156
KIRISIW SÁWBETI
Hár kúni biz hár túrli sesler tásirinde bolamız: sóylesip atırǵan
adamlar, mashinalardıń dawısı, televizor hám radio qabıllaǵıshtan
tarqalatuǵın muzıkalar, suwdıń sıldırap aǵıwı hám t.b.
Olardan
ayırımları bizge jaǵadı, al ayırım sesler jaqpaydı. Usıǵan baylanıslı
keypiyatımız jaqsı bolıp, ónimli isleymiz, oqıymız
yaki kerisinshe
boladı. Ses arqalı insanlar bir-biri menen sóylesedi. Usı sóylesiw
aqıbetinde jámiyette rawajlanıw boladı. Insan seslerden paydalanıwdı
álle qashan úyrenip alǵan. Seske tiyisli nızamlılıqlardı uyrenip, hár
túrli muzikalıq ásbaplardı dóretken. Sesti jasalma ráwishte
payda
etetuǵın elektr muzıka ásbapların oylap tapqan. Bunı
siz toylarda,
koncert zallarında bir neshe on muzıkashı ornına bir ǵana «ionik» dep
at qoyıp alınǵan elektr muzıka asbabınan paydalanıp, qálegen sazdı
shertetuǵın basqarıwshı mısalında kórgensiz. «Ultrases» dep atalatuǵın
sestiń túrinen medicinada ayırım keselliklerdi anıqlawda hám emlewde
paydalanıladı. Sestiń usı túrinen ilimiy-izertlew jumıslarında,
tayar
ónimlerdiń sapasın anıqlawda, teńiz hám okeanlarda aralıqlardı
ólshewde hám basqalarda paydalanılmaqta. Quwatlılıǵı úlken bolǵan
seslerden geypara ximiyalıq
proceslerdi tezlestiriwde, mashina hám
mexanizmlerdiń mayda, názik detalların tazalawda da qollanılmaqta.