II. Wydarzenia
Społeczna odpowiedzialność biznesu w praktyce - Modlińska 246C dostępna dla niewidomych!
(zdj. s. 6: Janusz Mirowski, Marek i Adam Kalbarczyk)
5 lutego 2016 roku w biurze firmy Altix sp. z o.o. oraz Fundacji Szansa dla Niewidomych odbyła się pierwsza i jedyna w swoim rodzaju konferencja prasowa, podczas której przedstawiono rozwiązania i inicjatywy dedykowane osobom niewidomym i niedowidzącym. Tematem przewodnim spotkania była społeczna odpowiedzialność biznesu w praktyce oraz otwarcie świata na problemy ludzi niewidomych i słabowidzących.
Organizatorzy zaprezentowali nowoczesne biuro w pełni dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, pierwszą na świecie udźwiękowioną mapę świata oraz swój najnowszy patent – etykietowy system oznakowania kolorów ubrań dla osób niewidomych, który firma Altix stosuje również do przedstawiania kolorów tyflografiki. Poruszono zagadnienia związane z nowoczesną rehabilitacją osób niewidomych oraz dostosowaniem przestrzeni miejskiej i biurowej do ich potrzeb. Uczestnicy spotkania mogli zapoznać się z wypukłymi planami Wydziałów Obsługi Mieszkańców w warszawskich urzędach oraz publikacjami: „Dotykownik – Atlas wypukłej grafiki” z 256 dotykowymi rycinami zabytków, pomników, zwierząt, urządzeń i instrumentów muzycznych i „Dotyk Solidarności” – książką o historii NSZZ Solidarność i znaczeniu polskiej transformacji dla niewidomych, wydaną przez Fundację Szansa dla Niewidomych w tzw. druku transparentnym, gdzie brajlowskie znaki są wytłoczone na tle tych samych znaków graficznych. Fundacja poinformowała o akcji „Solidarni z niewidomymi na Ukrainie” oraz ogłosiła wyniki konkursu „Jestem lepszy od… Ewy Kopacz, Beaty Szydło, Pawła Kukiza i wielu innych…”. Pomysłodawcy zwycięskich projektów (Usłyszeć futbol – pierwsze miejsce, Fundamenty udanego ojcostwa – drugie miejsce, Bez barier. Razem można więcej – trzecie miejsce) odebrali nagrody z rąk prezesa fundacji Marka Kalbarczyka. Fundacja przekazała laureatom konkursu łącznie 10 000 zł. Dzięki uzyskanym środkom zrealizowane zostaną następujące inicjatywy: pomoc mistrzom Europy w Blind Footballu (piłce nożnej dla niewidomych) w popularyzacji tego sportu i jego wykorzystaniu w nowoczesnej rehabilitacji, pomoc dla niewidomych ojców i ich dzieci, warsztaty artystyczne dla osób z dysfunkcją wzroku. Przedstawiciele fundacji podsumowali również konferencję REHA FOR THE BLIND IN POLAND z grudnia 2015 r., zaprezentowali film z jej przebiegu oraz zaprosili na jej XIV edycję. Pod koniec spotkania uczestnicy zwiedzili biuro, w którym mogli obejrzeć brajlowskie nakładki na poręczach schodów, wypukłe plany i informacje na ścianach oraz rozmaite mówiące urządzenia. Każdy mógł zobaczyć ogromną dotykową mapę świata i sprawdzić jak działa jej udźwiękowienie.
