3-tajriba. Temir (III) gidroksid zolini dializ qilish. Temir(III) gidroksidning kolloid eritmasi dializatorga yoki kollodiydan
tayyorlangan xaltachaga quyiladi va distillangan suvli idish ichiga botirib
quyiladi. Xaltachaga botirilgan suyuqlikdan har yarim soatda namuna olib, xlor
134
ioni bor-yo’qligi sinab ko’riladi. Eritmada xlor ionlari miqdori (sifat jihatdan)
kamayib borishi va xaltachadagi kolloid eritma o’zgarishi kuzatib boriladi.
Nazorat savollar. 1. Aralashmalardan kolloid eritmalar qanday tayyorlanadi?
2. Dializ nima va u qanday maqsadlarda qo’llaniladi?
3. Kolloid elektrolit eritmalari yarim o’tkazgich pardalar orqali bir xil tezlikda
diffuzlanib o’tadimi?
4. Kolloidlarni unga aralashgan elektrolitlardan dializ yordamida batamom
tozalab bo’ladimi?
5. Dializ vaqtida kolloid eritmalardan qanday o’zgarishlar yuz beradi?
6. Dializ tezligi qanday omillarga bog’liq?
LABORATORIYA ISHI №3 DISPERS SISTEMALARNING ELEKTR XOSSALARI. ZARRACHA ZARYADINI ANIQLASH. ELEKTROFOREZ, ELEKTROOSMOS Ishning maqsadi: 1.Eletroforez hodisasini o‘rganish.
2. Kolloid zarrachalar zaryadining ishorasini va harakat tezligini aniqlash
usuli bilan tanishish.
Ish uchun kerak bo’ladigan asbob va reaktivlar: 100 ml li silindr, gil,
shisha nay, distillangan suv, misdan yasalgan elektrodlar, batareya, 0,05n li
kaliy yodid, 0,05n li kumush nitrat eritmalari.
1-tajriba. Elektroforezni kuzatish. Ishning borishi: O‘lchami 8x15 sm va 4 sm qalinlikdagi loy parchasiga 2
dona 1,5 –2 sm diametrli shisha nay tiqiladi. Shisha naylarga yaxshilab yuvilgan
qumdan 0, 5 sm qalinlikda solinadi. So‘ngra qum yuzasidan 2 –3 sm yuqori
balandlikda turadigan qilib suv solinadi. Ikkala nayga misdan iborat elektrod
tushiriladi va ular batareyaga (2V) ulanadi. Bir necha minut o‘tar –o‘tmas
elektroforez hodisasi kuzatiladi. Musbat elektrod tushirilgan naydagi suv
135
loyqalanadi. Chunki loy zarrachalari sekin-asta ko‘tarilib, suvda suspenziya
hosil qiladi. Bu nayda suv kamaya boradi. Loy zarrachalarining manfiy
ekanligidan dalolat beradi.
