• 513020 0 –Amaliy matematika va informatika bakalavr 2 kurs 2 mutaxassisligi uchun «Kompyuter geometriyasi va grafikasi» fanidan
  • Namangan -2019
  • Tuzuvchi: M.X.Dadaxanov
  • A.To‘raqulov
  • MA’RUZA MASHGULOTLARI MAVZULARINING TASNIFI 1-MAVZU. KOMPYUTER GEOMETRIYASI VA GRAFIKASI FANIGA KIRISH Reja
  • Namangan davlat universiteti




    Download 8.75 Mb.
    bet1/140
    Sana27.12.2019
    Hajmi8.75 Mb.
    #5701
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   140

    O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
    OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
    NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI

    TASDIQLAYMAN”

    O’quv ishlari bo’yicha prоrektоr

    ______________ D.Dehqonov



    “___” ___________ 2019 yil

    5130200 –Amaliy matematika va informatika
    bakalavr 2 kurs 2 mutaxassisligi uchun

    «Kompyuter geometriyasi va grafikasi» fanidan
    O‘ Q U V – U S L U B I Y

    M A J M U A

    Bilim soxasi 100 000 Gumanitar soha


    Ta'lim soxasi 130000 Matematika

    Ta’lim yo’nalishi: 5130200 Amaliy matematika va informatika




    Namangan-2019

    Ushbu o‘quv uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim Vazirligining 2017 yil 1 martdagi “Yangi o‘quv uslubiy majmualarni tayyorlash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmani tavsiya etish to‘g‘risida”gi 107-sonli buyrug‘iga asosan tayyorlandi.

    O‘quv uslubiy majmua O‘R OO‘MTV tomonidan 2018 yil 25 avgustdagi 744 - sonli qarori bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan.




    Tuzuvchi:


    M.X.Dadaxanov - katta o‘qituvchi




    Taqrizchilar:

    A.Imomov, NamDU, fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent.





    A.To‘raqulov, NamMTI, fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent

    O‘quv uslubiy majmua Namangan davlat universiteti Kengashininig 2019 yil 27 avgustdagi 1 - son yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va foydalanishga tavsiya etilgan.




    11

    2 3 4


    MUNDARIJA

    Betlar

    1

    O'QUV MATERIALLARI




    2


    MA’RUZA MASHG'ULOTLARI MAVZULARINING TASNIFI




    3

    AMALIY MASHG'ULOTLARI MAVZULARINING TASNIFI




    4

    MUSTAQIL TA’LIM MASHG'ULOTLARI MAVZULARINING



    6
    7


    TASNIFI




    5

    GLOSSARIY




    6


    ILOVALAR







    A) fan dasturi







    B) ishchi dastur







    C) baholash mezoni







    D) tarqatma materiallar






    MA’RUZA MASHG'ULOTLARI MAVZULARINING TASNIFI

    1-MAVZU. KOMPYUTER GEOMETRIYASI VA GRAFIKASI FANIGA KIRISH

    Reja


    1. Kompyuter grafikasining roli, qo‘llanilish sohalari.

    2. Asosiy tushunchalar: tasvirlarni kompyuter xotirasiga kiritish va saqlash, sifat tushunchasi.

    3. Grafikaning zamonaviy qurilma vositalari.

    4. Tasvirlarning turlari. Tasvirlarni saqlashni tashkil etish.

    Kompyuter monitoridagi tasvir (rasm) bilan bog`liq bulgan axborotni kayta ishlashda uchta asosiy yunalishni ajratishadi: tasvirni o’rnatish yoki aniqlash,tasvirni qayta ishlash va kompyuter (mashina) grafikasi.

    Tasvirni urganishning asosiy vazifasi bu mavjud bulgan obrazni(tasvirni) formal, tushunarli (anik) bulgan belgilar tiliga utkazish. Bu xolda kdralayotgan tasvir abstrakt tassavurga aynaltiriladi, ya`ni sonlarga, maxsus belgilar yoki graflar tuplamiga utkaziladi. Buni kuyidagicha yozish mumkin:

    COMPUTER VISION:



    • input- tasvir (rasm);

    • output-belgi (matn) va uning taxdili (analizi).

