|
: Zıyankeslerdiń keyingi áwladların boljaw
|
| bet | 4/5 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 59,47 Kb. | | #263461 |
Bog'liq Citrus eginlerin zıyankeslerden boljaw3: Zıyankeslerdiń keyingi áwladların boljaw
Citrus eginlerinde ushraytuǵın zıyankesler sanın tuwrı hám anıq esapqa alıw olar ústinen alıp barılatuǵın qadaǵalaw ilajlarınıń natiyjeliligin belgileytuǵın zárúrli faktor esaplanadı. Zıyankesler sanın esapqa alıw ushın tómendegi tiykarǵı usıllardan paydalanıw múmkin:
1. Atız gúzetisleri. Bul eń ápiwayı hám kóp qollanılatuǵın usıl. Ósimliklerdiń túrli bólimlerinde (japıraqlarda, putaqlarda, miywelerinde) zıyankeslerdiń muǵdarlıq yamasa sapalı kórsetkishlerin esaplaw. Mısalı, bargdagi shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar 1 m2 yamasa 100 dane bargda neshe ekenligi anıqlanadı.
2. Tartıwshı úskeneler járdeminde esapqa alıw. Svetta, reńli jabısatuǵın taxtalar, feromonga tiykarlanǵan tutqıshlar sıyaqlı qurılmalar zıyankesler sanın anıqlawǵa járdem beredi. Bul usılda zıyankeslerdiń bir birine salıstırǵanda kóbeyiw dárejeleri bahalanadı.
3. Optikalıq-elektron qurılmalardan paydalanıw. Bunday ásbaplar zıyankeslerdi avtomatikalıq súwretke aladı hám sanaydi. Bul usılda zıyankeslerdiń anıq sanı alınadı.
4. Jańa zamanagóy usıllar. Mısalı, sensorlı sistemalarǵa tiykarlanǵan monıtorıń qurılmalarınan paydalanıw. Olar zıyankeslerdiń jasırın turmıs iskerligin gúzetedi hám tóplanǵan maǵlıwmatlardı kompyuter bazasına uzatadı.
Zıyankesler sanın esaplab barıwda joqarıdaǵı usıllardı maqsetke muwapıq túrde kompleks qóllaw usınıs etiledi. Alınǵan maǵlıwmatlar úzliksiz analiz etińi hám zıyankeslerdi baqlaw ushın alıp barılatuǵın ilajlardıń natiyjeliligin bahalawda paydalanıladı.
Usınıń menen birge, zıyankesler sanı haqqındaǵı maǵlıwmatlar hawa rayı, fenologik kórsetkishler sıyaqlı basqa maǵlıwmatlar menen de analiz etiledi. Bunday jantasıw zıyankeslerdi boljaw hám olardı nátiyjeli basqarıwǵa múmkinshilik beredi.
Citrus zıyankesleriniń populyatsiyasini muǵdarlıq bahalaw hám baqlaw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zıyankeslerdiń populyatsiyasi (sanı, tıǵızlıq, struktura ) hám dinamikasın tuwrı bahalaw olardı nátiyjeli basqarıw, gúres ilajların aqılǵa say joybarlaw ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı.
Zıyankesler populyatsiyasini muǵdarlıq bahalaw ushın tómendegi usıllardan paydalanıw maqsetke muwapıq:
1. Atız gúzetisleri. Ósimliklerdiń túrli bólimlerinde (japıraqlar, putaqlar, miyweler) zıyankesler sanın sanaw, olardıń tarqalıw tıǵızlıǵın bahalaw. Bul eń ápiwayı hám kóp qollanılatuǵın usıl.
2. Tartıwshı úskeneler járdeminde esapqa alıw. Reńli jabısatuǵın taxtalar, feromonga tiykarlanǵan tutqıshlar, svetta hám basqalar járdeminde zıyankesler sanın anıqlaw. Bul usılda olar arasındaǵı salıstırmalı úlesin bahalaw múmkinshiligi jaratıladı.
3. Optikalıq -elektron qurılmalar. Zıyankeslerdi avtomatikalıq súwretke alıw hám sanaw imkaniyatın beretuǵın ásbap -úskeneler. Bular zıyankesler sanı hám dinamikasın anıq esapqa alıw ushın qollanıladı.
