Yuqori kuchlanish texnikasi




Download 6,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/152
Sana21.02.2024
Hajmi6,12 Mb.
#160215
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   152
Bog'liq
YUQORI KUCHLANISH TEXNIKASI

Qop
kun
Qop
hLn
.
N

.
(7.31b) 
Liniya izolyatsisining qoplanishlari soni yashindan o’chirilishlar soniga 
teng bo’lmaydi. Buning sababi impuls qoplanish tezligi taxminan 100 mksek 
bo’lsa, rele himoyasining ishga tushish vaqti 0,1 sekdan kam bo’lmaydi. Shu 
sababli impuls qoplanish ishchi kuchlanish ta’sirida turg’un yoyga aylanmagan 
bo’lsa, u liniyaning yashindan uchirilishiga olib kelmaydi. 
Impuls qoplanishning kuchli yoyga aylanishi ko’pgina faktorlarga, shu 
jumladan manbaning quvvatiga bog’liq. Ammo impuls razryadlanish kanalida 
ishchi kuchlanish tomonidan hosil qilinuvchi maydon kuchlanganligi qoplanish 
yo’nalishi bo’yicha kuchlanish gradientiga bog’liq (7.2- jadval). 

kattalik liniyaning barcha impuls qoplanishlarining yashindan 
o’chirilishiga olib keladigan o’chirilishlardagi ulushini belgilaydi: 


Qop
kun
chir
'
O
Ln
h
,
N
3
10
9
0



.
(7.32)
Yashin intensivligi har xil bo’lgan xududdagi har xil uzunlikdagi elektr 
uzatish liniyalarining yashinbardoshligini solishtirish uchun yashindan solishtirma 
o’chirilish deb nomlangan atama kiritamiz. U yashindan razryadlanish natijasida 

287 
sodir bo’ladigan o’chirilishlar soni bo’lib, masalan, uzunligi 100 km va yashinli 
soatlar soni 20 ga teng bo’lgan liniyaning solishtirma o’chirilishlar soni quyidagi 
formula bo’yicha topiladi:


Qop
h
,
n
8
1

.
(7.33) 
7.2- jadval. Impuls qoplanishning yashin ta’sirida o’chirilishlardagi 
ulushining ishchi elektr maydon kuchlanganligiga bog’liqligi. 
Qop
ishchi
ishchi
l
U


, kV/sm 
50 
30 
20 
10 

(nisbiy birlikda) 
0,6 
0,45 
0,25 
0,1 
(7.33) formuladan ko’rinadiki, liniyani yashindan muhofazalash printsipial 
bir-biridan qoplanish extimoli 
коп

va 

kamayishi bilan xarakterlanuvchi bilan bir 
biridan farqlanuvchi ikkita usul bilan aniqlash mumkin. Izolyatsiyaning qoplanish 
extimolini kamaytirish uchun elektr uzatish liniyalari himoya troslari osiladi. 
HEUL uchun o’tkazgichlar va o’tkazgich bilan himoya trosi orasidagi havo 
oralig’i uchun o’rtacha elektr maydon kuchlanganligi E
o’r
= 500 – 700 kV/ sm deb 
qabul qilinadi. 
Kuchlanishi 110 kV va undan yuqori bo’lgan HEULlari metal yoki temir 
beton tayanchlarda bir ustunli, bashinli qilib bajariladi. Ularning tan narxi arzon 
bo’lsada П-shakldagi tayanchli liniyalarga nisbatan yashind ta’sirida shikastlanish 
ko’proq uchraydi. 
Yashinli soatlar 100 soatga teng bo’lgan xududdagi liniyaning har 100 km 
da o’chirilishlar soni quyidagicha aniqlanadi:

Qop
rtacha
'
O
chir
'
O
Р
h
N
4

.
(7.34) 
Liniyaning yashin ta’sirida o’chirilishlar sonini ikkita yo’l bilan qoplanish 
ehtimolini va impuls qoplanishning turg’un yoyga aylanish ehtimolini kamaytirish 
orqali kamaytirish mumkin. Birinchi usul himoya trosslarini osish va tayanchni 
kichik qarshilikli impuls zaminlashni hosil qilish orqali amalga oshiriladi. Bu bir 

288 
tomondan faza o’tkazgichlariga yashinning bevosita urilish ehtimolini kamaytirsa, 
ikkinchi tomondan yashinning trossga yoki tayanchga urilishida impuls 
shikastlanishlar sonini kamaytiradi. 
Elektr energiya bilan ishonchli ta’minlash shartidan HEULning bir yilda 
ruxsat etiladigan o’chirilishlar soni ushbu formula bo’yicha topiladi: 

Download 6,12 Mb.
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   152




Download 6,12 Mb.
Pdf ko'rish