O‘zbekiston Respublikasi viloyatlar, tumanlar, shaharlar, shaharchalar,
qishloqlar,
ovullar,
shuningdek
Qoraqalpog‘iston
Respublikasidan
iborat.Qoraqalpog‘iston
Respublikasi,
viloyatlar,
Toshkent
shahrining
chegaralarini o‘zgartirish, shuningdek viloyatlar, shaharlar, tumanlar tashkil qilish
va ularni tugatish O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining roziligi bilan amalga
oshiriladi.Suveren Qoraqalpog‘iston Respublikasi O‘zbekiston
Respublikasi
tarkibiga kiradi.Qoraqalpog‘iston Respublikasining suvereniteti O‘zbekiston
Respublikasi tomonidan muhofaza etiladi.Qoraqalpog‘iston Respublikasi o‘z
Konstitutsiyasiga
ega.Qoraqalpog‘iston
Respublikasining
Konstitutsiyasi
O‘zbekiston
Respublikasining
Konstitutsiyasiga
zid
bo‘lishi
mumkin
emas.O‘zbekiston Respublikasi qonunlari Qoraqalpog‘iston Respublikasi hududida
ham majburiydir.Qoraqalpog‘iston Respublikasining
hududi va chegaralari uning
roziligisiz o‘zgartirilishi mumkin emas. Qoraqalpog‘iston Respublikasi o‘z
ma’muriy-hududiy tuzilishi masalalarini mustaqil hal qiladi.Qoraqalpog‘iston
Respublikasi O‘zbekiston Respublikasi tarkibidan Qoraqalpog‘iston Respublikasi
xalqining umumiy referendumi asosida ajralib chiqish huquqiga ega.O‘zbekiston
Respublikasi bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasining o‘zaro munosabatlari
O‘zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi o‘rtasida O‘zbekiston
Respublikasi Konstitutsiyasi doirasida tuzilgan shartnomalar hamda bitimlar bilan
tartibga solinadi.O‘zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi
o‘rtasidagi nizolar murosaga keltiruvchi vositalar yordamida hal etiladi.
Viloyat bo‘ysunuvidagi shaharlar (Qoraqalpog‘iston Respublikasi
bo‘ysunuvidagi shaharlar) — aholisining soni, qoida tariqasida, kamida o‘ttiz ming
kishi bo‘lgan, muhim ma’muriy ahamiyatga, rivojlangan infratuzilmaga ega,
shuningdek istiqbolli iqtisodiy va madaniy markazlar bo‘lgan aholi
punktlari;ma’muriy-hududiy tuzilish — O‘zbekiston Respublikasi hududini
ma’muriy-hududiy birliklarga bo‘lish;ma’muriy-hududiy tuzilish masalalari —
ma’muriy-hududiy birliklarni tuzish, tugatish va ularning chegaralarini o‘zgartirish,
ma’muriy-hududiy birliklarning ma’muriy markazlarini belgilash va ko‘chirish,
ma’muriy-hududiy birliklarning bo‘ysunuvini o‘zgartirish;respublika
bo‘ysunuvidagi shaharlar — O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining
qarorlari bilan aniqlanishi mumkin bo‘lgan, strategik ahamiyatga, yirik sanoat
korxonalariga va rivojlangan infratuzilmaga ega, shuningdek istiqbolli iqtisodiy va
madaniy markazlar bo‘lgan aholi punktlari;tuman bo‘ysunuvidagi shaharlar —
aholisining soni, qoida tariqasida, kamida yetti ming kishi bo‘lgan, sanoat
korxonalariga va rivojlangan infratuzilmaga ega bo‘lgan aholi punktlari;tumanlar
— viloyatlar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi tarkibidagi, qoida tariqasida,
shaharlar, shaharchalar, qishloqlar va ovullardan iborat bo‘lgan ma’muriy hududiy
birliklar;chegara chizig‘ining tavsifi — chegara chizig‘ining yo‘nalishi va
ma’muriy-hududiy birlik chegaralarining kartografik chizmasida ko‘rsatilgan,
chegara chizig‘ini burilish nuqtalarining koordinatalari, shuningdek joyning
tegishli topografik elementlari bilan bog‘laydigan chegara nuqtalari o‘rtasidagi
masofa ko‘rsatilgan holda, chegara chizig‘ining o‘tish tavsifini o‘z
ichiga olgan
asosiy hujjat;shaharlardagi tumanlar — shaharlarning ma’muriy-hududiy birlik
maqomidagi, aholisining soni, qoida tariqasida, kamida yigirma ming kishi bo‘lgan,
fuqarolar yig‘inlaridan (mahallalardan) iborat bo‘lgan qismi;shaharchalar —
aholisining soni, qoida tariqasida, kamida ikki ming kishi bo‘lgan, sanoat
