|
« Zamonaviy dunyoda tabiiy fanlar: Nazariy va amaliyBog'liq ZDTF2207 10-sinf-200talik, гайд.8, dmtt BETLIK« Zamonaviy dunyoda tabiiy fanlar: Nazariy va amaliy
izlanishlar» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiyasi
geografiyasi kurslariga kiritilgan ma’lumotlar, o’quvchilarga g’oyaviy – siyosiy
tarbiya berishda, ularda harbiy vatanparvarlik hislarini tarbiyalashda va dialektik
- materialistik dunyoqarashini shakillantirishda, ularda hamma vaqt o’z Vatani
manfaatlarini ko’zlab harakat qiladigan mustahkam iroda va qat’iy e’tiqodni
tarbiyalashdajudamuhimdir.
O’quvchilarning ilmiy dunyoqarashlarini shakillantirish. O’quvchilar
geografiyani o’rganar ekanlar, tabiatning va jamiyatning o’zgarishi va rivojlanish
qonuniyatlarini tushunib boradilar, tabiat qonuniyatlaridan jamiyat manfaatlari
uchun foydalanish yo’llari bilan tanishadilar. Geografiya o’qituvchisi o’quvchilar
ob’yekt va hodisalarning muhim belgilarini o’zlashtirib olishlariga erishmog’i,
ob’yekt va hodisalarning bir – biriga o’zaro bog’liqligini, ularning harakati va
rivojlanishini ochib bermog’i lozim. O’qituvchi o’quvchilarni imkoni boricha
dialektik – materializm qonuniyatlari ro’yobga chiqishi mumkin bo’lgan
jarayonlar bilan tanishtirib borishi lozim. O’quvchilarning dalillarni
umumlashtirish va ilmiy xulosalar chiqarishga o’rgatish ulrning ilmiy
dunyoqarashlarini shakillanishida katta ahamiyatga ega. Maktab geografiyasi
o’quvchilarni tabiat va uni o’zgarishiga oid ilmiy fikrlar bilan qurollantirishi lozim.
Tabiatni muhofaza qilish mamlakatimiz har bir fuqarolarining muqaddas burchi
ekanligi haqida o’quvchilar e’tiqodini tarbiyalash taqozo etiladi. Buning uchun
faqat so’z bilan cheklanmasdan, jiddiy tadbirlarni amalga oshirish talab etiladi.
O’qituvchi avvalo o’quvchilarning tabiatdagi jarayonlarni ongli holda tushunib
yetishlariga erishmog’i, so’ngra insonning xo’jalik faoliyatidagi tabiatning
mohiyatini ochib berishi lozim. Tarbiyaning bu sohasida o’quvchilarning tabiatni
muhofaza qilish bo’yicha ijtimoiy foydali mehnatga jalb etilishi katta ahamiyatga
ega.
Tabiiy geografiya boshlang’ich kursi tabiatda yuz beradigan ko’pgina hodisa va
jarayonlar (yerning ichki kuchlari, vulqon otilishlari, zilzila, tog’larning paydo
bo’lishi, atmosferadagi ro’y beradigan hodisalar – dovul, sel )ning vujudga kelishi
haqida ilmiy tushunchalar beradi. Tabiiy hodisalar o’rtasidagi sabab – aloqalar
aniqlanadi. Geografik muhitni tashkil etuvchi elementlar o’zaro bir – biriga
bog’langan (masalan, iqlimning, joyining geografik o’rni, yer yuzasi, dengizga
yaqin – uzoqligi, dengiz oqimlari, doimiy shamollarga bog’liqligi) va bir – birini
taqozo etish holatlari o’rganiladi. Shu bilan birga o’quvchilarda dunyoning
moddiyligi, tabiatdagi o’zgarishlar muayyan qonuniyatlar asosida ro’yobga
chiqishi, tabiatda g’ayri tabiiy narsa yo’q ekanligi haqida aniq fikr hosil bo’ladi.
Tabiat bilan jamiyat o’rtasidagi o’zaro aloqa ochib berilar ekan, o’qituvchi
o’quvchilarga Vatanimiz da tabiatni o’zgartirish rejalari (masalan, Markaziy
Farg’ona, Qarshi va Jizzax ko’llari tabiatini o’zgartirish.) to’g’risida so’zlab berishi
|
| |
