|
Xalqımızdıń ertengi kúniniń qanday bolıwı perzentlerimizdiń búgin qanday tálim hám tárbiya alıwına baylanıslı”
|
| bet | 6/26 | | Sana | 03.08.2022 | | Hajmi | 8.85 Mb. | | #25098 |
Bog'liq 2 Tema 4-ona tili tarqatma, 8 O\'z tarix yangi zamon, Xasanova Moxira Shaydullayevna, FirstPage 3, NANOIQTISODIYOT VA XULQ-ATVOR NAZARIYASI, 12777 1 1A1D4B4D4E604A40DFCE21D85C8B7B3BC46B967E, VAZIFA (6), VAZIFA (6), 11 Mavzu Tarmoq ahvolini ta’riflovchi omillar Raqobatni tavsiflovchi, Mavzu Ozbekiston Respublikasi taraqqiyot strategiyasi., UrDU OTMlararo ko\'chirish, 10-sinf adabiyot testlar yangi darslik, Holidays, Сабак исленбеOqıw rejesi – dep oqıtılatuǵın pánler, oqıtıw ushın ajıratılǵan saǵatlar hám oqıw jılınıń dúzilisin belgilep beriwshi mámleketlik hújjetke aytıladı.
Oqıw rejesi – barlıq ulıwma bilim beriw mekteplerinde sózsiz ámel qılınıwı lazım bolǵan mámleketlik hújjet esaplanadı. Onda klasslar boyınsha úyreniliwi lazım bolǵan oqıw pánleri hám sol pánler ushın ajıratılǵan oqıw saǵatları kórsetilgen boladı.
Oqıw dástúri – oqıw rejesi tiykarında islep shıǵıladı. Oqıw dástúri hár bir oqıw pániniń oqıtıw ushın ajıratılǵan bilim kólemi, sisteması hám idealıq siyasiy baǵdarların anıqlap beretuǵın mámleketlik hújjet esaplanadı. Oqıw dástúrinde oqıw jılı dawamında hár qaysı klassta óz aldına pánler boyınsha oqıwshılarǵa beriletuǵın ilimiy bilim, kónlikpe hám qábiletlerdiń kólemi belgilep beriledi. Dástúrde hár qaysı oqıw pánlerdiń mazmunı izbe-izlik penen kórsetiledi hám belgili bir temalar arqalı kórsetiledi. Belgili bir tema boyınsha oqıwshı ózlestiriliwi kerek bolǵan bilim kónlikpe hám qábiletlerdiń túsindirmesi beriledi.
Sabaqlıq - oqıw processiniń zárúrli bólimi esaplanadı. Kóp waqıtlardan berli ol oqıtıwdıń eń tiykarǵı quralı esaplanar edi. Hár bir oqıw pániniń mazmunı sabaqlıqta tolıq túsindiriledi. Sabaqlıq hár bir pánge tiyisli ilimiy bilim tiykarların dástúrge hám didaktika talaplarına muwapıq tárizde bayan etiwshi kitap esaplanadı.Sabaqlıq tiykarınan tómendegi talaplarǵa ámel qılǵan halda jaratıladı.
Sabaqlıqta berilgen ilimiy bilimler klasstaǵı oqıwshılardıń jas ózgesheliklerine qaray mas keliwi kerek.
Sabaqlıqta túsindirilgen ilimiy bilimlerdiń teoriyalıq tiykarı ideaları sistemalı hám izbe-iz bolıwı talap etiledi. Olar turmıs penen baylanısqan isenimli bolıwı lazım.
Teoriyalıq bilimler islep shıǵarıw ámeliyatı menen birgelikte berilgen bolıwı lazım.
Sabaqlıqta temalar ápiwayı tilde jazılıwı hámde tiyisli qaǵıyda hám túsindirmeler berilgen bolıwı kerek. Sabaqlıq ishindegi hám mazmunındaǵı súwretlerdiń bezetiliwi oqıwshınıń jasına mas keliwi pánniń xarakterine tiyisli túrde sáykes bolıwı kerek.
Tálim – tálim alıwshıǵa arnawlı túrde tayarlanǵan qániygelikler járdeminde bilim beriw hám olardaǵı kónlikpe hámde qábiletlerdi qáliplestiriw processi bolıp, insannıń shaxs sıpatında turmısqa hám miynetke sanalı tárizde tayarlaw quralı esaplanadı. Tálimniń jetekshi elementi eń dáslep maqset esaplanadı. Oqıtıwshı oqıw processiniń balalar menen ózara tásiriniń joqarı nátiyjelerin kóz aldına keltiredi.
