|
“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
Pdf ko'rish
|
| bet | 503/520 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 8,74 Mb. | | #237908 |
Bog'liq 03 04 2024 Yashil iqtisodiyot sari anjuman materiallari to\'plami“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
495
Кундалик ҳаёт, бўш вақт ва маданият соҳаларининг ривожланиши дам
олиш, шахсий озодаликка ва жамият саломатлигига таъсир қилади.
Саломатлик кўрсаткичига эса меҳнат ва атроф – муҳит шароитлари,
технология ва моддий – техник базанинг ривожланиш даражаси таъсир
қилади. Шу муносабат билан, одамлар саломатлиги ижтимоий ҳодиса
сифатида алоҳида бўлимларнинг бошқарув объекти бўла олмайди.
Мамлакатда инсон саломатлигини муҳофаза қилиш ва яхшилаш
муаммоларини фақат соғлиқни сақлаш иқтисодиёти доирасидагина ҳар
томонлама таҳлил қилиш мумкин, бу эса ўз навбатида мамлакат
иқтисодиётининг бир қисми ҳисобланади. Шу билан бирга, жамият
саломатлиги ҳолатининг мураккаб тоифаси ижтимоий – иқтисодий шароит-
лар, ишлаб чиқарувчи кучлар тизими омиллари ва ишлаб чиқариш
муносабатлари билан белгиланади.
Жамиятнинг ижтимоий – иқтисодий мақсадлари мажмуасининг энг
муҳим таркибий қисми сифатида инсон саломатлиги энг юқори даражадаги
ижтимоий қадриятни ифодалайди. Демак, ижтимоий такрор ишлаб чиқариш
самарадорлигини аҳоли ривожланишининг ушбу сифат кўрсаткичини,
умуман, натижалар нуқтаи назаридан ҳам, ресурс жиҳатдан ҳам ҳисобга олган
ҳолда объектив баҳолаш мумкин.
Ҳозирги иқтисодий шароитда аҳолини зарур тиббий ёрдам билан
таъминлаш тизими жамият саломатлигини асраш ва миллий хавфсизликни
таъминлашда муҳим аҳамият касб этмоқда. Шу билан бирга, соғлиқни сақлаш
тизимининг ҳолати ҳукуматнинг кейинги ҳаракатлари бўйича объектив
қарорлар қабул қилинишини талаб қиладиган фундаментал муаммолар
мавжудлиги билан тавсифланади.
Бозор иқтисодиёти шароитида соғлиқни сақлаш у ёки бу даражада ўз
қонунлари ва тамойилларидан ўз муаммоларини ҳал қилишда фойдаланади,
шунинг учун соғлиқни сақлаш мутахассислари учун асосларни билиш жуда
зарур. Соғлиқни сақлаш тизимининг ишлаши учун, бошқа соҳалар сингари,
ҳуқуқий, иқтисодий, таркибий ёки ташкилий ҳамда ижтимоий – психологик
асослар зарур.
Янги Ўзбекистон шароитида соғлиқни сақлаш асосларини уйғун
шакллантириш учун мутахассислар натижалар ва харажатларни таққослаш
асосида қандай оқилона қарорлар қабул қилинишини ўрганишга асосланган
иқтисодий фикрга эга бўлишлари керак. Соғлиқни сақлаш иқтисодиётини
ўрганишда иккита асосий тоифа батафсил кўриб чиқилади: нарх ва
самарадорлик.
Барча иқтисодий фаолиятнинг якуний мақсади одамларнинг турли хил
эҳтиёжларини, шу жумладан соғлиқни сақлаш хизматларига, соғлиқни
сақлашга бўлган эҳтиёжини қондиришдир.
Стоматология аҳолига тиббий ёрдам кўрсатишнинг жуда муҳим
соҳасидир. Бироқ, аҳолининг стоматологга кеч кириши мажбурий тиббий
суғурта бўйича стоматологик хизматлар нархини сезиларли даражада
оширади. Мажбурий тиббий суғурта жамғармаси томонидан стоматологик
|
| |
