121-rasm.
122-rasm.
Q o ‘zg‘alm as ch iziq silliq bo'lganligi u c h u n
N ning u rin m ad ag i
proyeksiyasi nolg a teng:
N x =
0 .
D em ak,
Fx =
m ^ - , Fn + N n = m ^ - , Fh + N h = 0 .
(65.10)
(64.10)
m oddiy nuqtaning q o ‘zg‘alm as silliq chiziq ustidagi h a
rakati uning differensial tenglamasini tabiiy usulda ifodalashdan iborat.
Xususiy h o ld a
F kuch u rin m a
tek islik d a y o tsa,
Fb = 0 b o ‘lib,
n o rm al reaksiya trayektoriyaning bosh n o rm ali bilan bir yo ‘n alish d a
b o ‘ladi.
6 5 - §. M oddiy nuqta dinamikasining birinchi asosiy
masalasini yechish
M oddiy n u q tanin g harakat qo nuni m a ’lum b o ‘lsa, d in am ik an in g
birinchi m asalasini oson hal qilish m um kin.
Bu m asala quyidagi ta r-
tibd a yechiladi:
1. A gar m asa la s h a rtid a sa n o q siste m a si b e rilm a g a n b o ‘lsa, u
tan lab olinadi.
2. M oddiy nuqtaga t a ’sir qiluvchi k u c h la r rasm da tasvirlanadi.
3. A gar n u q ta b o g ‘lanishda b o ‘lsa, u b o g ‘lan ish d a n q u tq a rila d i
va b o g‘lanish reaksiya kuchlari rasm da k o ‘rsatiladi.
4. T anlab olingan sanoq sistem asida m o d d iy
nuqta h a ra k a tin in g
differensial ten g lam alari tuziladi.
5. Berilgan h a ra k a t q o n u n id an fo y d alanib m od diy n u q ta te z la
nishining tanlab olingan sistem adagi proyeksiyalari aniqlanadi.
6. Tezlanishning topilgan proyeksiyalari differensial ten g lam alar-
ga q o ‘yilib n o m a ’lum kuch aniqlanadi.
