uchun yorug‘likni ko‘ndalang to ‘lqinlar deb qarash lozim. Shu tariqa
to ‘lqin optikasi
vujudga keldi. Dastlab, yorugiik to ‘lqinlari dunyoviy «efir»
deb ataluvchi, butun koinotni to id irib turgan muhitda tarqaluvchi elastik
to ‘lqinlardir, degan tasaw ur mavjud edi. 1864-yilda Maksvell yorugiik-
ning elektromagnit nazariyasini yaratdi. Bu nazariyaga ko ‘ra yorug‘lik
to iq in la ri m uayyan to ‘lqin uzunliklari
diapazoniga mos tushuvchi
elektrom agnit toiq in larid an iborat.
XX asr boshlarida olib borilgan ilmiy izlanishlar shuni ko'rsatdiki,
ba’zi bir hodisalarni, masalan, fotoeffektni tushuntirish uchun yorugiik
dastasini o ‘ziga xos zarralar — y orugiik kvantlarining
yoki boshqacha
aytganda, fotonlarining (A.Eynshteyn) oqimi ko‘rinishida tasaw u r qilish
lozim. Yorug‘lik kvantlari haqidagi tasaw urlam i
kvant optikasi
o ‘rganadi.
Kvant optikasi optik hodisalar b o ‘yicha fizika nuqtayi nazaridan eng
izchil ta d q iq o tla r o ‘tkazadi. M uayyan sh aroitlarda, (fo tonlarn ing
konsentratsiyasi katta b o isa ) fotonlar oqimi yorugiik to iq in ig a o ‘xshab
ketadi.
Shunday qilib, to iq in optikasi kvant optikasining chegaraviy
holi ekan. Agar bu n da (qaralayotgan m asalaning shartiga k o ‘ra)
yorugiikning to iq in uzunligini nazarda tutmaslik mumkin b o isa , to iq in
optika geometrik optikaga «o‘tadi». Dem ak,
geometrik optika to iq in
optikaning o'ziga xos chegaraviy holi ekan. Shuni e ’tirof etish kerakki,
hozirgi zamon fizikasining rivojlanishida optikaning tutgan o‘mi beqiyosdir.
XX asming ikkita eng muhim va inqilobiy fizik nazariyalarining —