4. Sensorlı sistemalarǵa tiykarlanǵan monıtorıń. Zıyankeslerdiń jasırın iskerligin baqlaw, olardıń turaqlılıq, kóbeyiw, rawajlanıw kórsetkishlerin alıw múmkinshiligin jaratadı.
Alınǵan muǵdarlıq maǵlıwmatlar tiykarında zıyankesler populyatsiyasining tómendegi kórsetkishleri anıqlaw hám bahalaw múmkin:
- Zıyankesler sanı, tıǵızlıǵı ;
- Olardıń tarqalıw areali;
- Jańa áwladlarınıń shıǵıw múddetleri;
- Populyatsiyaning turaqlılıq, kóbeyiw, rawajlanıw dárejeleri.
Bul kórsetkishler zıyankeslerdiń aktivligin boljaw, olardı nátiyjeli baqlaw, gúresiw usılların tańlaw hám aqılǵa say joybarlaw ushın tiykarǵı áhmiyetke iye.
Kompleks monıtorıń nátiyjelerin jıllar dawamında jıynaw hám analiz qılıw tiykarında zıyankesler populyatsiyasi dinamikasınıń qásiyetleri anıqlanadı. Bul maǵlıwmatlar citrus eginlerin zıyankeslerden qorǵaw sistemasın jetilistiriw ushın zárúr tıykar bolıp tabıladı.
Citrus zıyankesleriniń rawajlanıw cikllerin úyreniw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zıyankeslerdiń turmıs cikllerin, rawajlanıw basqıshların tereń úyreniw olardı nátiyjeli baqlaw ushın zárúrli áhmiyetke iye.
Zıyankeslerdiń rawajlanıw ciklleri tómendegi tiykarǵı basqıshlardan ibarat boladı:
- Máyek qoyıw
- Lichinkalik
- Nimfa
- voyaga jetken (ulgay) forma
Hár bir rawajlanıw basqıshınıń dawam etiw waqti hám qásiyetleri tur hám máwsimiy sharayatlarǵa kóre talay parıq etiwi múmkin. Mısalı, ayırım shıbın-shirkeyler jaz dawamında bir neshe áwlad bersa, basqaları jılda tek bir ret áwlad beredi.
Zıyankeslerdiń bul basqısh daǵı turmıs ciklleri hám olardıń ósiw-rawajlanıw shártleri tiykarǵı itibarǵa alınadı. Sebebi málim bir basqıshda olar ósimlikler ushın eń qáwipli bolıwı, bul dáwirde gúres ilajları nátiyjeli bolıwı múmkin.
Zıyankeslerdiń rawajlanıw cikllerin úyreniwde tómendegi usıllardan paydalanıladı:
- Atız gúzetisleri
- Laboratoriya tájiriybeleri
- Fenologik gúzetisler
- Biotexnik monıtorıń
Gúzetisler nátiyjesinde zıyankeslerdiń máyek qoyıw waqtı, lichinkalik, nimfa, voyaga jetken formaları payda bolıw múddetleri, olardıń dawam etiw waqti, bir áwladtıń ekinshisi menen almasınıw qásiyetleri anıqlanadı.
Zıyankeslerdiń rawajlanıw cikllerin tereń úyreniw olardı boljaw, eń qáwipli rawajlanıw fazaların anıqlaw hám soǵan muwapıq gúres ilajların waqıtında qóllaw imkaniyatın beredi.
Bunday ilimiy-ámeliy izertlewler nátiyjesinde zıyankeslerdi basqarıw sisteması rawajlanıwlastırıladı. Bul bolsa citrus eginleriniń saw ósiwi hám joqarı zúráátliligin támiyinlew ushın zárúrli esaplanadı.
Túrli ıqlım sharayatlarında citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeylerdiń jıllıq áwladları sanı hám ósiw dáwirlerin anıqlaw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeylerdiń rawajlanıw hám kóbeyiw qásiyetleri úlken dárejede ıqlım sharayatlarına baylanıslı boladı. Túrli ıqlım aymaqlarında jetiwtirilayotgan citruslardı zıyan jetkeretuǵın tiykarǵı shıbın-shirkey túrleriniń jıllıq áwladları sanı hám olardıń ósiw dáwirleri parıq etedi.
