b)
d)
6 .7 8 -shakl.
2) tishlar ichki diametri bo ‘yicha markazlashtiriladi, shunda tashqi
diametr bo'yicha radial tirqish hosil bo'ladi (6.78-shakl,
b);
3) tishlaming yon tomonlari
b bo'yicha markazlashtiriladi, shunda
ikkala
D va d bo'yicha radial tirqish hosil bo'ladi (6.78-shakl, d).
Markazlashtirish deganda, tishlar yuzasining chuqurchalar yuzasiga
to 'la tegib turishi tushiniladi. Tishli birikmalami markazlashtirish
konstruktiv va texnologik jarayonlam i hamda tatbiq qilinadigan sharoitni
hisobga olgan holda tanlanadi.
6 .7 9 -shakl.
249
Tishli birikmalardagi shlitsali vtulka, vallaming kesimlari va
turlari ulami markazlashtirish usullariga bog'liq (6.79-shakl) b o iib ,
markazlashtirish ichki diametri
d bo'yicha bo'lsa, shlitsali vallar A
va С bajarilishda tayyorlanadi. Tashqi
D bo'yicha va tishlaming yon
tomonlari
b bo'yicha markazlashtirilsa, shlitsali vallar В bajarilishda
ishlanadi. Vtulka teshigining shakli har qanday markazlashtirish usulida
ham o'zgarm aydi.
Chuqurchaning faskalari faska
5
ga teng radiuslar bilan yumaloqlangan
b o iish i ham mumkin.
Tishli birikmalarda qo'yim o'tkazishlarc/va
b yoki D va b o'lcham lari
yoki faqat tishlaming yon tomonlari o'lcham lari bo'yicha amalga
oshiriladi va ular standart tomonidan belgilangan. Qo'yim o'lcham
maydoni, chekli chetga chiqishlar ham standartda aniqlangan bo'lib, ular
maxsus jadvallarda beriladi.
To'g'ri yonli tishli birikmaning tishlar soni
z=8, ichki diametri d= 36 mm,
tashqi diametri
D - 400 mm, tish eni b= l mm berilgan bo'lsa, uning shartli
belgilanishi markazlashtirishga qarab uch xil ko'rinishda yoziladi:
1. Ichki diametr
d bo'yicha markazlashtirilishi va markazlanayotgan
diametr bo'yicha
Nl/eS hamda tishining kengligi bo'yicha D9/j% o'tka-
zish bo'Iganda
d-8x36 H7/e8x40-H\2/a\ lx7-D9//8 ko'rinishida yoziladi.
2. Tashqi diametr
D bo'yicha markazlashtirish markazlanayotgan
diametr
N S/bl va tishning kengligi bo'yicha G ‘\0/h9 o'tqazish bo'Iganda
D-8x36x40//8/67x7-F10//i9 ko'rinishida bitiladi.
3. Tishlaming yon tomonlari
b bo'yicha markazlashtirilganda
6-8х36х40#12/я11х7-09/Л8 ko'rinishida yoziladi.
Xuddi shunday birikmadagi ichki diam etrc/bo'yicham arkazlashtirilgan
vtulkaning shartli belgilanishiga misol:
d-8x36 Я 7х40-//12х7\09.
Xuddi shunday birikmadagi ichki diametr
d bo'yicha markazlash-
tirilgan valning shartli belgilanishiga misol:
d-8x36 a\ 1x7/8.
Evolventasimon shlitsali birikmalarda tish profili evolventasi 30° li
burchakka ega bo'lib, u to 'g 'ri yonli tishli birikmadan bukilishiga o 'ta
chidamliligi, yuqori aniqlikda, texnologik nuqtai nazardan tayyorlanishi,
yondosh detallaming o'zaro m a’qul markazlanishi, ish jarayonida
qiyshayish yuz bersa, maxsus jihozlarda tishlarining shakliga o'zgartirish
kiritish mumkinligi bilan ancha ustun turadi.
6.80 -shaklda profili evolventa tishli birikmaning tish shakllari va
vtulkaning valga nisbatan markazlashtirilishi ko'rsatilgan.
250
|
