123-rasm.
124-rasm.
Yechish. M asala shartiga ko‘ra
M jism t o ‘g ‘ri chiziqli harakat q i
ladi. Jism n i m o d d iy
n u q ta deb q arab , s a n o q
sistem asi u c h u n Ox
o ‘qni olam iz (123 -rasm ).
M jism ga faqat F kuch t a ’sir qiladi.
A /jism h arak atin in g differensial tenglam asi quyidagicha b o ‘ladi:
Jism ning h ara k a t q o n u n id an vaqt b o ‘y ich a
ikkinchi tartibli hosi-
lani hisoblaym iz:
(65.2) ni (65.1) ga q o ‘ysak:
Fx = - 4 0 w s i n 2 ? ,
bu
y erd a Fx kuch m iq d o ri sin2? = —1 b o ‘lg an d a
eng k atta qiym atga
erishadi.
D em ak,
Fx = 80 N b o ‘ladi.
32-m asala. M assasi
m = 1 kg b o 'lg a n m o d d iy
n u q ta rad iu si
r = 2 m b o ‘lgan aylan a b o ‘ylab
V = 21 (m /s) tezlik bilan h arak at q i
ladi.
t =
1 sekund b o ‘lganda m oddiy nuqtaga ta ’sir etuvchi
kuchning
ten g t a ’sir etuvchisi to p ilsin (124-rasm ).
Yechish. S anoq sistem asini 124-rasm dagidek tanlaym iz.
M oddiy
n u q tan in g harak ati tabiiy usulda berilgani u c h u n
harakat differensial
ten g lam alari quy id agich a yoziladi:
M o d d iy n u q ta te z lig in in g o 'z g a rish i q o n u n id a n vaqt b o ‘y ich a
hosila olam iz:
(65.1)
^ =
20 c o s 2 /,
= ^ 4 0 s i n 2 / .
dt
dt
2
(65.2)
(65.3)
108
Son q iy m atlarn i (65.3) ga q o ‘ysak,