Mısalı, tropik hám subtropik ıqlım sharayatında citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler jıllıq 3-4 ret áwlad beriwi múmkin. Olar jıl boyı aktiv boladı hám ósiwi dawam etedi.
Temperatoriy ıqlımlı aymaqlarda bolsa citrus zıyankesleri ádetde jıllıq 1-2 ret áwlad beredi. Olarda jazǵı aktiv dáwir menen qishgi diapauza dáwiri anıq parıq etedi.
Kontinental ıqlım zonasında bolsa shıbın-shirkeylerdiń jıllıq áwladları sanı 1-3 danege jetiwi múmkin. Qıs hám jaz arasındaǵı ótiw dáwirleri zıyankeslerdiń jıllıq ciklında eń zárúrli esaplanadı.
Hár bir shıbın-shirkey túri ushın optimal temperatura, ıǵallıq, jawın dárejesi bar. Bul faktorlar olardıń jańa áwladlar shıǵarıw, rawajlanıw páti hám dawam etiw waqti, sonıń menen birge, aktivligi hám kóbeyiw dárejesine kúshli tásir kórsetedi.
Citruslardı qorǵaw maqsetinde túrli ıqlım zonalarında bul shıbın-shirkeylerdiń jıllıq áwladlar sanı, aktivlik dáwirleri, rawajlanıw qásiyetlerin tereń úyreniw talap etiledi. Alınǵan maǵlıwmatlar tiykarında olardı prognoz qılıw, waqıtında gúres ilajları kóriw múmkinshiligi jaratıladı.
Bunday jantasıw citrus jetiwtiruvchilarni hár túrlı ıqlım sharayatlarında zıyankeslerdiń turmıs cikllerin tuwrı túsiniw hám nátiyjeli basqarıw imkaniyatın beredi.
Ósimliklerdiń fenologik rawajlanıw basqıshların baqlaw hám tiykarǵı ósimlik menen zıyankes arasındaǵı óz-ara baylanıslılıqtı anıqlaw
Fenologiya - ósimliklerdiń tábiyiy ortalıq sharayatlarında rawajlanıw processlerin uyreniwshi pán tarawı bolıp tabıladı. Ósimliklerdiń túrli fenologik basqıshların baqlaw, olardıń zıyankesler menen óz-ara baylanıslılıǵın anıqlaw citrus eginlerin olardan qorǵawda zárúrli áhmiyetke iye.
Citrus eginleriniń tiykarǵı fenologik rawajlanıw basqıshları tómendegilerden ibarat:
- Kózlerdiń yetilishi hám ashılıp shıǵıwı
- Guller shıǵarıw hám gúllew
- Miywelerdiń tógiliwi hám yetilishi
- Japıraqlar tógiliwi hám jańa japıraqlar ósiwi
Sol sıyaqlı tiykarǵı ósiw-rawajlanıw kórsetkishlerin úzliksiz baqlaw arqalı citruslardıń zıyankesler menen óz-ara baylanıslılıǵın anıqlaw múmkin. Mısalı:
- Kózler ashılıwı - shıbınlar hám ayırım shıbın-shirkeylerdiń máyek qoyıw dáwiri
- Gúllew - ayırım shıbınlar, shıbın-shirkeylerdiń jańa áwladları payda bolıw dáwiri
- Mıywe yetilishi - japıraq qabıqloq shıbın-shirkeyleri, shıbınlardıń aktiv rawajlanıw dáwiri
- Japıraqlar tógiliwi - ayırım nematodalar ushın qolay dáwir
Sonıń menen birge, hawa rayı, temperatura, ıǵallıq sıyaqlı átirap -ortalıq faktorları da ósimlik hám zıyankes arasındaǵı qatnaslarǵa sezilerli tásir kórsetedi. Mısalı, temperaturanıń keskin ózgeriwi nátiyjesinde shıbınlar, shıbın-shirkeylerdiń jańa áwladları payda bolıwı múmkin.
Fenologik rawajlanıw hám zıyankesler sanınıń óz-ara baylanıslılıǵı jıllar dawamında úyrenilse, olar arasındaǵı optimal uyqaslıq (korrelyatsiya) anıqlanadı. Bul bolsa bul zıyankeslerdi boljaw hám gúres ilajların aqılǵa say joybarlaw ushın tiykar bolıp xızmet etedi.
