|
Tayanch s o ‘zlar va iboralar: fa ol xavfsizlikni baholash; tormozBog'liq 3. Q.X.Azizov Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslarTayanch s o ‘zlar va iboralar: fa ol xavfsizlikni baholash; tormoz
tizimi; ishchi tormoz tizimi; ehtiyot tormoz tizimi; to'xtab turish
tormoz tizimi; yordamchi tormoz tizimi; turg'unlik; к о ‘ndalang va
bo'ylama turg'unlik; boshqaruvchanlik; buriluvchanlik; axborot
chanlik; sust axborotchanlik; fa ol axborotchanlik.
Avtom obilning faol xavfsizligi uning foydalanish xususiyatlariga
(konstruksiya elem entlarining ishonchliligi, tortish qobiliyati, tezlik,
tormozlanish, turg‘unlik, boshqaruvchanlik, axborotlanganlik) va
haydovchi ish joyining xususiyatlariga (m ikroiqlim , ergonomik
ko‘rsatkichlar, shovqin, tebranish, gazlanganlik) bogMiqligini quyida
alohida-alohida ko‘rib o‘tamiz.
Avtom obilning tormoz tizim i harakat xavfsizligin ta’minlashda
eng asosiy ko‘rsatkich boMib, undan harakatni sekinlashtirishda ikki
tarzda qo‘llanadi: ishchi va halokatlik vaziyatida to‘satdan tormozlash.
Ishchi tormozlash harakatni belgilangan joyda to‘xtatish uchun
shoshilmasdan bajariladi. Shuning uchun avtomobil sekinlashganda
uning turg‘unligi va yo‘nalish bo‘yicha yo‘nalishi o‘zgarmaydi.
H alokatlilik vaziyatda transport vositasini to‘xtatish uchun
haydovchida juda kam vaqt bo‘ladi va Y T H ni sodir etm aslik uchun u
to‘satdan tormozlash yo ‘lin i tanlaydi. Bunday tormozlashni qo‘llash
tormoz tizim idagi detal va agregatlarga salbiy ta’sir ko‘rsatib, ularning
yuqori zo‘riqish bilan ishlab qizishiga va uning oqibatida tormoz
tizim ining ishlam asligiga («otkaz» qilishiga) olib keladi. Transport
vositalarining nosozligi bilan vujudga keladigan YTH ning 50 % dan
ko‘pini tormoz tizim ining texnik nosozligi tufayli bo‘lishi [17]
ma’lum. Ayniqsa, tormoz tizim ining bir tomondagi mexanizmi ishdan
|
| |
