Yuqori kuchlanish texnikasi

289 
bo’lsa, ikkinchi o’tkazgichning qoplanishi sodir bo’ladi.
Bu ifodadan ko’rinadiki, R
iz
qancha kichik bo’lsa, izolyatsiyaning 
qoplanish ehtimoli P
Qop
shuncha kichik bo’ladi. SHuning uchun metall 
tayanchlarda bajarilgan kuchlanishi 35 kV bo’lgan liniyalar uchun qo’shimcha 
zaminlagich qo’llash tavsiya qilinadi. 
Himoya trosi bo’lmagan liniyalarda yashining bevosita o’tkazgichga 
urilishidan paydo bo’ladigan o’takuchlanish elektr va magnit tashkil etuvchilardan 
iborat: 
I.M
I..E
U
U
U


.
(7.36) 
Induktsiyalangan kuchlanishning elektr tashkil etuvchisini qiymati lider 
kanalidagi zaryadning zichligi 

, o’tkazgichning o’rtacha osilish balandligi 
r
'
O
h
va yashin tokiga to’g’ri proportsional, o’tkazgichdan yashin urilgan joygacha 
bo’lgan masofa qarshiligiga teskari proportsional bo’ladi: 
Ya
r
'
O
E
I..E
I
b
h
Κ
U

,
(7.37) 
bu yerda K
E
– bosh razryadning o’sish tezligining oshishida kamayadigan 
proportsionallik koeffitsienti va uning o’lchami qarshilik. 
Bosh razryad magnit maydonning o’zgarishi induktsiyalangan o’takuch-
lanishning «tayanch – izolyatorlar shodasi – o’tkazgich» bo’ylab yo’nalgan magnit 
tashkil etuvchisining paydo bo’lishiga olib keladi: 
Ya
r
'
O
M
I.E
I
b
h
Κ
U

.
(7.38a) 
Hisoblash ishlarini bajarishda induktsiyalangan kuchlanishni e’tiborga 
olmaganimizda formula quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 
Ya
r
'
O
I.E
I
b
h
Κ
U
60
0

,
(7.38b) 
bu yerda K
0
teskari razryadlanishning tezligiga bog’liq bo’lgan proporionallik 
koeffitsienti. 
Himoya trosi bilan jihozlangan HEULni yashin ta’sirida o’chirilishi 
quyidagi sabablarga ko’ra sodir bo’lishi mumkin:

290 
1) Yashining tayachlar oralig’ining o’rtasida trosga urilishi va tros – 
o’tkazgich havo oralig’ining qoplanishi;
2) Yashinning trosli yashin qaytargich himoya zonasini teshib o’tib 
o’tkazgichga urilishi; 
3) Yashinning tayanchga urilishida va tayanch–o’tkazgich havo 
oralig’ining teskari qoplanishi. 
Yashinning himoya qurilmasiga razryadlanishida liniya izolyatsiyasining 
qoplanishi faqat yashinning razryadlanishi o’taintensiv bo’lgan holatdagina sodir 
bo’ladi. Bunday intensivlikning paydo bo’lish extimoli juda past, oqibatda yil 
davomida izolyatsiyaning qoplanishlar soni juda kam bo’ladi. Impuls 
qoplanishning kuchli yoyga aylanish extimolini kamaytirish qopla-nish yo’lini 
uzaytirish orqali amalga oshiriladi.
Yashin ikki tayanch oralig’ining o’rtasida himoya trosiga urilgan holatni 
ko’rib o’tamiz. Agar tros tayanchda yaxshi zaminlangan bo’lsa, ya’ni 
Tr
iz
R


(
Tr

-trosning to’lqin qarshiligi) va hisoblash uchun yashin toki impulsini o’tkir 
burchakli deb qabul qilganimizda yashin urilgan joydagi kuchlanish impulsini 
qurishimiz mumkin (7.10- rasm). 
7.10- rasm. Tayanchlar oralig’ining o’rtasida trosga yashin urilgandagi kuchlanish impulsi. 

Download 6,12 Mb.