35
«Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya»
nomli 10-son ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya
O'SMIRLARNI MANIPULYATSION TA'SIRLARDAN PSIXOLOGIK HIMOYA
QILISHNING O'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
Ilmiy rahbar: Nazarov Akmal Mardonovich
Buxoro davlat universiteti Psixologiya kafedrasi dotsenti
Fayzulloyeva Mohinur Sa’dullo qizi
Buxoro davlat universiteti magistranti
https://doi.org/10.5281/zenodo.6298886
Annotatsiya: Maqolada o’smirlarni psixologik himoya qilish jarayoni, manipulyatsion ta'sirlar
va umumiy tarzda psixologik himoyaning mexanizmlari haqida fikr va mulohazalar, kichik
tadqiqot natijalari keltirilgan bo’lib hozirgi kunda ushbu masalaning ilmiy va amaliyotdagi
holati o’rganilgan.
Kalit so’zlar: psixologik tasir, psixologik himoya, manipulyatsiya, o’smirlar, shaxsiy himoya
mexanizmlari
KIRISH
Shaxsiy himoya mexanizmlari, psixologik himoya avvalo odamning salbiy tajribalarini
minimallashtirishga,
odamlarning
xatti-harakatlarini
tartibga
solishga,
uning
moslashuvchanligini oshirishga va ruhiyatini muvozanatlashga qaratilgan ongsiz ruhiy
mexanizmdir. Boshqa tomondan, u ko'pincha shaxsiy rivojlanishga to'sqinlik qiladigan bazi
omillarga ega.
Psixologik himoya mexanizmlarining aksariyati bolalik davrida shakllangan bo'lib, bolani
yopishga, tashqi qiyinchiliklar va xavflardan yashirishga imkon beradi. Bolaning aqliy
rivojlanishining asosiy hal qiluvchi omili oilaviy munosabatlardir, ularning buzilishi ko'pincha
shaxsiyatning emotsional rivojlanishidagi disarmoniyaga, bolaning psixologik himoyasi
gipertrofiyasiga, patopsixologiyaga olib keladi. Oilaviy tarbiya muhiti sharoitlari, oilaning
ijtimoiy mavqei, uning a'zolarining kasbi, moddiy ta'minlanishi va ota -onalarning ta'lim
darajasi ko'p jihatdan bolaning ruhiy salomatlik darajasini belgilab beradi.
Psixologik himoyalanish va kurash mexanizmlarini shakllantirish muammosini o'rganishning
dolzarbligi va ahamiyati, shuningdek, shaxsning rivojlanishi va sotsializatsiya jarayoniga ta'sir
ko'rsatadigan jamiyatdagi hozirgi ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy, siyosiy o'zgarishlar bilan
bog'liq.
