|
1-mavzu. Dinshunoslik faniga kirish. Dinning mohiyati, tuzilishi vа funksiyalаri rejaBog'liq 111553 ruza matnlari 2-kurs uchunАmitabadir.
Uning olamida ruh o‘z gunohidan xalos bo‘lgan, lekin eng oliy
olamga, nirvanaga, mutlaq bo‘shliq va osoyishtalik olamiga ko‘tarilmagan avliyolar
yashar ekan. Buddalar kishilarga budda ta'limotini o‘rganish, yaxshi yo‘lga boshlab
borish uchun yerga yuborilar ekan. Uchinchi olam, eng quyi olam bo‘lib, unda
odamlar va hayvonlar yashar ekan. Bu olamdagi ruh, qafasda yashar ekan, u hayot
davomida ozod bo‘lish hamda yuqori olamga ko‘tarilishga harakat qiladi. Ruhning
yuqori olamga ko‘tarilishi odamlar qiladigan savobli ishlarga bog‘liq. Аgar odam
buddaviylik ta'limotiga e'tiqod qilsa, yaxshilikka intilsa, uning joni qayta
tug‘ilishlardan so‘ng jannatga va undan nirvanaga ko‘tarilar ekan. Yomonlikka
mansub gunohkor kishilarning ruhi esa quyi dunyoda azoblanib, qafas ichida
yuraverar va yuqori olamga hech ko‘tarila olmas ekan. Аgar insonning din
ta'limotiga zid ishlari ko‘payib ketsa, hirs yoki tovlamachilikka berilib, undan qutula
olmasa, bunday odamning ruhi bir necha qayta tug‘ilishlardan keyin do‘zaxga tushar
va unda abadiy azoblanar ekan.
Buddaviylikda qayta tug‘ilish deganda yangidan paydo bo‘lish
tushunilmaydi, balki ilgari o‘lgan odamlarning jismidan tarqalgan
dxarmalarning
yangi asosda birlashib, kelajak avlodga o‘tishi tushuniladi. Shuning uchun
buddaviylik inson o‘z qilmishlari uchungina javobgar bo‘lib qolmaydi, balki kelajak
avlod uchun ham javobgar deb hisoblaydi. Аgar odam yaxshi bo‘lsa, budda
ta'limotiga to‘liq rioya qilsa, boy va e'tiborli bo‘lsa, uning dxarmalari asosida qayta
tugilgan odam xam boy va badavlat, sofdil bo‘ladi. Аksincha, odam yomon bo‘lsa,
kambag‘al, qashshoq bo‘lsa, budda ta'limotiga rioya qilmasa, uning dxarmalaridan
paydo bo‘lgan odam ham kambag‘al, qashshoq bo‘lar ekan. Buning sababi avvalgi
avlodlar yomon hayot kechirgani uchun berilgan jazodir, deb hisoblangan.
Buddaviylik o‘zining bu ta'limoti bilan jamiyatdagi ijtimoiy tengsizlikni tub
mohiyatini yashirishga harakat qiladi. Boshqa dinlar kabi buddaviylik ham hayotda
passiv bo‘lishni, taqdirga tan berishni targ‘ib qiladi, zohidlikni yoqlab,
ekspluatatsiyani oqlaydi.
|
| |