    Tasvirni kayta ishlashda kiruvchi va chikuvchi ma`lumotlar - tasvirlar. Masalan: tasvirdagi ayrim elementlarni olib tashlash (ovoz, rang, ...) yoki kushish, uning xajmini uzgartirish va xakazo. YA`ni uni kuyidagicha yozish mumkin:

    IMAGE PROCESSING



    • input - tasvir

    • output - tasvir (uzgartirilgan ) .

    Kompyuter (mashina) grafikasi dastlabki, ya`ni kiruvchi axborotni (noma`lum tabiatga ega) tasvir kurinishiga olib keladi. Masalan: ekspert ma`lumotlarni grafik, diagramma yoki boshqa shakllarga vizuallashtirish. Bundan tashkari shakllarni almashtirish, xarakatlantirish, virtual tasavvurga yakinlashtirish. Kompyuter grafikasini kuyidagicha tasvirlash mumkin:

    COMPUTER GRAPHICS



    • input - belgilar,

    • output - tasvir.

    Ularning urtasida keskin chegara yuk va umumiy sxemada kuyidagicha tasvirlash mumkin:

    Tasvirni (dastlab matn, formula sung oddiy rasm) shaxeiy kompyuter ekranida chikarish kompyuter grafikasining rivojlanishida birinchi kddam buldi. qiska vakt (50-yillardan boshlab) ichida kompyuter grafikasi tezkor rivojlandi va uzining e`tiborini ikki asosiy yunalishga qaratdi: tasvirga etarlicha taassavur (reallik) va xarakat (dinamika) berish, va ularni birlashtirish.

    Tasvirni kompyuter displeyining ekraniga chikdrish va u bilan boglik, amallarni bajarish foydalanuvchidan ma`lum darajada geometrik bilimlarni talab kiladi. Geometrik tushunchalar, formulalar, faktlar, (birinchi navbatda ikki va uch o’lchovga tegishli) kompyuter grafikasida uziga xos maxsus urinni egallaydi. Geometrik yondashish, tasavvur va fikrlar xisoblash texnikasining imkoniyatlarini doimo tezkor kengayishi bilan birgalikda kompyuter grafikasining jiddiy rivojlanishi yulida va kup soxalarda keng ishlatilishiga manba buldi. Ayrim xollarda oddiy, elementar geometrik metodikalar katta geometrik masalalarni echish etaplarida sezilarli rivojini ta`minlaydi .

    Ikki va uch o’lchovli geometrik almashtirishlarni mashina grafikasida qo’llanilishini ko’ramiz. Ikki o’lchovli barcha narsalarni kompyuter grafikasida 2D (2-dimension), uch o’lchovli almashtirishlarni (3D,3 -dimension) belgisi bilan ifodalash (kiritilgan) qabul qilingan.

    Grafikaning e`tiborli jixatlari:


    • Kompyuter bilan mulokotning eng tabiiy vositalari;

    • YAxshi rivojlangan ikki va uch ulchamli tasvirlarni anikdash mexanizmi turli kurinishdagi ma`lumotlarni juda tez va samarali kabul kilish xamda kayta ishlash imkonini beradi;

    • Kompyuter grafikasi matn bilan ishlashdan farkdi ravishda statik va dinamik tasvirlar bilan okilona moslashuvchanligi evaziga inson bilan kompyuter orasidagi mulokatda keng kulayliklar yaratadi. Bu kulayliklar ma`lumotlarni tushunish imkoniyatiga, goyalarni anikdashga, mavjud yoki hayoliy ob`ektlarni vizuallashtirishga sezilarli ta`sir kursatadi.

    Kompyuter grafikasi: 1. Rastrli (nuqtali) grafika 2. Vektorli grafika 3. Fraktal grafikaga ajratiladi.Rastrli grafikada tasvirlar nuqta(piksel)lar ketma – ketligi tarzida hosil qilinadi. Bu grafikaga Paint, AdobePhotoshop va h. larni keltirish mumkin



    Download 8.75 Mb.
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   140




    Download 8.75 Mb.