Fenologik gúzetisler hám zıyankesler monıtorıń maǵlıwmatları jıllar osha analiz etip barılıwı nátiyjesinde citrus eginlerin qorǵawdıń nátiyjeli sisteması qáliplesedi.
Átirap -ortalıq faktorlarınıń tásirin esapqa alıw. Temperatura, ıǵallıq, jaqtılıq hám basqa faktorlardıń citrus zıyankesleriniń rawajlanıwına tásirin úyreniw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zıyankeslerdiń rawajlanıwı hám aktivligi úlken dárejede olardı qorshap turǵan átirap -ortalıq faktorlarına baylanıslı. Sol sebepli bul faktorlardıń zıyankesler dinamikasına tásirin tereń úyreniw zárúrli áhmiyetke iye.
Átirap -ortalıq faktorlarınıń zıyankesler rawajlanıwına tásiri:
1. Temperatura. Hár bir zıyankestiń ósiwi, kóbeyiwi, rawajlanıwı ushın ayriqsha optimal temperatura aralıq bar. Temperaturanıń keskin ózgeriwi olardıń aktivligin tómenletiwi yamasa kerisinshe, jańa áwladlarınıń payda bolıwına sebep bolıwı múmkin.
2. Íǵallıq. Zıyankesler rawajlanıwda optimal ıǵallıq dárejesi zárúrli. Íǵallıqtıń jetiwmasligi yamasa artıqmashlıǵı olardıń ósiw-rawajlanıw processlerine unamsız tásir kórsetedi.
3. Jaqtılıq. Ayırım zıyankesler ushın jaqtılıqtıń arnawlı bir dawam etiw waqti hám intensivligi talap etiledi. Keri jaǵdayda, olar aktivligi pasayadi.
4. Jawın. Zıyankeslerdiń yetilishi, áwladlarınıń payda bolıwı, tarqalıw processlerinde jawın zárúrli orın tutadı.
5. Samal. Ayırım zıyankeslerdiń rawajlanıw hám tarqalıwında samal faktorı zárúrli áhmiyetke iye.
6. Basqa faktorlar (pH, azıq elementları muǵdarı hám t.b. ).
Zıyankeslerdiń joqarıdaǵı átirap -ortalıq faktorlarına bolǵan talapların hám olardıń ózgerislerine reaksiyasın tereń úyreniw olardı boljaw hám baqlaw imkaniyatın beredi. Bul ámeliy áhmiyetke iye boladı.
Fenologik gúzetisler, laboratoriya tájiriybeleri, atız gúzetisleri arqalı zıyankeslerdiń rawajlanıw dinamikası hám átirap -ortalıq faktorlarına baylanıslılıǵı uyreniledi. Alınǵan maǵlıwmatlar tiykarında olardı optimal basqarıw sisteması islep shıǵıladı.
Sol arqalı citrus eginleriniń saw ósiwi hám joqarı zúráátliligin támiyinlew ushın múmkinshilik jaratıladı.
Citrus zıyankeslerin boljawda matematika hám kompyuter modellerinen paydalanıw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zıyankeslerdiń keyingi áwladların prognoz qılıw ushın matematikalıq hám kompyuter modellestiriw usıllarınan paydalanıw nátiyjeli esaplanadı.
Bunday boljaw modellerin islep shıǵıw hám qóllaw tómendegi tiykarǵı basqıshlardan ibarat:
1. Zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasini, fenologiyasini, átirap -ortalıq faktorlarǵa bolǵan reaksiyaların tereń úyreniw. Bul maǵlıwmatlar modeldi dúziw ushın tiykar boladı.
2. Zıyankeslerdiń turmıs ciklın, áwladlarınıń payda bolıw dinamikası, tarqalıw qásiyetlerin sáwlelendiriwshi matematikalıq teńleme hám algoritmlerdi islep shıǵıw.
3. Boljaw modelin kompyuter degi programmada islep shıǵıw. Oǵan zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasiga tiyisli maǵlıwmatlar, o'lchangan átirap -ortalıq kórsetkishleri, monıtorıń nátiyjelerin kirgiziw.
4. Modeldi atız sharayatında sınap kóriw, onıń prognoz nátiyjelerin monıtorıń maǵlıwmatları menen salıstırıp, jetilistiriw.
