|
Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash Reja. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi Mikroklimat Tuproq
|
| bet | 1/5 | | Sana | 05.02.2024 | | Hajmi | 58,27 Kb. | | #151622 |
Bog'liq 18 Mavzu Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash
Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash
Reja.
1. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi
2. Mikroklimat
3. Tuproq
4. Qulay joyni tanlash usullari
Ekologik monitoring maktabda olib borilsa kuzatishlar o'tkaziladigan joy. ekotizim avvalo maktab hududidan, qolaversa o'sha turnan hududidan tanlab olinadi. Maktab ekomonitoringini tashkil qilish avvalo, joy tanlashdan boshlanadi. Belgilangan joy kuzatishlar o'tkazishga mos bo'lishi kerak. Kuzatish olib boriladigan joyni alohida ajratib olib unda lokal ilmiy kuzatishlar olib boriladi, har bir maktab yoki boshqa tashkilot o'zi kuzatish olib boradigan. qilinadigan ishlarni yaxshi bilib. belgilab olishi zarur.
Kuzatishlar kompleks hajmda boradi, bunda avvalo, joyning ekopaspolti yaxshilab o'rganiladi. keyinchalik boshqa jiddiy kuzatishlar olib borishga kirishiladi.
Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi
Maktab yoki boshqa tashkilotning geogratik joylashuvini bilish izlanishning asosi hisoblanadi. joy koordinati (gradus va minut.uzunligi va kengligi) o'rganiladi. Geografik holatning ikkinchi belgisi joy•ning ma'lum tabiiy hududiy kompleksga kirishi: tabiiy zona. kichik zona, mamlakatning tizik-geografik. viloyatning fizik-geografik va ayni o'sha joyning fizik'-geograflk holati aniq ifoda etilishi kerak. Ushbu ma’lumotlarni o‘lkashunoslikka oid adabiyotlardan darhol topib olish mumkin.
Joyning geografik joylashuvi aniqlab olingandan so'ng shamolning esish oqimi ushbu hududning qaysi tomonidan yo'nalgan va hududga keladigan zararli gazlar havoni qay yo'sinda qaysi gazlar va boshqa chiqindilar bilan ifios qilishi o'rganiladi. Buning uchun eng yaqin meteostantsiya ma'lumotlari yoki mahalliy nashriyotlada chop qilingan adabiyotlardagi masshtab manumotlaridan foydalaniladi, masshtab ma' lumotlari aniq bo'lishi ishning to'g'ri borishini belgilaydi. Shamolning oqimi yo'nalishini aniqlash usuli oddiy. Qo'lda bir nuqtadan boshlangan sakkizlik rumba (shimol, shimol-sharq, sharq, janubsharq, janub, janub-g'arb, g'arb. shimol-g'arb) chiziladi.Har bir chiziq bo'ylab qabul qilingan masshtab oł•qali Yil davomida esgan shamolning takrorlanishi hisobga olinadi va Yil oxirida to'plangan ma•łumotlar birga qo'shilib birlashtiriladi.
Kuzatish jarayonida albatta makrorelef, mikrorelefva mezoreleflar o' rganilib boriladi.
O'rganiladigan hududning makroreleti oqar suvlatning va tuproq yuzasining ifloslanishida juda katta ahamiyat kasb etadi. Makrorelefga suvning oqishini belgilaydigan joylar suv bo'lgich inshoatlar. suv oqadigan o'q ariqlar- qir — adirlar, dałyo vohalari, tog• oldi zonalari, tog'lar kiradi.
Mezorelefva mikroreleflar aslida makrorelefhing ichida shakllanadi.
Mezorelefning keng tarqalgan ko'rsatkichlariga jarlar, chuqurliklar, dałyolaming quyilish joylari, cho'qqilar, suv bo' ladigan inshoatlar kiradi. Bular
J'rganilayotgan davrda albatta morfologik ko'rsatkichlari: nisbiy balandligi. [Oki chuqurligi* eni, bo•yi, uzunligi, joylarning shakli (tekil qiyshiq, notekis va Kokoza) ayniqsa, ko'rinishi yaxshi aks ettirilishi kerak.
O'rganilayotgan hudud mezorelefıning yumsi issiqlik va suvning larqalishida katta rol o'ynaydi. Masalan qir-adirlarning shimoliy va janubiy tomonlarida abatta havo harorali, namning saqlanishi, o'sadigan o'simliklar turi bir-biridan farq qiladi. ba'zan tuproq tipi,o'sayotgan o'simliklaming o'suv davri bilan ajralib turadi. Er asti suvi yaqin joylarda. suvlar tarqaladigan, bo'linadigan ioylarda tuproqning suv rejimida sezilarli darajada farqni ko'rish mumkin bo'ladi. Yoki tuproqda eroziya jarayonining borishida ham mezorelefning o'rnini ko'ri Sh mumkin.
Mikrorelefni mezorelefning ayrim joylarida ko'rish mumkin, ushbu joylar aloxida kichik bir joy bo'lib chuqurlikmi, dunglikmi, yoki kundalar uyumimi, noqulay yuzalik bo'lib hajmi (10 kv.m, dan 100 kv.m. gacha) kichik bo'ladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Mavzu: Ekologik monitonng olib boradigan joylarni tanlash Reja. Monitoring olib boriladigan joyning fizik-geografik ta'rifi Mikroklimat Tuproq
|
