|
Sug'urta tashkilotining xarajatlari va |
| bet | 31/124 | | Sana | 20.06.2024 | | Hajmi | | | #264653 |
Bog'liq Sugurta ishi 2014 X.M. Shennayev o`quv q6.2. Sug'urta tashkilotining xarajatlari va
ularning tarkibi
Sug'urtachining jami mablag'lar sarfi sug'urta «mahsuloti»
tannarxini tashkil etadi. U amaldagi me’yoriy hujjatlar asosida
tartibga solinadi hamda sug'urtachi xarajatlaming tarkibini belgi
lashi uchun asos hisoblanadi. Soliqqa tortish bazasini aniqlashda
sug'urtachining jami xarajatlari va ulaming tarkibini aniqlashtirish
ham talab etiladi.
Sug'urta tashkiloti xarajatlarining tarkibi ham xilma-xildir
(1-jadval). Sug'urta tashkilotining xarajatlari sakkiz turdan iborat
bo'hb, har bir tur, o'z navbatida, asosiy va maqsadli faoliyat ham
da xarajatlaming amalga oshirilishi vaqtiga qarab gumhlanadi.
Sug'urta tashkiloti xarajatlarining turlariga to'xtaladigan bo'lsak,
ular o'z ahamiyatiga ko'ra quyidagi guruhlarga bo'hnadi.
A)
Sug'urtani am alga oshirish x ara jatlari.
Bu xarajatlar
sug'urtachi faoliyatini mohyalashtirish uchun amalga oshiriladi.
Sug'urta tashkiloti faohyatini tahlil etishda mazkur xarajatlar tar
kibini m a’lum belgilariga ko'ra gumhlash maqsadga muvofiqdir.
Sug'urtachining faoliyati jarayonida mablag'lar sarf etiUshi
yuzasidan belgilangan vazifalarga ko'ra, sug'urta tashkiloti daro
madi va zararlari haqidagi hisobotiga mos ravishda sug'urta ishini
yuritish xarajatlari tarkibini quyidagicha gumhlash murhkih:
— shartnomalarni tuzish va bajarish xarajatlari;
— investitsiya faoliyati bo'yicha xarajatlar;
— boshqamv xarajatlari.
B) Sug'urta ishini yuritish xarajatlari sarflanishiga ko'ra quyi
dagicha bo'hshi mumkin:
— ish haqi to'lovlari;
— davlat fondlariga ajratmalar, xodimlarni tajo^orlash xara
jatlari, reklama hamda marketing xarajatlari, xo'jalik xarajatlari va
boshqalar.
Sug'urta ishini yuritish xarajatlarining yuzaga kelishi davriga
ko'ra, ulami quyidagi guruhlarga bo'hsh mumkin:
— sug'urta shartnomasini tuzish uchun oldindan qilingan (ish
qog'ozlarini tayyorlash, statistik m a’lumotlami yig'ish, tarif hi-
sob-kitoblari va shu kabi) xarajatlar;
77
|
| |
