136
to‘ldiriladi. Tirsaklarga probka yordamida elektrodlar o‘rnatiladi. Tok kenotron
to‘g’rilagichdan (kuchlanishi 100 v) beriladi.
Tok ulangandan bir necha minut o‘tgach elektrodlardan
birinchi kolloid
zarrachalar yig’iladi. Elektrod zaryadining ishorasiga qarab, kolloid
zarrachalarning ishorasi topiladi.
29-rasm. Kolloid zarracha zaryadining ishorasini aniqlash
uchun ishlatiladigan asbob:
1-zol eritmasi solingan idish; 2 - elektrodlar.
2-tajriba. Kolloid zarrachalarning harakatchanligini aniqlash. Tajriba
4-rasmda ko‘rsatilgan asbobda bajariladi. Asbobning U-simon nayining ikkala
tirsagi, balandligining uchdan bir qismigacha distillangan suv bilan to‘ldiriladi.
Keyin voronka (1) ning jo‘mragi (2) ni asta-sekin ochib, tirsaklarga o‘qituvchi
bergan kolloid eritma quyiladi. Zol suvni siqib chiqaradi. Zol U-simon nayning
o‘lchamlarga bo‘lingan tirsagining uchdan bir qismigacha ko‘tarilgandan keyin
jo‘mrak (2) berkitiladi.
Nay tirsaklariga, tekshirilayotgan sistemani mis
kuporosi eritmasi (4) bilan tutashtiruvchi agar-agarli ko‘prikchalar (3) qo‘yilgan.
Mis kuporosi solingan idishga o‘zgarmas kuchlanishli
tok manbaiga ulangan
mis elektrodlari (5) tushirilgan, kolloid eritmaga elektrodlarni to‘g’ridan-to‘g’ri
tushurish yaramaydi, chunki ular qutblangandir.
