1. Тенгламанинг ўнг ва чап томонларининг ўлчамлиги мос келмаслиги мумкин эмас,
чунки, фақат бир хил хоссаларгина ўзаро солиштирилиши мумкин. Бундан хулоса қилиб
айтадиган бўлсак, фақат бир хил ўлчамликка эга бўлган катталикларнигина алгебраик
қўшишимиз мумкин.
2. Ўлчамликларнинг алгебраси кўпаювчандир, яъни фақатгина кўпайтириш амалидан
иборатдир.
2.1. Бир нечта катталиклар кўпайтмасининг ўлчамлиги уларнинг ўлчамликларининг
кўпайтмасига тенг, яъни:
A, B, C, Q катталикларининг қийматлари орасидаги боғланиш
Q = ABC кўринишда берилган бўлса, у ҳолда
dim Q = (dim A)(dim B)(dim C).
2.2. Бир катталикни бошқасига бўлишдаги бўлинманинг ўлчамлиги
уларнинг
ўлчамликларининг нисбатига тенг, яъни
Q = A/B бўлса, у ҳолда
dim Q = dim A / dim B.
2.3. Даражага кўтарилган иҳтиёрий катталикнинг ўлчамлиги унинг ўлчамлигини шу
даражага оширилганлигига тенгдир, яъни,
Q = An бўлса, у ҳолда,
dim Q = dim An.
Масалан, агар тезлик
v = l/t бўлса, у ҳолда
dim v = dim l / dim t = L/T = LT-1.
Шундай қилиб, ҳосилавий катталикнинг ўлчамлигини ифодалашда қуйидаги формуладан
фойдаланишимиз мумкин:
dim Q = LnMmTk....,
бунда,
L, M, T..., - мос равишда асосий катталикларнинг ўлчамлиги;
n, m, k..., - ўлчамликнинг даража кўрсаткичи.
Ҳар бир ўлчамликнинг даража кўрсаткичи мусбат ёки манфий, бутун ёки каср
сонга ёхуд нолга тенг бўлиши мумкин. Агар барча даража кўрсаткичлари нолга тенг
бўлса, у ҳолда бундай катталикни
ўлчамсиз катталик дейилади. Бу катталик бир номдаги
катталикларнинг нисбати билан аниқланадиган нисбий (масалан, диэлектрик
ўтказувчанлик), логарифмик (масалан, электр қуввати ва кучланишининг логарифмик
нисбати) бўлиши мумкин. Ўлчамликларнинг назарияси одатда ҳосил қилинган
ифода
(формула)ларни тездан текшириш учун жуда қўл келади. Баъзан эса бу текширув
номаълум бўлган катталикларни топиш имконини беради.