Tálimniń eń dáslepki maqseti tálim alıwshını oqıtıp bilim beriwden ibarat. Sonıń menen birge shańaraq, islep shıǵarıw hám basqa tarawlarǵa informaciya jetkeriw wazıypasın atqaradı. Ulıwmalıq hám baslı maqsetler balalarǵa bilim, kónlikpe hám qábiletlerdiń barlıq oqıwshılardıń aqılıy imkaniyatların iske salıwshı maqsetlerdi qoyadı. Oqıtıwshı óz aldına hár dayım bilimlerdi iyelewge qaratılǵan jeke anıq maqsetlerdi qoyadı. Ulıwmalıq hám jeke maqsetler menen birge oqıw processinde qosımsha maqsetlerde bar. Yaǵnıy, shaxstı rawajlandırıw, joqarı tárbiyalı nátiyjelerge erisiw. Maqsetlerdiń ruwxıy-pedagogikalıq áhmiyeti sonnan ibarat, oqıtıwshınıń dóretiwshilik kúshlerin mobiizatciya qıladı hám tálim processin shólkemlestiredi.
Oqıwshılardıń ózara tásiri hám nátiyjeliligin asırıp, bir qansha nátiyjeli mazmun, metodlar, jumıs formaların názerde tutadı. Eger maqsetlerdi oqıw processinde tek ǵanan oqıtıwshı emes, bálki oqıwshıda túsine alsa maqsetke erisiw bir qansha ańsatlasadı. Kóplegen mektepler ámeliyatın analizlegende nátiyje sonnan ibarat boladı, yaǵnıy tálimniń tiykarǵı maqset hám wazıypaları tómendegi baǵdarlar arqalı oqıw-tárbiya processiniń ulıwmalıq wazıypaları shegarasında qáliplesedi.
Biliwge tiyisli wazıypa, onıń jolları tómendegilerden esaplanadı: bilimler sisteması, arnawlı kónlikpe hám qábiletler sisteması, oqıw-biliw iskerligin ámelge asırıw kónlikpeleri, bul túrge óz-ózinen tálim alıwda kiredi. Tálim-tárbiyanı tek ǵana bilim, kónlikpe hám qábiletke erisiw ushın ǵana baǵdarlawdı durıs dep aytılıwı múmkin, biraq sonǵı jıllarda bul insanıy tárepten alıp qaralǵanda úlken kritikalawǵa ushıramaqta.
Tálim beriw – tálim alıwshınıń intellektual dárejesin rawajlandırıwǵa qaratılǵan pedagogikalıq iskerlik bolıp, insannıń aqılıy iskerligin rawajlandırıw processi esaplanadı. Tálim beriw tálim alıwshılardıń oqıw – oqıtıw processiniń mazmun-mánisin sanalı tárizde ańlap jetiwleri arqalı ámelge asırıladı.
Tálim mazmunı insandı oqıtıw processinde iyelewi kerek bolǵan bilim, kónlikpe hám qábiletler kólemi hám xarakterin payda etedi. Tálim mazmunı belgilengen maqsetke muwapıq tárizde jóneliske hám baǵdarǵa iye boladı. Ol tiyisli normativ hújjetler yaǵnıy, tálim standartları, oqıw reje, dástúrler formasında rásmiylestirilip ornatılǵan tártipte tasıyıqlanadı. Tálim mazmunı tuwrı belgileniwi hámde oǵan zárúr ózgerisler kirigiziliwi, jańalanıp barılıw imkaniyatları názerde tutılıwı lazım. Belgilengen mazmun tiykarında oqıw pánleri, oqıw saǵatları, shınıǵıw túrleri hám sol sıyaqlılar anıqlanadı.
Tálim sıpatı – bul tálim processiniń túrli qatnasıwshıların oqıw mekemesi tárepinen kórsetilgen ttálim xızmetlerinen qanıǵıw dárejesi yamasa tálimde qoyılǵan maqset hám wazıypalarǵa erisilgenlik dárejesi. Sapa kategoriyası insannıń obiektiv reallıqtı biliwdegi belgili bir basqıshtı ańlatadı. Biliw processiniń dáslepki basqıshında obiekt subiekt aldında óziniń ayırım yáki bir neshe qásiyeti menen payda boladı. Óz náwbetinde sezimlik biliwde sapa kóplegen qásiyetlerdiń toplamı tárizinde óz kórinisin tabadı. Talap etilgen dárejedegi tálim sıpatına belgili bir social pedagogikalıq sistema arqalı erisiw múmkin. Bul sistema tómendegi bólim sistemalarınan dúziledi. Mámleketlik tálim standartı (MTS), bolajaq qániygelerdiń normativ modeli, tálim sıpatın bahalaw normaları hám kórsetkishleri hámde monitoringi.
Arnawlı mániste tálim alıwshı tálim beriwshi dárejesinde tálim sapası bul turaqlı túrdegi ólshemler tiykarında bilim beriwshi hám bilim alıwshılardıń ózara qatnasın, bilim alıwshılardıń iskerligi, bilimlendiriwdiń nátiyjeleriniń tálim tarbiyaǵa sáykesligin belgilewshi dáreje esaplanadı.
Ulıwma mániste tálim alıwshı hám tálim mekemesi dárejesinde tálimniń sapası – bul sistemalı hám kvalimetrik kórinislerde turaqlı túrde ólshemler tiykarında anıqlanatuǵın tálim-tárbiya nátiyjeleriniń sáykeslik dárejesi esaplanadı.
|
| |
