| 1-mashq. Gaplarni o’qing, tilning inson hayotida tutgan o’rni haqida suhbatlashing.
1. Jamiki ezgu fazilatlar inson qalbiga, avvalo, ona allasi, ona tilining betakror jozibasi bilan singadi. Ona tili — bu millatning ruhidir. O’z tilini yo’qotgan har qanday millat o’zligidan judo bo’lishi muqarrar. (I.Karimov). 2. Ko’ngil maxzanining qulfi til va ul maxzanning kalitin so’z bil. (Alisher Navoiy). 3. Har bir millatning dunyoda borlig’ini ko’rsatadurgan oyinai hayoti til va adabiyotidur. Milliy tilni yo’qotmak millatning ruhini yo’qotmakdur. (Abdulla Avloniy). 4. O’z Vataningga bo’lgan muhabbatingni o’z tilingga muhabbatingsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. (K.Paustovskiy). 5. Din, tibbiyot, tarix, huquq va astronomiya sohalarida Amir Temur o’ta biluvchan edi. Ko’p o’qigan, Osiyoning eng unumli uch (turkiy, arabiy, forsiy) tilini juda mukammal bilgan hukmdor edi. (Alfons de Lamartin)
2-mashq. Matnni ko’chiring, so’zning qudrati haqida fikrlashing.
So’z benihoya qudratli narsa. Uni o’z o’rnida ishlata bilish uchun farosat, malaka va ziyraklik zarur. «Qobusnoma»da shunday bir hikoyat bor: Xalifa Xorun ar-Rashid tush ko’radi. Tushida barcha tishlari to’kilib ketgan emish. Xalifa tushni ta’bir qiluvchidan tushining ma’nosini so’raydi. U shunday deydi: «Sendan oldin barcha yaqinlaring, qarindosh-urug’laring o’ladi. Sendan boshqa hech kim qolmaydi». Bu so’zni eshitgan Xorun ar-Rashid: «Sen mening yuzimga bunday qayg’uli so’zni aytding. Mening barcha qarindosh-urug’larim o’lsa, so’ngra men qanday ishga yarayman-u qanday yashayman?» — dedi darg’azab bo’lib va unga yuz darra urishni buyuradi. Keyin boshqa bir ta’birchini chaqirib, undan tushining ma’nosini so’raydi. U bunday deydi: «Sening umring barcha qarindoshlaring umridan uzun bo’ladi». Shunda Xorun ar-Rashid: «Barcha aqlning yo’li birdir va ikkala ta’birning negizi bir yerga boradi, ammo bu ibora bilan u iboraning orasida farq bag’oyat ko’pdir», - deydi va unga yuz tillo berishni buyuradi.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
V. Uyga vazifa: mashqlar tahlili
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O‘TIBDO‘ _____________________________________
«Ona tili» 9-sinf9-sinf «________» «____________________» I CHORAK
Mavzu : 2-dars SO’Z BIRIKMASI BO’YICHA O’TILGANLARNl TAKRORLASH
|