Mapa świata
Gości szczególnie zainteresowała Mapa świata. Jest ogromna. Ma 180 cm szerokości i 90 cm wysokości. Przedstawia mnóstwo obiektów geograficznych: graficznie, dźwiękowo i dotykowo. Zostały uwypuklone kontynenty, granice państw, ich stolice, największe rzeki, łańcuchy górskie oraz wyspy. Mapa jest transparentna – pod uwypuklonym, przezroczystym plastikiem znajduje się graficzna mapa przeznaczona dla osób widzących. Pod warstwą dotykową i graficzną zostały umieszczone specjalne czujniki. Dotknięcie powierzchni mapy w ich pobliżu uruchamia syntezator mowy. Słyszymy wtedy z głośników wiele informacji o wskazanych palcem obiektach. W ten niezwykły sposób dowiadujemy się na przykład następujących informacji o Polsce:
Polska:
Stolica: Warszawa,
Języki urzędowe: polski,
Waluta: Złoty – PLN,
Podział administracyjny: 16 województw,
38 milionów mieszkańców,
Powierzchnia: 312,7 tys. km2,
Grupy etniczne: Polacy, Ukraińcy, Białorusini,
Najwyższy szczyt: Rysy 2499 m n.p.m.,
Główne rzeki: Wisła, Odra, Narew, Warta, Bug,
Największe jeziora: Śniardwy, Mamry, Łebsko, Dąbie.
Mapa zawiera 255 takich czujników. Oznacza to, iż 255 obiektów fizyczno-geograficznych zostało opisanych według określonego schematu. Zastosowano różnorodne schematy, zgodnie z charakterem opisywanych obiektów. Mapa, która jest własnością Fundacji Szansa dla Niewidomych, a wytworzona przez zespół firmy Altix, to nowoczesny podręcznik do geografii. Z jej pomocą można przeprowadzić interesujące lekcje, nie tylko w Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych i szkołach z oddziałami integracyjnymi. Konstrukcja mapy (całość umieszczona jest na stojaku ze stali nierdzewnej) oraz bogactwo przekazywanych informacji, umożliwiają nauczycielom tworzenie scenariuszy lekcji na każdym etapie edukacji. W przypadku zajęć o krajach sąsiadujących z Polską, uczniowie będą mogli zapoznać się z wzajemnym położeniem państw na mapie, z kształtem ich granic i z praktycznymi informacjami, zarówno z zakresu geografii fizycznej, politycznej, jak i ekonomicznej. Urządzenie ma dodatkową zaletę. Jak opisujemy, jest wypukłą i udźwiękowioną mapą, ale jeszcze nie napisaliśmy, że w każdej chwili można przetransferować do jej pamięci wewnętrznej inne informacje. W ten sposób nasza mapa świata jest nieograniczonym treściowo podręcznikiem do geografii. Jeśli do tej pory geografia mogła być dla kogoś nudna, to taka mapa na pewno może sprawić, iż lekcje te staną się naprawdę ciekawe. Nie tylko uczniowie zostaną zaktywizowani. Od dawna wielu niewidomych dopytywało nasze i inne instytucje, czy będą mogli zapoznać się z mapą świata oraz wszelkimi innymi mapami. Ta innowacyjna mapa to jedynie przykład aktualnych technologicznych możliwości. Zaprojektowanie kolejnych map zależy wyłącznie od zamówień. Mamy nadzieję, że wszystkim zależy na tym, by niewidomi nie byli dyskryminowani i mieli dostęp do tak ważnej dziedziny wiedzy. Te i inne walory zainteresowały naszych gości. Daje to istotny impuls do tworzenia kolejnych urządzeń.
Tyfloturystyka w Świętokrzyskiem
Aleksandra Lanckorońska
(zdj. s. 8: Szkolenie w Geoparku Kielce)
Pierwsze w województwie świętokrzyskim szkolenie z zakresu tyfloturystyki zakończone!
Fundacja Szansa dla Niewidomych, Stowarzyszenie Ziemia Świętokrzyska oraz Geopark Kielce Centrum Geologii, zorganizowali szkolenie dla przewodników turystycznych pt. "Smakiem, dotykiem poznajemy świętokrzyskie". To pierwsze tego typu wydarzenie w regionie, które miało miejsce w sercu Gór Świętokrzyskich.
Szkolenie odbyło się 27 lutego 2016 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 przy ulicy Jagiellońskiej w Kielcach. Zainteresowanie tematem tyfloturystyki było duże, dlatego też organizatorzy nie wykluczają kolejnych edycji tego wydarzenia.
Czerwona armia
Uczestnikami szkolenia byli przewodnicy turystyczni, pracujący na obszarze województwa świętokrzyskiego. Ponad trzydzieści osób, ubranych w czerwone uniformy, rozpoczęło o godzinie dziewiątej rano swoją pierwszą przygodę z tyfloturystyką.
