Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/94
Sana25.11.2023
Hajmi3,22 Mb.
#105433
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94
Bog'liq
13243 2 9B900252011957A9E57AA7C4C13796761311A2AB (1)

M.V. 
Lomonosov 
(1711-1765) 
-
moddalarning atom-molekulyar tuzilishi 
haqidagi tushunchalarni rivojlantirgan, 
kimyoviy 
reaksiyalarda 
modda 
massasining saqlanish qonunini yaratgan 
(1756), korpuskulyar (atom-molekulyar) 
taʼlimoti asoslarini taklif etgan. 
Kolloid kimyoni rivojlantirishda chet ellik olimlarning ham xizmati katta. 
Italiyalik kimyogar F. Selmi 1845 yilda turli xil eritmalarning (sut, zardob, qon, 
yelim, jelatina, kraxmal va boshqa) xossalarini o’rganib, ularning xususiyatlari 
chin eritmalardan tubdan farq qilishini aniqladi. 
Franchesko Selmi 1817 yilda Vignolada 
tug'ilgan. 
1840 
yilda 
Modendagi 
kimyo 
laboratoriyasining boshlig'i va 1867 yilda 
Boloniya 
universitetida 
farmakologiya 
va 
toksikologiya kafedrasi professori bo'lgan. 

1861 yildan boshlab ingliz kimyogari T. Grem qon, yelim, kraxmal va 
boshqa eritmalar xossalarini batafsil o’rganib, ularning yomon diffuziyalanishi
o’simlik hamda hayvon membranalaridan o’tmasligi, undagi moddalar 
kristallanmasdan amorf cho’kmaga tushini aniqladi. T. Grem moddalarning 



suvdagi diffuziyasini tekshirib barcha moddalarni quyidagi ikki guruhga 
ajratgan. Birinchisi – qand, natriy xlorid, magniy sulfat kabi yaxshi 
kristallanadigan va katta tezlik bilan diffuziyalanadigan moddalar boʼlib, 
ikkinchisi – jelatin, tuxum oqsili va sut kabilar diffuziyalanadigan moddalardir. 
Grem quyidagi muhim xulosaga kelgan: yaxshi diffuziyalanadigan moddalar 
hayvon pufagi va oʼsimlik membranalaridan tez oʼtadi; ikkinchi guruhdagi 
moddalar esa, hayvon pufagi va membrana devorlarida ushlanib qoladi. Bunday 
moddalarni T. Grem lotincha «Colla» soʼzi asosida kolloidlar deb atagan. 
Birinchi guruhdagi moddalarga esa kristalloidlar nomini bergan. 

Download 3,22 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo

Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish