64
ISSN:
2181-1695
OAK:
01-08/1819/6
www.herald.kokanduni.uz
MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARIDA RIVOJLANTIRUVCHI MARKAZLAR
FAOLIYATINING TAHLILI
Muborak Ganiyeva
Qo‘qon universiteti Ta`lim sifatini nazorat qilish departamenti boshliq‘i
Madaliyeva Xurshida
Maktabgacha ta’lim yo‘nalishi 2-kurs talabasi
MAQOLA HAQIDA
ANNOTATSIYA
Qabul qilindi:
24-iyun 2024-yil
Tasdiqlandi:
26-iyun 2024-yil
Jurnal soni:
11
Maqola raqami:
20
DOI:
https://doi.org/10.54613/ku.v11i11.958
Bugungi kunda ta‘lim sohasida turli xususiyatdagi, yo‘nalishdagi va ahamiyatdagi nihoyatda ko‘p
innovatsiyalar mavjud, katta yoki kichik ko‘lamli davlat islohotlari o‘tkaziladi, ta‘limning
tashkil
etilishiga,
mazmuniga, uslubiyotiga, texnologiyasiga yangiliklar kiritiladi. Ushbu maqolada
maktabgacha ta’lim tizimini takomillashtirish yo‘llari, maktabgacha ta’lim jarayonida innovatsion
pedagogik texnologiyalarni
amaliyotga joriy etish mazmuni, maktabgacha ta’lim jarayonida
innovatsion pedagogik texnologiyalarni amaliyotga joriy etish usullaridan foydalanish haqida so‘z
boradi.
KALIT SO‘ZLAR/
Ключевые слова/
keywords
maktabgacha ta’lim, pedagog, innovatsiya,
faoliyat, takomillashtirish, texnologiya,
malaka, jarayon, zamonaviy,
rivojlanish,
usullar.
Kirish.
Bolani har tomonlama rivojlantirish uning insoniyat
tajribasi, bilimlari, qobiliyati va madaniyatining saqlovchisi bo‘lgan
kattalar bilan muloqoti tufayli insoniyatning ko‘p asrlik tajribasini
o‘zlashtirish asosidagina amalga oshiriladi. Bu tajribani faqat insoniy
muloqotning eng muhim vositasi - til orqaligina berish mumkin. Til –
hayotimizning ajralmas qismi bo‘lib, biz unga o‘z-o‘zidan bo‘lishi shart
bo‘lgan narsa sifatida qaraymiz. Tilning o‘zi nima,
biz unda qanday
so‘zlayapmiz, biz qanday qilib so‘zlashni o‘rganishimiz haqida esa
unchalik ko‘p o‘ylab ham o‘tirmaymiz.
Zamonaviy maktabgacha ta‘lim tashkilotlari – bola o‘z rivojlanishi
uchun eng ahamiyatli sohalarda va jihatlarda kattalar va tengdoshlar
bilan keng hissiy-amaliy o‘zaro muomala tajribasini oladigan joydir,
maktabgacha ta‘lim muassasalarida bola o‘z ehtiyojlari, qobiliyatlari va
imkoniyatlariga muvofiq holda individual rivojlanishiga bo‘lgan
huquqini shu jarayon uchun tashkiliy-pedagogik sharoitlar yaratilgan
holda
amalga oshiradi; pedagog o‘zining kasbiy va shaxsiyat
fazilatlarini rivojlantiradi, rahbar, bolalar va pedagoglar faoliyatining
muvaffaqiyatli bo‘lishini ta‘minlaydi; tashkilot ota-onalarning o‘z
bolalari uchun ko‘zda tutgan kelajagi yuzasidan fikrlari xususiyatlarini
inobatga oladi va ularni bolalar bilan, hamda ta‘limiy
jarayonning
barcha ishtirokchilari bilan konstruktiv-hamkorlik munosabatlarini
ro‘yobga chiqarishga yo‘naltiradi.
Bugungi kunda ta‘lim sohasida turli xususiyatdagi, yo‘nalishdagi
va ahamiyatdagi nihoyatda ko‘p innovatsiyalar mavjud, katta yoki
kichik ko‘lamli davlat islohotlari o‘tkaziladi, ta‘limning tashkil
etilishiga, mazmuniga, uslubiyotiga, texnologiyasiga yangiliklar
kiritiladi. Maktabgacha ta‘lim jarayonida innovatsion pedagogik
texnologiya bu -bolalarni vositalar yordamida ta‘lim materiallarini
o‘rganish orqali nutqini rivojlantirish, o‘z fikrini erkin bayon eta olish,
o‘zaro muloqot, tevarak-atrof bilan tanishish jarayonini yangicha talqin
etishdir. Ma‘lumki, Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta‘lim-tarbiya
berishdan asosiy maqsad ularni sog’lom,
barkamol shaxs sifatida
tarbiyalash va maktab ta‘limiga tayyorlashdan iboratdir.
Maktabgacha
ta‘lim
jarayonida
innovatsion
pedagogik
texnologiyalarni amaliyotga joriy etish usullaridan foydalanish ijobiy
natija beradi. Ta‘lim-tarbiya tizimi markazida bola shaxsi turib, uning
rivojlanishi va tabiiy salohiyatini tatbiq etish uchun qulay, bexatar va
nizosiz sharoitlar yaratilishi ko‘zda tutiladi.
Insonparvar shaxs
texnologiyalari bu- texnologiyalar bolaga hurmat va muhabbatni, uning
ijodiy kuchlariga optimistik ishonchni targ’ib qiladi, majburlashni man
etadi.
Maktabgacha ta‘lim tashkilotlarida markazlar faoliyatini yuqori
saviyada tashkil etish va uning samaradorligini oshirish maqsadida
tarbiyachi mashg’ulot uchun berilgan vaqtdan unumli foydalanishi, turli
texnologiyalar, usul va metodlardan foydalanib turli mashg’ulotlarni
o‘tishi, tarbiyachi bu tajribalarni puxta o‘zlashtirishi muhim ahamiyat
kasb etadi. Shu sababali ham tarbiyachi mashg’ulotlarni o‘qitishda
zamonaviy yondashuvlar qilish va turli mashg’ulotlarning o‘ziga xos
xususiyatlarini inobatga olgan holda innovatsiyalardan foydalaninib
ta‘lim-tarbiya jarayonini tashkil etish talab etiladi va tavsif beriladi.
