Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/94
Sana25.11.2023
Hajmi3,22 Mb.
#105433
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   94
Bog'liq
13243 2 9B900252011957A9E57AA7C4C13796761311A2AB (1)

Ishning bajarilishi 
1-tajriba. Ishqor yoki kislota yordamida peptizlab, stannat kislota hamda 
alyuminiy (III) gidroksid zoli hosil qilish. 
200 ml qaynab turgan suvga qalay(IV)-xlorid eritmasi tomchilab 
qo’shiladi. Hosil bo’lgan cho’kma distillangan qaynoq suv yordamida to xlor 
ionlari batamom yuvilgunicha dekantatsiya qilinadi. Bunda xlor ionlarining bor 
yoki yo’qligi kumush nitrat eritmasi yordamida tekshiriladi. 
Yuvilgan cho’kmaga bir necha tomchi natriy gidroksid yoki xlorid kislota 
qo’shiladi. So’ngra ko’p suv qo’shib suyultiriladi va chayqatiladi. Natijada 
stannat kislota zoli hosil bo’ladi. 
Qalay(IV)-xlorid suvli eritmalarida quyidagi tenglamaga muvofiq 
gidrolizlanadi: 
SnCl
4
+ 4H
2
O 4HCl + Sn(OH)
4
Sn(OH)
4
H
2
SnO
3
+ H
2



132 
Cho’kma ya’ni stannat kislota ishqor yoki kislota ta’sirida kolloid 
eritmaga o’tishi mumkin. Agar cho’kmaga natriy gidroksid eritmasi qo’shilsa, 
quyidagi tenglamaga muvofiq natriy stannat tuzi hosil bo’ladi.
H
2
SnO
3
+ 2NaOH Na
2
SnO
3
+ 2H
2

Stannat kislota kislotalar tasirida (masalan, xlorid kislota) ham stannat 
kislota tuzi hosil bo’ladi. H
2
SnO
3
+2HCl → SnOCl
2
+ 2H
2

SnOCl
2
molekulalari dissotsialanib, SnO
2+
va 2Cl
-
ionlarni hosil qiladi: 
SnOCl
2
→ SnO
2+
+2Cl
-
Mitsellaning umumiy ko’rinishi, quyidagicha bo’ladi: 
{[H
2
SnO
3
]
m
·nSnO
+2
2(n-x) Cl
-
}
+
·2xCl
-
Kolloid eritma disperslash usulida tayyorlanadigan bo’lsa, qattiq moddaga 
stabilizator qo’shib hovonchada yaxshilab maydalanadi. Iviq yoki g’ovak 
cho’kmalarga tegishli moddalar ta’sir ettirish yo’li bilan zollar hosil qilish 
jarayoni peptizatsiya deb ataladi; bunday moddalar kolloid zarrachalar sirtiga 
yaxshi adsorbilanadi va zarrachalarning zolga o’tishiga yordam beradi. 
Ammo yuqorida aytib o’tilgan usullarning har qaysisida ham kolloid 
sistema hosil bo’lishi uchun dispersion faza dispersion muhitda juda kam 
eruvchan bo’lishi shart. Aks holda molekulyar eritmalar hosil bo’lishi mumkin. 
Bundan tashqari, zarrachalar bilan muhit o’rtasida o’zaro bog’lanish bo’lib, bu 
bog’lanish zarrachalar bir-biri bilan qo’shilib ketishga qo’ymay turish zarur. 

Download 3,22 Mb.
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   94




Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo

Download 3,22 Mb.
Pdf ko'rish