- Czerwony to kolor przewodników turystycznych – dzięki tej barwie łatwo rozpoznać nas na szlaku, wyróżniamy się dość mocno – tłumaczy jeden z organizatorów szkolenia, wiceprezes Stowarzyszenia Ziemia Świętokrzyska Pan Jacek Skrzypczak.
Każdy z uczestników szkolenia otrzymał materiały naukowe oraz ulotki dotyczące turystyki regionalnej powiatów województwa świętokrzyskiego. Zaprezentowano również tyflografiki różnych zabytków, dzieł sztuki oraz przestrzeni, w której się znajdują.
"Kaleka czy pedał?"
Szkolenie rozpoczęło się krótką prezentacją zdjęć z wielu wcześniejszych wycieczek, organizowanych przez Fundację Szansa dla Niewidomych. Różne odsłony rekreacji, w których uczestniczyli beneficjenci Fundacji – osoby z niepełnosprawnością wzrokową oraz ich przewodnicy i wolontariusze, uwieńczył utwór Wojtka Makowskiego – niewidomego rapera oraz sportowca pt. "Kaleka czy pedał". Piosenka ta powstała na podstawie własnych doświadczeń oraz obserwacji autora, pochodzącego z Kielc.
Warsztaty zostały podzielone na trzy części: część szkoleniową, wykładową oraz na przejazd do kieleckiego Geoparku, gdzie znajduje się jedyna w Polsce wystawa dla osób niewidomych i słabowidzących. Dotykiem można poznać historię geologii na przestrzeni setek milionów lat.
O środowisku
Pierwszymi osobami, które zabrały głos, były: Ewa Bąk oraz Gabriela Rubak – tyflospecjalistki z kieleckiego oddziału Fundacji Szansa dla Niewidomych.
Ewa Bąk opowiadała o samej Fundacji oraz wartościach przyświecających jej powstaniu, a także o człowieku bez barier – społecznym prezesie Szansy – Panu Marku Kalbarczyku. Pani Gabriela Rubak natomiast, tłumaczyła oraz pokazywała różnorodność sposobu niedowidzenia, na podstawie najczęściej spotykanych wad i chorób oczu. Symulacje tych dolegliwości można było zobaczyć zarówno na prezentacji multimedialnej, jak i za pomocą specjalnie zaprojektowanych okularów.
- Wiadomo, że większość z Państwa dobrze widzi, więc te okulary będą tylko przybliżeniem danej wady wzroku – tłumaczyła zgromadzonym Ewa Bąk.
- Bardzo często osoby chorujące na to samo schorzenie widzą inaczej, dlatego jakość widzenia jest dość indywidualną kwestią – dodaje Gabriela Rubak.
Uczestnicy szkolenia mogli nauczyć się podstawowych technik prowadzenia osoby niewidzącej bądź słabowidzącej.
Pomoce w pigułce
Kolejną osobą, która zabrała głos, była Pani Magdalena Bąk – wolontariuszka Fundacji Szansa dla Niewidomych oraz pracownik firmy Altix – zaopatrującej osoby niewidome w profesjonalny sprzęt, ułatwiający funkcjonowanie osobom z dysfunkcją wzroku. Magdalena Bąk zaprezentowała nowoczesne urządzenia, które pomagają osobom z niepełnosprawnością wzrokową poruszać się na co dzień oraz stanowią istotną pomoc przy zwiedzaniu zabytków.
Tu pojawiły się pierwsze pytania uczestników szkolenia, dotyczące poszczególnych form przedstawiania przestrzeni i architektury, prezentowanych przez pracownicę firmy Altix. Niektóre z nich, jak np. wypukłe plany przestrzenne, zostały przedstawione i wyjaśnione przewodnikom na konkretnych przykładach, m.in. samego rozmieszczenia pokojów oraz korytarzy w budynku, w którym szkolenie miało miejsce.
Smaki świętokrzyskiego
Na szkolenie został zaproszony także kierownik oddziału Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego – Pan Maciej Giermasiński. Opowiadał o rolnictwie występującym na obszarze województwa świętokrzyskiego.