korxonalari, temir yo‘l stansiyalari va boshqa muhim obyektlar yaqinida
joylashgan, fuqarolar yig‘inlaridan (mahallalardan) iborat bo‘lgan aholi
punktlari;O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy birliklari — viloyatlar,
tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar, shuningdek
Qoraqalpog‘iston Respublikasi;qishloqlar va ovullar — tumanlar hududida
joylashgan, fuqarolar yig‘inlaridan (mahallalardan) iborat bo‘lgan aholi
punktlari.O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi sohasidagi
asosiy prinsiplar quyidagilardan iborat:
O‘zbekiston Respublikasi hududining yaxlitligi va
bo‘linmasligi;qonuniylik;ma’muriy-hududiy birliklardagi davlat boshqaruvining
samaradorligi;ma’muriy-hududiy birliklarning ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirilishi.O‘zbekiston Respublikasi viloyatlar, tumanlar, shaharlar,
shaharchalar, qishloqlar, ovullardan, shuningdek Qoraqalpog‘iston
Respublikasidan iborat.Qoraqalpog‘iston Respublikasi tumanlar, shaharlar,
shaharchalar, qishloqlar va ovullardan iborat.Viloyatlar tumanlardan, shuningdek
viloyat va tuman bo‘ysunuvidagi shaharlardan, shaharchalar, qishloqlar hamda
ovullardan iborat. Viloyat bo‘ysunuvidagi shaharlar doirasida
ham tumanlar tashkil
qilinishi mumkin.Viloyatlarning ma’muriy-hududiy chegaralari doirasida
respublika bo‘ysunuvidagi shaharlar bo‘lishi mumkin.
Toshkent shahri tumanlardan iborat.O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi
palatalari o‘z vakolatlari doirasida:O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-
hududiy tuzilishi masalalariga doir qarorlar qabul qiladi;O‘zbekiston Respublikasi
Vazirlar Mahkamasining O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy
tuzilishi masalalariga doir takliflarini ko‘rib chiqadi;Qoraqalpog‘iston
Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesining Qoraqalpog‘iston Respublikasining ma’muriy-
hududiy tuzilishi masalalariga doir takliflarini kelishadi.O‘zbekiston
Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi masalalarini ko‘rib chiqish
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari tomonidan ularning reglamentlari
asosida amalga oshiriladi.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi o‘z
vakolatlari doirasida:O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi
masalalariga doir takliflar tayyorlaydi;O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-
hududiy tuzilishi masalalariga doir takliflarni O‘zbekiston Respublikasi Oliy
Majlisiga ko‘rib chiqish uchun kiritadi;viloyatlar va Toshkent shahar
hokimlarining O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi
masalalari bo‘yicha iltimosnomalarini ko‘rib chiqadi;O‘zbekiston
Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi masalalari bo‘yicha komissiya
tashkil etadi.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qonun hujjatlariga
muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.Qoraqalpog‘iston
Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi o‘z vakolatlari doirasida:Qoraqalpog‘iston
Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi masalalariga
doir qarorlar qabul
qiladi;Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining Qoraqalpog‘iston
Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi masalalariga doir takliflarini ko‘rib
chiqadi;Qoraqalpog‘iston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi
masalalariga doir takliflarni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga ko‘rib
chiqish uchun kiritadi.Qoraqalpog‘iston Respublikasining ma’muriy-hududiy
tuzilishi masalalarini ko‘rib chiqish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i
Kengesi tomonidan uning Reglamenti asosida amalga oshiriladi.
Xulosa:
