Reja CHizish masalalariga kompyuterli yondashuv, tasvirlarni qayta ishlash, tasvirlarni tanish, poligonal setka, splayn funksiyalar. Grichiziqlar va sirtlar uchun Brezenxli algoritmi, ko‘pburchak va murakkab sohalarni bo‘yash (Rendering), kesishma algoritmlari (Sazerlend-Koena va boshqalar), tekislikdagi va fazodagi o‘rtacha murakkabligi grafik almashtirishlar (transformations)-(siljitish, aylantirish, kengaytirish-siqish, akslantirish), proeksiyalar
CorelDraw dasturi ishga tushirilgandan keyin ekranda COREL DRAWga XUSH KILIBSIZ (welcome to Corel DRAW) suzi nomayon bo’ladi va dasturni ishga tushirishning bir nechta variantlarini tanlashni suraydi: Yangi hujjat (New Graphic), oxirgi ishlangan hujjatni ochish (Open Last Edited), Hujjatni ochish (Open Graphic), tayyor shablonlarni ochish (Template), dastur urgatuvchini ishga tushirish (CorelTUROR), Nima yangilik? (What is New?)
Yangi hujjatni yaratish uchun menuning Fayl (File) va Yangi hujjat buyrugi (New) yoki instrumentlar panelidagi maxsus tugma bosiladi. Hujjatni ochish uchun, menuning Fayl (File) va Оchish (Open) buyruglari yoki instrumentlar panelidagi maxsus tugmalar yordamida amalga oshiriladi.
CorelDRAW dasturida bir vaqtning uzida bir nechta hujjatlar bilan ishlash imkoniyatlari bor, shu bilan birga kerak bo’lmagan hujjatlarni yopib qo’ysa ham bo’ladi. Bu esa menuning Fayl Yopish(Close) buyrugi erdamida amalga oshiriladi.
Dastur ishga tushirilgandan keyin ekranda dastur oynasi nomayen bo’ladi, bu oyna foydalanuvchi interfeysi (user interface) yoki ishchi joyi (workspace)1 deb ataladi. Interfeys foydalanuvchi va komputer orasidagi mulahotni o’rnatadi, ishlash uchun kerak bo’lgan barcha sharoyotni yaratadi.
Shuni nazarda tutish kerakki, interfeys foydalanuvshi tomonidan uzgartilgan bo’lib uz ko’rinishidan o’zgacha bo’lishi ham mumkin.
Foydalanuvchi interfeysi quyidagilardan tashkil topadi: sarlavha,bosh menu, hujjarlarni ko’rish ushun ishchi oynalar, tasvirlarni redaktorlash ushun bir nechta panellar yigindisidan.
Oynaning markazidagi katta bo’sh joy ish joyi deb nomlanib har bir hujjat uchun yangi ochiladi.
Ekranning yuqorigi qismida bosh menu buyruqlari (menu bar) joylashgan bulib u quyidagilardan tashkil topadi:
Fail (File)
Muharirlash (Edit)
Ko’rish (View)
Kоmpanovkalash (Layout)
Boshqarish (Arrange)
Effektlar (Effects)
|
Rastrli tasvirlar(Bitmaps)
Matn (Text)
Servis (Tools)
Oyna (Window)
Yordam (Help)
|
Har bir guruh bir–biriga yaqin amallarni bajaruvchi buyruqlar yigindisi, masalan, Menu Matn (Text) matnlar ustida amallar bajaradigan buyruqlar, Menu Effektlar (Effects) – vektorli va rastrli grafikalar uchun har xil effektlar qilish va muharrirlashda foydalaniladigan buyruqlardan tashkil topgan.
Shu bilan birga qo’shimcha menu (Context-sensitive menu)da kiritilgan bu menu vazifasi joriy bo’lgan instrumentning obyektlari haqida malumot beradi.
Vositalar satrlari
Menu satri tagida asboblar satri (Toolbars) joylashgan.Asboblar satrini ekranning hohlagan joyida va har xil ko’rinishda joylashtirish mumkin.
Ekranga kerakli oynalarni joriy qilish uchun menuning Oyna (Window) yordamida amalga oshiriladi va ular ustida quyidagi amallar bajariladi: Asboblar (Toolbars) satriga sichqonchani o’ng tononi bilan chertib muloqat oynasini paydo etamiz va Parametrlar (Options), Rostlash dan kerakli bo’lgan asboblar tanlanadi.
Свойства (Property Bar) vositalar satri
Свойства (Property Bar) asboblar satridagi maydonlar va tugmalar yigindisi foydalanilayatgan asboblar yoki tanlangan obyektga bogliq bo’ladi, masalan, asboblar satridagi matn bloki tanlanganda matnning parametrlari ko’rsatiladi.
Cвойства (Property Bar) satridagi asboblardan birontasi tanlanmagan holda hujjatning umumiy parametrlari ko’rsatiladi, masalan, sahifa formati, unuig orientatsiyasi va h. ko’rsatadi.
Holat satri (Status Bar)
Ekrandagi ishchi oynaning pastgi qismida holat satri (Status Bar) joylashgan, bu qatarda obyektlar haqida malumotlar berilad, yoki quyidagi parametrlar: обводкиизаливки, параметров shrift turi, tanlangan obyekt haqida malumot va joriy asboblar haqida malumotlar. Holat satrining ko’rinishi va tuzilishini o’zgartirish ham mumkin.
Asboblar paneli (Toolbox)
Asboblar paneli ishchi oynaning chap tomoniga joylashtirilgan bo’ladi. Asoblar panelida grafik obyekt ustida quydagi amallar bajariladi – obyektlarni yaratish, obyektlarni ajratish, muharrirlash va ko’chrish asboblari joylashtirilgan.
Asboblar bilan ishlash paytida kursor tanlangan obyektga qarab formasini o’zgartiradi. Shu bilan birga, asboblar panelidagi bazi bir asboblar guruhini «Suzuvchi» panel ko’rinishida yoki Flyout ko’rinishida sozlash mumkin.
Docker tipidagi panel
Docker tipidagi panel mulohat oyna ko’rinishida bo’ladi. Bu panellar har doim ekranda mavjud bo’ladi va ishchi oyna yonida joylashadi. Ekranga kerakli bo’lgan panelni chaqirish uchun menuning Oyna (Window) va Docker (Dockers…) tipidagi panel buyrigi va ochilgan ruyhatdagi panellardan bittasi tanlanadi.
Object Manager paneli (Диспетчеробъектов) — obyektni parametrlarini tasvirlaydi, obyekt yerarhiya va qatlamlarini boshqaradi.
View Manager paneli (Диспетчервидов) — «tasvir ko’rinshlari» tasvirlaydi va boshqaradi.
Graphic and Text Styles paneli (Стилитекстаиграфики) — grafik va matnli stillarini yaratadi va o’zgartiradi.
Color Styles paneli (Цветовыестили) — obyektlar bilan ishlashda ranglarni tanlaydi va ular ustida amallar bajaradi.
Symbols and Special Characters paneli (Символыиспециальныезнаки) - mavjud bo’lmagan belgilarni tasvirlashda foydalaniladi.
Internet Bookmark Manager paneli (Диспетчерзакладок Internet) — gipermatnlarni boshqarish va yaratishda ishlatiladi.
HTML Object Conflict paneli (Анализаторконфликтовобъектов HTML) – Internetda nashr etishdan avval hujjatlarni to’griligi tekshiradi va noto’g’rilarini tuzatadi.
Script and Preset Manager paneli (Диспетчермакросовиготовыхобразцов) — makrodasturlarni oyzishda foydalaniladi.
Object Data paneli (malumotlar jamgarmasi) — har bir obyektga jadvaldagi malumotlar berkitiladi, masalan, narhi, o’lchami va h.malumotlar
Object Properties paneli (Свойстваобъектов) — hujjatdagi obyektlarning barcha parametrlarini haqida malumot beradi va uzgarish kiritadi.
Link Manager paneli (Диспетчерсвязанныхизображений) — hujjatda mavjud emas faqat u bilan boglangan tasvirlarni boshqarish.