- Województwo świętokrzyskie jest specyficznym obszarem Polski, który charakteryzuje się rozdrobnionymi gospodarstwami, które są idealne do produkcji naturalnej, zdrowej żywności – podsumowuje Maciej Giermasiński, który poruszył również kwestię dopłat dla rolników, wytwarzających zdrową żywność.
W czasie przerw między poszczególnymi częściami szkolenia uczestnicy mogli skosztować świętokrzyskich przysmaków. Na stołach znalazły się tylko zdrowe produkty, wytwarzane bez użycia konserwantów czy barwników – słowem to, czym tereny Gór Świętokrzyskich mogą się najbardziej poszczycić. Świętokrzyska zalewajka, świeże i naturalne przetwory mięsne oraz mleczne, a także szereg smakołyków np. krówki opatowskie, które znają i cenią smakosze w całej Polsce.
Obraz namalowany słowem
Malarka Grażyna Placek przedstawiła z niesamowitą dokładnością obraz Jana Styki pt. "Rozmnożenie chleba", znajdujący się w ołtarzu głównym kościoła pod wezwaniem Świętego Wojciecha w Kielcach. Malowała go słowem tak, by uczestnicy szkolenia zrozumieli i nauczyli się, jak opowiadać o dziełach sztuki osobom z dysfunkcją wzroku. Przed słownym opisem obrazu został przeczytany fragment Ewangelii według św. Mateusza, w którym mowa jest o cudownym rozmnożeniu chleba. Te kilka wersetów Pisma Świętego odnosi się bezpośrednio do sceny namalowanej przez wybitnego malarza związanego z Kielecczyzną – Jana Stykę.
- Św. Wojciech to moja parafia i od dziecka wpatrywałam się w ten obraz. Sądziłam, że znam go na pamięć, lecz dzięki Pani opisie dostrzegłam takie szczegóły, których nigdy dotąd nie widziałam – komentowała po prelekcji Grażyny Placek jedna z słuchaczek szkolenia.
- Miałam podobne odczucia. Na potrzeby tego szkolenia popatrzyłam na obraz zupełnie inaczej – tłumaczy malarka. Szczegóły malowidła opisane z pietyzmem, koniecznym do ujrzenia dzieła przez osobę niewidomą, pozwalają ujrzeć obraz w zupełnie innej perspektywie.
Świat dotyku i dźwięku
Kolejnym prelegentem szkolenia był prezes fundacji Szansa dla Niewidomych Pan Marek Kalbarczyk, który opowiadał m.in. o swojej książce "Świat opisany dźwiękiem". Tłumaczył uczestnikom potrzeby osób z dysfunkcją wzroku.
- Tak naprawdę każdy z nas, co jakiś czas w swoim życiu, staje się osobą niewidomą. Temat ten dotyczy w zasadzie wszystkich i zawsze – podsumował Pan Marek. Zwykły brak prądu lub przepalenie żarówki powoduje ciemność w naszym najbliższym otoczeniu i wtedy trudno się zorientować, gdzie właściwie jesteśmy i jak dojść do wybranego miejsca. W normalnych warunkach drogę do niego znamy na pamięć, a bez światła?
Na przykładzie prostego wyjścia do teatru prelegent objaśniał uczestnikom szkolenia udogodnienia, jakie osoby z niepełnosprawnością wzrokową już posiadają oraz te, które są i będą wdrażane w najbliższych latach. Biała laska i wypukłe ryciny to dwa przykłady zaangażowania dotyku do zniwelowania skutków braku wzroku. Tester kolorów czy mikronadajniki (beacony) należą do świata dźwięku. One wykonują podobną rolę, co tamte, tyle że w zupełnie odmienny sposób. Te dwa bodźce: dotyk i dźwięk, pozwalają osobie niewidomej czy słabowidzącej poznać otaczającą ich rzeczywistość i sprawniej poruszać się w przestrzeni.
