TA’LIM NATIJALARI (TN)
|
|
Bilimlar jihatdan:
|
TN1
|
Ta'lim muassasasida ilg‘or pedagogik tajribani urganish va undan foydalanish bo‘yicha bilimga ega bo‘lish kerak;
|
TN2
|
Maktab va pedagogik fikrlar taraqqiyoti hamda axloqiy ta'limotlar haqida bilimga ega bo‘lish kerak;
|
TN3
|
Sharq uyg‘onish davri va unda ta'lim-tarbiya masalalari haqida bilimga ega bo‘lish kerak;
|
TN4
|
XIII asrning ikkinchi yarmi va XIV asrda Movaraunnaxrda tarbiya va maktablar taraqqiyoti bo‘yicha bilimga ega bo‘lish kerak;
|
TN5
|
Mustaqillik yillarida pedagogik fikrlar rivoji haqida bilimga ega bo‘lish kerak;
|
|
Ko‘nikmalar jihatdan:
|
TN6
|
Pedagogika nazariyasi va tarixining tadqiqot metodlarini biladi va tahlil qila oladi;
|
TN7
|
Ta'lim tamoyillari va metodlarini biladi va tavsiflaydi va qo‘llay oladi;
|
TN8
|
Ta'lim shakllari tashkil etish texnologiyasini biladi va tadbiq qila oladi;
|
TN9
|
Pedagogik jarayonning asosiy qonun va qoidalari hamda dars mashg‘ulotlarini tashkil etish yo‘llarini biladi va tadbiq qila oladi;
|
TN10
|
Dars mashg‘ulotiga va o‘qituvchi shaxsiga qo‘yiladigan talablar haqida ko‘nikmaga ega bo‘ladi tahlil qila oladi.
|
KURS MAZMUNI
|
Mashg‘ulot shakli: Ma’ruza (M)
|
M1
|
Pedagogika tarixi fan sifatida. Ibtidoiy jamoada tarbiya. Eng qadimgi davrlardan VII asrgacha ta'lim-tarbiya va pedagogik fikrlar.
“Pedagogika tarixi” fanining maqsad va vazifalari. “Pedagogika tarixi” fani g‘oyalarining kishilik jamiyati taraqqiyoti bilan o‘zaro aloqadorligi. O‘zbekiston Prezidenti Sh.Mirziyoyev ta'lim-tarbiya jarayonida milliy meros, pedagogik qadriyatlardan samarali foydalanishning ijtimoiy ahamiyati haqida. Ta'lim-tarbiya va pedagogika tarixini davrlashtirish muammolari.
Eng qadimgi davrlardan VII asrgacha ta'lim-tarbiya va pedagogik fikrlar taraqqiyoti. Eng qadimgi yozma manbalarda ta'lim-tarbiya masalalarining yoritilishi.
|
M2
|
VII asrdan IX asrning birinchi yarmigacha O‘rta Osiyoda tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar.
Islom dinining tarqalishi va uning ta'lim-tarbiyaga ta'siri. Musulmon maktablari va unda ta'lim-tarbiya mazmuni. Qur'oni Karim axloqiy-falsafiy ta'limotlar manbai. Hadis ilmining paydo bo‘lishi. Muhaddislar Imom Ismoil al-Buxoriy, Imom at-Termiziy va boshqalarning hadis ilmi rivojiga qo‘shgan hissasi.
|
M3
|
Sharq Uyg‘onish davrida pedagogik fikrlarning rivojlanishi.
IX-XI asrlar Sharq Uyg‘onish davri Abu Abdulloh Xorazmiyning didaktik qarashlari. Abu Nasr Forobiyning asarlarida pedagogik fikrlar. Abu rayxon Beruniyning ilmiy-pedagogik qarashlari. Abu ali Ibn Sino tarbiya va ta'lim haqida.
Mahmud Qoshg‘ariyning “Devoni lug‘atit-turk” asarida ta'lim-tarbiya masalalari. Yusuf Hos Hojibning “Qutadg‘u bilik” asari pandnoma asar sifatida. Ag‘mad Yugnakiyning “Hibbat ul-xaqoyiq” asarida didaktik qarashlar. Kaykovusning “Qobusnoma” asarining tarbiyaviy ahamiyati.
|
M4
|
XIII asrning ikkinchi yarmi va XIV asrda Movaraunnaxrda tarbiya va maktab.
Ijtimoiy hayotning ta'lim-tarbiya, maktab va pedagogic fikrlar rivojiga ta'siri. So‘fiylik ta'limotining ma'naviy hayotga ta'siri. Movaraunnahrda Amir Temur tomonidan markazlashgan davlat barpo etilishi va uning fan, madaniyat va ma'rifat rivojiga qo‘shgan hissasi. Mirzo Ulug‘bekning pedagogik g‘oyalari va ma'rifatparvarlik xizmatlari. Ulug‘bek davrida maktab islohoti. Zaxiriddin Muhammad Boburning pedagogik fikrlari.
|
M5
|
XIV asrning ikkinchi yarmi va XVI asrda Movaraunnaxrda pedagogik fikrlar rivoji.
