Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo

129 
II BOB. KOLLOID KIMYO FANIGA DOIR LABORATORIYA 
MASHG’ULOTLARI 
LABORATORIYA ISHI №1 
KOLLOID SISTEMALARNI OLINISH USULLARI. 
Ishning maqsadi. 
A) Kondensatsion va disperslash usullari yordamida kolloid eritmalar 
hosil qilish. 
B) Kolloid eritmalar hosil bo’lish sxemalarini va reaksiya tenglamalarini 
yozish. 
A. Kondensatsion usul 
Ish uchun kerak bo’ladigan asbob va reaktivlar 100 ml li o’lchov 
silindri, ikkita tagi yassi kolba, kanifolning etil spirtdagi 2% li eritmasi, 
oltingugurtning etil spirtdagi to’yingan eritmasi, distillangan suv, temir 
xloridning 2% li eritmasi, 0,05n li kaliy yodid, 0,05n li kumush nitrat eritmalari; 
kristallik natriy tiosulfat, oltingugurt kukuni. 
Ishning bajarilishi 
1-tajriba. Oltingugurt va kanifol gidrozollarining olinishi 
Distillangan suvni chayqatib turib, unga oltingugurtning absolyut etil 
spirtdagi to’yingan eritmasi tomchilab quyiladi. Sutdek oppoq shaffof zol 
olinadi. 100 ml li distillangan suvni qattiq chayqab turib, unga kanifolning 
spirtdagi 2% li eritmasidan tomchilab 5–10 ml qo’shiladi. Sutdek oppoq va 
ancha barqaror zol hosil bo’ladi. 
2-tajriba. Gidroliz yo’li bilan temir(III) zolini hosil qilish 
100 ml distillangan suv qaynaguncha isitiladi. So’ngra qaynab turgan 
suvga temir(III) xloridning 2% li eritmasidan tomchilab, 5- 10 ml qo’shiladi. 
Natijada tiniq qizil – qo’ng’ir rangli temir(III) gidroksid kolloid eritmasi hosil 
bo’ladi. 
Temir (III) gidroksid kolloid eritmasini olish reaksiya sxemasi quyidagi 
tarzda yoziladi: 

130 
FeCl
3
+ 3H
2
O↔Fe(OH)
3
+ 3HCl 
Fe(OH)
3 
ning sirtdagi molekulalari HCl bilan reaksiyaga kirishib, ionli 
stabillovchi FeOCl molekulalarni hosil qiladi: 
Fe(OH)
3
+ HCl↔FeOCl + 2H
2
O 
FeOCl molekulalari dissotsialanib, FeO
+
va Cl
-
ionlarni hosil qiladi: 
FeOCl↔ FeO
+
+ Cl
- 
Tarkibi jihatdan kolloid yadro tarkibiga yaqin bo’lgan ionlar kolloid 
zarrachalar sirtiga adsorbilanadi degan empirik qoidadan foydalanib, temir(III)- 
gidroksid mitsella tuzilishini quydagicha yozish mumkin: 

Download 3,22 Mb.