|
JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONSBog'liq 180-182JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/
Volume–54 _ Issue-4 _ Iyun-2024
182
bog‘liq holda yuzaga kelgan bu yangi omonimik qatorlar, shu kungacha tilimizdagi
so‘zlarning maʼno ko‘lami sohada qo‘llanish bilan beqiyos kengayib, natijada
omonimik holatlar ham ko‘payishi uchun asos bo‘layotgani mutaxassislarni
o‘ylantirmoqda. Аxborot-kommunikatsiya sohasi terminlari va omonimiya munosabati
o‘rganilgan qism soha terminlarini filologiya fanlari doktori, professor
Sh.Rahmatullaevning «O‘zbek tili omonimlarining izohli lug‘ati» (1984) asosida tahlil
qilish bilan yuzaga keldi.
5
Lug‘atdagi bit, gamma, mijoz, pul, sim, til, chop, ekvivalent,
efir, qurt shaklli omonim so‘zlar, vertikal, gorizontal, magistral, parallel omofonlari, tok,
ton omograflari o‘rganilib, tahlil qilindi va munosabat bildirildi. Shuningdek, lug‘atda
uchramagan, hozirgi zamonaviy sohada qo‘llanayotgan muhit, fon, kalit shaklli
so‘zlarning omonimik va polisemantik xususiyatlari yoritildi.
Xulosa.
Hozirgi kunga kelib sohaga bo‘lgan eʼtiborning kuchliligi, o‘zbek tilining
davlat tili sifatida faoliyati kengayganligi, kundalik turmushimizda zamonaviy aloqa
vositalari, axborotning Internet kabi ko‘p kanalli manbasi borgan sari faollashayotgani,
tabiiyki, yangi-yangi terminlarni talab qiladi. Ularning o‘zbek tiliga o‘z ichki
imkoniyatlari asosida ko‘payayotgani maʼlum. Lekin bu yo‘l bilan terminlarga bo‘lgan
ehtiyoj hech qaysi tilda, jumladan, o‘zbek tilida ham to‘la qoplanishi qiyin.
6
Demak,
endi tillarning bir-biriga o‘zaro taʼsiri, yaʼni soha leksikasini tashqi manbalar hisobiga
boyitish, o‘zbek tilining soha faoliyati bo‘yicha boshqa tillar bilan kontakti, ulardan
so‘zlar, affiksal morfemalar olishi, o‘zlashtirishi masalalarini ham ko‘rib chiqish lozim.
|
| |
