170
Mikrofon
Ses terbelislerin elektr terbelislerine aylandırıp beretuǵın
ásbap. Eki sózden;
mikros – kishi hám
phone – ses sóz-
lerinen alınǵan.
Sestiń tarqalıw
tezligi
Sestiń tarqalıwı ushın ortalıq zárúr. Gazlarda tarqalıw
tez ligi 0
o
C da 200–350 m/s. Suyıqlıqlarda 1100–2000
m/s, qattı denelerde 3000–6500 m/s aralıǵında boladı
Sestiń qattılıǵı Sestiń birlik maydanǵa tuwrı kelgen energiyası
menen
belgilenetuǵın shama. Jiyilikke de baylanıslı. Ólshew
birligi decibel (dB). Ses biyikliginiń joqarı awırıw
sezindiriw shegarası 130 dB ge teń.
Sestiń biyikligi Ses jiyiligi menen belgilenedi. Er adamlar sóylegende
onıń dawısında 100 den 7000 Hz ke shekem, hayallar
dawısında 200 den 9000 Hz ke shekem terbelisler boladı
Sestiń tembri
Sestegi obertonlar sanı hám obertonlar kúshi jáne
de sestiń biyikligi menen belgilenetuǵın shama. Ses
quramındaǵı eń
kishi jiyilik v
0
dı tiykarǵı ton dep ataydı.
2
v
0
, 3
v
0
hám t.b. jiyiliktegi terbelislerdi obertonlar dep
ataydı.
Jańǵırıq
Sestiń tarqalıwınıń ushırasqan tosqınlıqtan qaytıp
keliwine aytıladı. Tosqınlıqlar jaylasıwınıń
ses dereginen
uzaqlıǵına qarap jańǵırıq kóp ret tákirarlanıwı múmkin.
Exolot
Teńiz hám okeanlar tereńligin sestiń jańǵırıǵınan
paydalanıp ólsheytuǵın ásbap.
Sesti jutıw
koefficienti
Materiallarǵa jutılǵan ses energiyasınıń túsken ses
energiyasına qatnası
Arxitektura
akustikası
Imaratlardıń akustikalıq shamaların ólshew, olarda ses
tarqalıw ózgesheliklerin úyreniw hám tiyisli usınıslar
islep
shıǵıw menen shuǵıllanatuǵın ilim tarawı.
