1
“O`ZGARUVCHAN ELEKTR ZANJIRLARINI MAVZULARARO
TAQQOSLASH METODI
”
https://doi.org10.5281/zenodo.6346485
Sirojiddin Zaynobiddinov,
Andijon davlat universiteti akademik
To`lqinov Muhammad Ali Erkinjon Og`li.
Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Xudayberdiyev Farxod Toxirjonovich
Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Annotatsiya:
Ushbu maqolada “Uch fazali elektr zanjirlarini yulduz va
uchburchak
ulash” mavzusini fanlararo hamda sxemalarni bir- biriga bog`lagan
holda o`xshash, bo`lgan tomonlari va qonuniyatlarini o`qitishning o`ziga xos
xususiyatlari, ijobiy tomonlari talabalarda mavzu bo`yicha nazariy hamda amaliy
bilim ko`nikmalarini shakllantirish masalalari yoritilgan.
Kalit so`zlar: Liniya va faza toklari, liniya va faza kuchlanishlari, uchburchak
hamda yulduz ulashlar, o`lchov priborlari, neytral sim,tok manbai.
Oliy ta`lim muassasalarida talabalarga Nazariy elektrotexnika fani tarkibida
o`qit
iladigan “Uch fazali elektr zanjirlarini yulduz va uchburchak ulash” mavzusi
elektr mashinalari
fani tarkibidagi
“Uch fazali elektr mashinalarni yulduz hamda
uchburch
ak ulash” mavzusi bilan uzviy bog`liq xisoblanib,
elektr istemolchilarni
yulduz hamda uchburchak usulida uchta qarshilik yordamida ulashni ko`rib
chiqilgan.
Istemolchilar yulduz usulida ulanganda uch fazali tizim uch simli yoki to`rta
simli bo`lishi mumkin. Bunday ulanish usulida elektr qarshiliklar yoki bir fazali elektr
istemolchilar har bir liniya simi bilan neytral sim orasiga ulanadi.Istemolchilar bu
usulda ulanganda liniya simlaridagi toklar manbaning mos fazalaridagi toklarga
teng bo`ladi, yani:
Yulduz ulashda istemolchilarning faza qarshiliklarida I
A,
I
B,
va I
C
faza
toklari
paydo bo`lib, ularning qiymatlari mos ravishda Z
A,
Z
B,
Z
C
larning qarshiliklarning
miqdorlariga bevosita bog`liq boladi. Negaki umumiy
hollarda faza qarshiliklari
modullari va argumentlari jihatidan bir xil bo`lmasligi mumkin. U holda mos faza
toklarining vektor qiymatlari quyidagicha bo`ladi.[1]
2
⃗
⃗⃗⃗̇
(1)
⃗
⃗⃗⃗
(
)
(2)
⃗
⃗⃗⃗
(
)
(3)
Bu toklarning yig`indisi esa neytral simdagi oqib o`tayotgan I
0
tokni hosil qiladi.
Fazalar bo`yicha yulduz ulangan simmetrik yuklama uchun tok va kuchlanishlarning
vektor diagrammasi 1-a rasmda ko`rsatilgan. Vektor diagrammaga ko`ra nolinchi
simdagi I
0
tok vektorining yo`nalishi va moduli
har bir fazadagi toklarning
xarakteriga va miqdoriga bog`liq bo`ladi.
a ) b)