Alisher Navoiyning asarlarida tarbiya va insonparvarlik masalalari. Navoiyning maktab va madrasalar rivojiga qushgan hissasi. Navoiyning o‘qituvchi (mudarris) to‘grisidagi fikrlari. Abduraxmon Jomiyning pedagogik qarashlari. Jaloliddin Davoniyning axloqiy qarashlari. “Axloqiy Jaloliy” asarining pedagogik fikrlar rivojidagi o‘rni.
|
M6
|
XVII asrdan XIX asrning birinchi yarmigacha tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivoji.
Buxoro amirligi, Quqon va Xiva xonliklarida ta'lim-tarbiya. Maktab va madrasalarda ta'lim mazmuni. Qizlar maktabi va unda ta'lim mazmuni. Munis Xorazmiyning “Savodi ta'lim” asari – husnixatga doir dastlabki qo‘llanma sifatida. Muhammad Sodiq Qoshg‘ariyning “Odob as-solihin” asari – yuksak ma'naviy-axloqiy sifatlarni yorituvchi manba.
|
M7
|
XIX asrning 2 yarmi XX asr boshlarida Turkiston o‘lkasida tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar.
XIX asrning 2 yarmida Turkistonda maktablar tizimi. Chor Rossiyasining ta'lim siyosati. Turkistonda maktablar tizimi. V.P.Nalivkinning ta'lim rivojidagi xizmati. Turkistonda rus maktablarining ochilishi. Yerlik aholi uchun rus-tuzem maktablarining tashkil etilishi. Turkistonda jadidchilik harakati. Yangi usul maktablarining ochilishi. Mahmudxo‘ja Behbudiy, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Abduqodir Shakuriylarning yangi usul maktablarini tashkil etishdagi ma'rifatparvarlik xizmatlari.
|
M8
|
Mavzu: 1924-1991 yillarda O‘zbekistonda ta'lim tizimi va pedagogik fikrlar rivoji.
Turkiston o‘lkasida ta'lim siyosati. 1924-1945 yillarda ta'lim va pedagogika fani. 1945-1991 yillarda O‘zbekistonda ta'lim tizimi va pedagogika fani rivoji.
Xalq maorifi sohasida maktab darsliklari va o‘quv qo‘llanmalar yaratish, ta'lim-tarbiya jarayonini mustabid tuzum maqsadiga muvofiq tashkil etilishi va uningsalbiy okibatlari.
|
M9
|
Mavzu: 1924-1991 yillarda O‘zbekistonda ta'lim tizimi va pedagogik fikrlar rivoji.
Maorif sohasidagi urushdan keyingi holatlar tahlili. Maktab darsliklari yaratish, ta'lim-tarbiya jarayoninida maktablarning 4 yillik, 8 yillik, 9 yillik, 10 yillik islohotlarni maqsadga muvofiq tashkil etilishi va uning mazmun mohiyati.
|
M10
|
Mustaqil O‘zbekiston Respublikasi ta'lim tizimi. Mustaqillik yillarida pedagogik fikrlar rivoji.
Mustaqil O‘zbekistonda ta'lim sohasida amalga oshirilgan islohotlar. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, “Ta'lim to‘g‘risida”gi Qonun Respublikamizda ta'lim-tarbiyani tashkil etish va kadrlar tayyorlashning huquqiy asosi sifatida. Mustaqillik yillarida pedagogik fikrlar rivojiniyg asosiy yo‘nalishlari.
|
M11
|
Eng qadimgi davrlardan XIX asrning birinchi yarmigacha jahon pedagogika fanining rivojlanish tarixi. Yan Amos Komenskiyning pedagogik nazariyasi.
Qadimgi Yunoniston, Qadimgi Rim davlatlarida maktab va tarbiya. QadimgiYunoniston faylasuflari tarbiya tug‘risida. Qadimgi Rimda pedagogik g‘oyalar rivoji. Tarbiy Yevropada maktab va pedagogik fikrlar. Iogann Genrix Pestalotsiyning didaktika va boshlangich ta'lim metodikasiga ko‘shgan xissasi. Adolf Distervergning rivojlantiruvchi ta'lim nazariyasi. Ya.A.Komenskiyning pedagogik nazariyasi. K.D.Ushinskiyning didaktik qarashlari va pedagogik merosi.
|
M12
|
Hozirgi davrda jahon mamlakatlari ta'lim tizimi va pedagogika fani rivoji.
Jahon mamlakatlari ta'lim tizimi. Iqtisodiy rivojlangan davlatlar ta'lim tizimi. Ta'lim modellari. XX asr jahon ta'lim tizimidagi global tendensiyalar. Xalqaro loyihalar va ta'lim dasturlari.
|
|