Bitmap Color Mask paneli (Цветоваямаскаточечногоизображения) – rastrli tasvirlar bilan ishlashda ranglar maskasini yaratish.
Lens paneli (Линза) — linza turini tanlash va uning parametrlarini o’rnatish.
Artistic Media paneli (Имитация) — vektorli qalamning murakkab turlari bilan ishlash.
Transformation paneli (Трансформирование) — obyektlarni siljitishning har xil turlari bilan ishlah.
Shaping paneli (Изменениеформы) — bir nechta obyektlarni uch hil ko’rinishda biriktirish.
Color (Цвет) va Color Palette Browser (Цветовыепалитры) panellari — ranglar bilan ishlash.
Browse (Обзор) paneli — hujjatlarni boshqarish va ularni har hil ko’rinishlarda ko’rish.
Cliparts (Векторныеизображения), Photos (Фотографии), 3Dmodels (Трехмерныемодели) panellari — dastur bilan birgalikda o’rnatilgan kompakt disklar bilan ishlash (CD-ROM).
FTP Sites (Сайты FTP) paneli — FTP saytlarini saqlash va katta massivli malumotlarni ko’chirish uchun ular bilan tez boglanish.
Agarda yuqorida ko’rsatilgan menuda qandaydir buyruq bo’lmasa u holda menuning (Menu) Parametrlar (Options) yordamida qo’shish mumkin.
Interfeysni saqlash va o’zgartirish
CorelDRAW dasturi interfeysini foydalanuvchi uzi hohlaganday qilib rostlash va uni xotiraga saqlash imkoniyati bor.
Uning uchun quyidagi amallar bajariladi: Menuning (Tools) dan Оptsii… (Options) buyruq tanlanadi va ochilgan dialog oynasidan Interfeys (Workspace)
tanlanadi Yangi... (New) tugmasi ekranga Yangi interfiysni (New Workspace) chiqaradi. Yangi interfiysni (New Workspace)da interfeysning yangi parametrlarini kiritish uchun foydalaniladi; masalan, Nomi-maydonida-yangi interfeys nomi (Name of new workspace). kiritiladi va yangi interfeysni joriy qilish uchun belgi (Set as current) qoyiladi
Hujjatlarni xotiraga saqlash
CorelDRAW dasturida hujjatlarni xotiraga bir-nechta usul bilan saqlash mumkin.
Menuning Fayl (File) va Saqlash (Save) buyrugi yordamida joriy hujjatni joriy jildga saqlaydi. Bu amal asboblar panelidagi maxsus tugma yordamida ham amalga oshiriladi.
Сохранитькак … (Save As) buyrugi esa joriy hujjatni boshqa nom va boshqa jildga va boshqacha formatda saqlash imkoniyatini beradi. Bu amalni bajarilganda va yangi hujjatni xotiraga saqlaganda ekranga Tasvirni saqlash (Save Drawing) ni beradi.
Versiya (Version) ruyhatidan CorelDRAW dasturining avvalgi variantlaridan birini yoki yangi variantini tanlab hujjatni mos formatda xotiraga saqlaydi.
Faqat dasturning eski variantlarida hujjatlarni saqlaganda bir nechta parametrlar yoqalib ketishini esta tutish lozim.
Thumbnail ruyhatida xotiraga saqlashning bir-nechta variantlarini beradi: hujjatlarni o’lchamini bir qancha kichik qilib berish ham mumkin, faqat keyinchalik fayllarni qidirganda qiyinchilik tug’diradi. 1K (mono), 2K (mono), 4К(color), 8K (color) oq-qora yoki rangli tasvirlarni har xil sifatda xotiraga saqlasa bo’ladi. Agarda hech biri tanlanmagan bo’lsa, u holda maksimal sifatli tasvirli hujjat xotiraga saqlanadi.
Selected only (Faqat tanlangan obyektlar) tanlanganda yangi faylga ajratilgan obyektlar saqlanadi, shu bilan birga boshqa faylga obyektning alohida qismini ham saqlash mumkin.
ICC profile (ICC profilini joylashtirish) hujjatdagi ranglarni boshqarish. Dastur faqat СРТ CDR, TIFF, JPEG, PICT и EPS formatli fayllar bilan ishlaganda ishlaydi.
