|
M oddiy nuqtaning tebranma harakati deb shunday harakatga ay-Bog'liq 1048 pdf 63c96812dd27f 1674143762M oddiy nuqtaning tebranma harakati deb shunday harakatga ay-
tiladiki, bunda nuqta m uvozanat holatidan goh bir tomonga, goh ik
kinchi tomonga navbatm a-navbat chetlanadi. D em ak, te b ra n m a h a
rakat takrorlanuvchi harakatdir.
T ebranm a h a ra k a tla r asosan u ch turga b o ‘linadi.
1. Erkin (garm onik) teb ran m a harakat.
2. S o‘nuvchi te b ra n m a harakat.
3. M ajburiy te b ra n m a harakat.
67- §. M oddiy nuqtaning erkin tebranma harakati
F araz qilaylik, m o d d iy n u q tag a h a m m a v a q t uning m u v o z a n a t
h o la ti to m o n y o ‘n alg an k u ch t a ’sir qilsin va m azkur nu q ta t o ‘g ‘ri
chiziqli h arakatda boMsin (131-rasm ).
M o d diy n u q ta ko o rd in atasin in g
n *
>^° <
У
fu n k siy asi s ifa tid a o ‘z g a ru v c h i va
m u v o z a n a t h o la tig a q a ra b y o ‘n a l
gan kuch qaytaruvchi kuch deb a ta
lad i. Q a y ta ru v c h i ku ch n u q ta n in g
131-rasm.
h olatiga b o g ‘liq b o ‘ladi, y a ’ni:
F = - c x ,
(67.1)
bu yerda: с — m o d d iy n u q tan i uzunlik birligiga ko‘chirish uch u n za-
r u r b o 'lg a n k u c h b o ‘lib , b ik irlik k o e ffits iy e n ti d e y ila d i, u n in g
o ‘lchov birligi N /m ; x — nuq tan in g absissasi.
B oshlang‘ich p ay td a M n u q tanin g absissasi x, tezligi V0 b o ‘lsin.
M n u q ta harak atin in g differensial ten glam asini tuzam iz:
mx = - c x ,
(67.2)
bu ifodada
k 2 = —
(67.3)
m
belgilash kiritsak, u quyidagicha yoziladi:
x + k 2x - 0 .
(67.4)
(67.4) ning u m u m iy yechim i quyidagicha b o ‘ladi:
x = Cj sin kt + C2 cos k t .
(67.5)
(67.5) dagi C, va C
2 lar o ‘zg arm aslar boshlangM ch sh a rtla rd a n
foydalanib aniqlanadi:
Q = j- >
C2 = x0 .
(67.6)
S h un d ay qilib, M n u q tan in g harak ati
116
|
| |