Potencjał Świętokrzyskiego
Wiceprezes Stowarzyszenia Ziemi Świętokrzyskiej – Jacek Skrzypczak, z dużym zaangażowaniem od wielu lat działa na rzecz wdrażania nowych technologii w świecie turystyki w taki sposób, by była dostosowana dla osób z niepełnosprawnością wzrokową. Bardzo dobrze zna miejsca, które stały się przyjaznymi ośrodkami turystycznymi. Sandomierz czy Skansen w Tokarni pod Kielcami – to tylko przykłady jego starań.
- Sam zostałem nazwany niepełnosprawnym umysłowo, gdyż do tej pory żaden przewodnik w Polsce nie przeprowadził dwóch rajdów rowerowych dla osób niewidomych po polskich drogach – wspomina Jacek Skrzypczak. Co prawda jechaliśmy w niedzielę, więc ruch był mniejszy, ale jechaliśmy siódemką w okolicach Chęcin, z grupą 13 tandemów. Jeden z uczestników rajdu – Kornel, który jest osobą niewidomą, jechał z góry aż 80 km/h, co jest już wielkim wyczynem, choć wiele osób widzących uznałoby to za kompletne szaleństwo.
Wiceprezes opowiadał także o planach na przyszłość, bo "Świętokrzyskie ma potencjał, który trzeba wykorzystać i lepiej dostosować dla niewidomych i słabowidzących tak, aby turystyka stała się przyjemnością dla wszystkich". Jacek Skrzypczak prowadzi rozmowy z wieloma ośrodkami turystycznymi i organizuje szereg wystaw, które dla osób z niepełnosprawnością wzrokową są często jedyną możliwością poznania dogłębnie pewnych tematów z zakresu np. historii, geografii, przyrody, kultury czy kuchni.
Smak na koniuszkach palców
Kolejną książką, prezentowaną na szkoleniu był "Smak na koniuszkach palców" autorstwa Pana Marka Kalbarczyka i Piotra Adamczewskiego. Wedle naszych informacji jest to pierwsza na świecie książka kulinarna, która została napisana z perspektywy osoby niewidomej, która chce się bawić gotowaniem. Wcześniejsze pozycje z przepisami kulinarnymi były po prostu przepisywane z czarnego druku na brajla. W książce można znaleźć kilkadziesiąt konkretnych przepisów dotyczących potraw z Mazowsza, jak również szereg procedur, jak wykonać poszczególne czynności w kuchni, gdy się nie widzi. Książkę uzupełniają opowiadania o zabytkach regionu. Skoro mowa jest o Mazowszu, najwyższy czas, by ktoś opowiedział niewidomym czytelnikom o regionie świętokrzyskim!
- Taka książka była potrzebna naszemu środowisku, zwłaszcza w kontekście dochodzących do nas informacji o dużej liczbie osób, które gotują bezwzrokowo i mimo rozmaitych utrudnień sprawia im to niesamowitą przyjemność – powiedział autor.
Kielecki Geopark
Ostatnią częścią szkolenia z tyfloturystyki, był przejazd do Centrum Geoedukacji w Kielcach. Kierownik Geoparku – pan Michał Poros oprowadzał uczestników po nowopowstałej wystawie "Świętokrzyska geologiczna ścieżka czasu". Składa się ona z szeregu wystawionych egzemplarzy skał z poszczególnych er geologicznych, które można "oglądać dotykiem". Zostały one dobrane tak, by można było poczuć na ich powierzchni specyficzne i charakterystyczne dla danego okresu czasu szczegóły, np. skamieniałości prehistorycznych zwierząt bądź roślin.
Najstarszy prezentowany okaz pochodzi sprzed pół miliarda lat. Jest to skała z okresu kambru, która występowała na obszarze województwa świętokrzyskiego. Zwiedzający przeszli do pomieszczenia warsztatowego, gdzie pokazano im modele prehistorycznych zwierząt. Obecna wystawa zorganizowana przez Geopark Kielce była inspirowana hasłem: Świętokrzyska geologia dostępna dla niewidomych.
Szkolenie zakończyło się wręczeniem uczestnikom warsztatów specjalnych certyfikatów. Podczas szkolenia przewodnicy wykazali ogromne zainteresowanie tematem tyfloturystyki, dzięki czemu organizatorzy nie wykluczają kolejnych edycji szkolenia i deklarują dalszą współpracę.
| 