No white spaces, special characters (Bosh joy va maxsus belgilarsiz) belgisi hujjatni xotiraga saqlaganda bo’sh joy tagini chizizsh bilan , maxsus belgilarni Web standartindagi belgilar bilan almashtiradi.
Embed Fonts using TrueDoc (Shriftlarni TrueDocdan foydalanib yozish) hujjatda TrueDoc tehnologiyasini foydalangani haqida malumot beriladi.
Keywords (kalit suzlar) и Notes (Tuchunsha berish) hujjatlarni tez topish uchun ularga tuchintirish suzlari yoziladi.
Advanced tugmasi... (Quchimcha) ekranga Save (saqlash) dialog oynasini va Options (parametrlar), parametrlari o’rnatilgan bo’ladi.
Save presentation exchange (Boshqa redaktorlar formatlida saqlash) CMX formatda ishlaydigan boshqa redaktorlarda faylni ochich. Buni ishga tushirganda faylning o’lchami katta bo’ladi.
Use current thumbnail (Использовать существующую миниатюру) birinchisaqlagandarastrlanganhujjatniminiatyurayordamidasaqlashnit’aminlayda. Bufaylnisaqlashgamo’ljanlanganvaqtnim’alummiqdoridakamaytiradi, ammohatolikkaolibkelishimumkin, agardahujjatko’pqaytaishlanganbo’lsa.
File optimization maydonida (faylni optimallashtitish) ikki xil turdagi fayllarni saqlaydi, rastr tasvirli (Use bitmap compression) va vektor tasvirli (флажокUse graphic object compression) faylning u’lchamini kichik qiladi.
Textures maydoni (Текстурныезаливки) va Blends and extrudes («Пошаговыйпереход» и «Экструдирование») narkibiga qaraganda bir hil:
Save ... with the file (fayl bilan saqlash) fayl o’lchami katta bo’ladi fahat hujjat o’qilganda tez vaqtda ochiladi;
Rebuild ... when opening the file (Построить ... приоткрытиифайла) — yuqaridagiga teskari faylni oqishda ko’p vaqt talab etadi, o’lchami katta bo’ladi.
Ekranda tasvirlash
Vektor grafikasi muharrirlarida ekranda (ishchi maydonda ) qanday tasvirlar bo’lsa bosmadan shu ko’rinishta chiqariladi. Ekrandagi ishchi oynada tayor bo’lgan tasvirlarni ko’rish uchun menuning Ko’rish (View) dan foydalaniladi. Dasturda besh xilda ko’rinishda ko’rish mumkin.: Oddiy konturli (Simple Wireframe), Konturli (Wireframe), Chernovoy (Draft), Normal (Normal), Yaxsh (Enhanced).
Agarda hech biri tanlanmasa u holda normal (Normal) holatini komputer uzi tanlaydi.
Ekranni masshtablash
Ekrandagi tayor bo’lgan rasmlarni katta va kichik hollarda ko’rish funktsyalari mavjud. Uning uchun asboblar panelidagi (Toolbox) Mashtab (Zoom) tanlanib kattalashtirish yoki kichiklashtirish parametri ko’rsatiladi.
Standart asboblar panelida masshtablash parametrlari berilgan va ular quyidagilar: Ajratilgan obyektlar(To Selected), hamma obyektlar (To Fit), Sahifa (To Page), Sahifa eni boyicha (To Width), Sahifa boyi boyicha (To Height), 10%, 25%, 50%, 75%, 100%, 200%, 400% ga masshtablashga bo’ladi.
Ekrandagi tasvirlar kattalashtirilganda hujjatdagi ko’rinmaydigan obyektlar bilan ishlashga to’gri kelib qoladi u holda shu obyektlarni siljitishga to’gri keladi. Buning uchun quyidagi ikkita imkoniyatlardan foydalanilsa bo’ladi:
vertikalvagorizontalsilzitgishlardan.
MaxsusasbobPanoramadan (Pan). Buholdaekrandagikursorqo’lshaklinioladivaobyektnihoqlagantomangasilzititshmumkin.
|