Bunday boljaw modellerinde tómendegi tiykarǵı parametrler esapqa alınadı:
- Zıyankeslerdiń rawajlanıw fazaları
- Temperatura, ıǵallıq, jaqtılıq sıyaqlı zárúrli átirap -ortalıq faktorlarınıń ózgeriwi
- Áwladlardıń payda bolıw waqtı hám sanın
- Zıyankeslerdiń tarqalıw páti
Model islep shıǵıw hám paydalanıw processinde bul kórsetkishler turaqlı jańalanıp, prognoz nátiyjeleriniń anıqlıǵın asırıw múmkinshiligi jaratıladı.
Boljaw modellerinen alınǵan maǵlıwmatlar zıyankeslerdi waqıtında anıqlaw, olardı nátiyjeli baqlaw ushın gúres ilajların aqılǵa say joybarlaw ushın tiykar bolıp xızmet etedi.
Citrus eginleri jetistiriwshileri ushın bunday modellerdi rawajlanıwlashtirib barıw hám ámeliyatda qóllaw zárúrli áhmiyetke iye boladı. Bul zıyankesler ústinen kompleks baqlaw sistemasınıń tiykarı esaplanadı.
Citrus zıyankeslerin boljawda matematikalıq hám kompyuter modellerinen paydalanıw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zıyankeslerdiń keyingi áwladların prognoz qılıw ushın matematikalıq hám kompyuter modellestiriw usıllarınan paydalanıw nátiyjeli esaplanadı.
Bunday boljaw modellerin islep shıǵıw hám qóllaw tómendegi tiykarǵı basqıshlardan ibarat:
1. Zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasini, fenologiyasini, átirap -ortalıq faktorlarǵa bolǵan reaksiyaların tereń úyreniw. Bul maǵlıwmatlar modeldi dúziw ushın tiykar boladı.
2. Zıyankeslerdiń turmıs ciklın, áwladlarınıń payda bolıw dinamikası, tarqalıw qásiyetlerin sáwlelendiriwshi matematikalıq teńleme hám algoritmlerdi islep shıǵıw.
3. Boljaw modelin kompyuter degi programmada islep shıǵıw. Oǵan zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasiga tiyisli maǵlıwmatlar, o'lchangan átirap -ortalıq kórsetkishleri, monıtorıń nátiyjelerin kirgiziw.
4. Modeldi atız sharayatında sınap kóriw, onıń prognoz nátiyjelerin monıtorıń maǵlıwmatları menen salıstırıp, jetilistiriw.
Bunday boljaw modellerinde tómendegi tiykarǵı parametrler esapqa alınadı:
- Zıyankeslerdiń rawajlanıw fazaları
- Temperatura, ıǵallıq, jaqtılıq sıyaqlı zárúrli átirap -ortalıq faktorlarınıń ózgeriwi
- Áwladlardıń payda bolıw waqtı hám sanın
- Zıyankeslerdiń tarqalıw páti
Model islep shıǵıw hám paydalanıw processinde bul kórsetkishler turaqlı jańalanıp, prognoz nátiyjeleriniń anıqlıǵın asırıw múmkinshiligi jaratıladı.
Boljaw modellerinen alınǵan maǵlıwmatlar zıyankeslerdi waqıtında anıqlaw, olardı nátiyjeli baqlaw ushın gúres ilajların aqılǵa say joybarlaw ushın tiykar bolıp xızmet etedi.
Citrus eginleri jetistiriwshileri ushın bunday modellerdi rawajlanıwlashtirib barıw hám ámeliyatda qóllaw zárúrli áhmiyetke iye boladı. Bul zıyankesler ústinen kompleks baqlaw sistemasınıń tiykarı esaplanadı.
Matematikalıq hám kompyuter modellerinen paydalanıp, citrus zıyankesleriniń keyingi áwladların boljaw
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zárúrli zıyankeslerdiń keyingi áwladların prognoz qılıw ushın matematika hám kompyuter modellestiriw usıllarınan paydalanıw nátiyjeli esaplanadı.
Bunday boljaw modelleri tómendegi tiykarǵı basqıshlardan ibarat:
1. Zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasi, fenologiyasi, átirap -ortalıq faktorlarına bolǵan reaksiyaların tereń úyreniw. Bul maǵlıwmatlar model tiykarın quraydı.
2. Zıyankeslerdiń turmıs ciklın, áwladlarınıń payda bolıw dinamikasın, tarqalıw qásiyetlerin sáwlelendiriwshi matematikalıq teńleme hám algoritmlerdi islep shıǵıw.
3. Boljaw modelin kompyuter programmasında jaratıw. Oǵan zıyankeslerdiń rawajlanıw biologiyasiga tiyisli maǵlıwmatlar, o'lchangan átirap -ortalıq kórsetkishleri, monıtorıń nátiyjelerin kirgiziw.
4. Modeldi atız sharayatında sınap kóriw, onıń prognoz nátiyjelerin monıtorıń maǵlıwmatları menen salıstırıp, jetilistiriw.
Bunday boljaw modellerinde tómendegi tiykarǵı parametrler esapqa alınadı:
- Zıyankeslerdiń rawajlanıw basqıshları (máyek, lichinka, nimfa, voyaga jetken forma )
- Temperatura, ıǵallıq, jaqtılıq sıyaqlı zárúrli átirap -ortalıq faktorlarınıń ózgeriwi
- Áwladlardıń payda bolıw waqtı hám sanı
- Zıyankeslerdiń tarqalıw páti
Model islep shıǵıw hám paydalanıw processinde bul kórsetkishler turaqlı jańalanıp, prognoz nátiyjeleriniń anıqlıǵın asırıw múmkin.
Boljaw modellerinen alınǵan maǵlıwmatlar zıyankeslerdi waqıtında anıqlaw, olardı nátiyjeli baqlaw ushın gúres ilajların aqılǵa say joybarlaw ushın tiykar bolıp xızmet etedi.
Matematika hám kompyuter modellerin rawajlandırıw, citrus plantatsiyalari sharayatında sınap kóriw hám ámeliyatda qóllaw zárúrli áhmiyetke iye. Bul zıyankesler ústinen kompleks baqlaw sistemasınıń tiykarı esaplanadı.
Juwmaq
Citrus eginlerin zıyan jetkeretuǵın shıbın-shirkeyler, shıbınlar, nematodalar sıyaqlı zárúrli zıyankeslerdiń rawajlanıw qásiyetlerin, olardıń kelesi áwladların prognoz qılıw mashqalası jıllar dawamında ilimpazlar, ogronomlar, jetistiriwden mápdar bolǵan xojalıqlar ushın aktual máselelerden biri bolıp kelgen. Dúnya kóleminde citrus eginlerin jetistiriwdiń akser regionlarında zıyankesler jılına bir neshe ret áwlad berip, úlken muǵdardaǵı joqarı sapalı ónimdi kemeytirip, olardıń sapasına unamsız tásir kórsetedi.
Citruslardıń kólemi hám sapalı ónimin támiyinlew, jıllar dawamında turaqlı payda alıw ushın zıyankeslerdi waqıtında anıqlaw hám nátiyjeli gúres ilajların ámelge asırıw zárúrli. Bunda zıyankeslerdiń turmıs ciklın, rawajlanıw dinamikasın, olardıń qıslawdan shıǵıwı, jazǵı aktivlik dáwirlerin, jańa áwladlarınıń payda bolıw múddetlerin, tarqalıw qásiyetlerin tereń úyrenip, bul processlerge átirap -ortalıq faktorlarınıń tásirin esapqa alıw talap etiledi.
Dúnyanıń kóplegen mámleketleri tájiriybesinde zıyankeslerdi boljaw hám nátiyjeli baqlawda matematika hám kompyuter modellestiriw usıllarınan paydalanıw úlken nátiyje bergen. Buǵan baylanıslıǵı ilimiy-ámeliy izertlewler, modellerdi islep shıǵıw hám atız sharayatında sınap kóriw, olardı jáne de jetilistiriw citrus eginlerin jetistiruwshileri ushın zárúrli esaplanadı. Zıyankeslerdi basqarıw sistemasında boljaw modellerinen alınǵan maǵlıwmatlar tiykarında nátiyjeli gúres ilajların tuwrı joybarlaw, waqıtında ámelge asırıw imkaniyatın beredi. Sol jol menen citrus eginleriniń saw ósiwi, joqarı hám turaqlı zúráátliligi támiyinlenedi.
|
| |
