70
Tashqi muhir haroratini standart miqdori
С
0
40
deb qabul qilingan. Muhit harorati
С
0
40
dan farq qilsa, elektrodvigatelni yuklanish quvvati quyidagi ifodadan topiladi.
)
1
(
40
1
.
.
0
et
uh
M
T
nom
x
r
C
P
P
bu erda
nom
P
- dvigatel
nominal quvvati, kVt;
-asinxron elektrodvigatellar uchun o`zgarmas isroflarni o`zgaruvchan isroflarga nisbati:
0,5…0,7.
Elektrodvigatellarni issiqlik rejimi uni quvvatini aniqlashda asosiy kreteriy hisoblanadi.
Shuning uchun uni ishlash davriga sovush sharoitlariga ahamiyat berish lozim, chunki
ortiqcha qizish natijasida cho`lg`am izolyasiasi ishdan chiqadi,
podshipniklarni moylanishi
yomonlashadi va umuman olganda uni ishlash muddati qisqaradi.
Elektrodvigatel quvvatini aniqlash. O`zgarmas yuklamada elektrodvigatellarni hisobiy
quvvati quyidagi ifodadan topiladi.
z
o
m
x
P
P
'
bu erda P (kVt) – ishchi mashinanai o`qidagi quvvat, u mashina pasportidan yoki
spravochnikdan olinadi, kVt.
z
o'
-uzatmani ifodali ish koeffisienti.
Ko`p hollarda elektrodvigatel quvvati empiric formulalar orqali topiladi. Masalan, teshuvchi
dastgoh uchun quvvat (kVt) quyidagi ifodadan topiladi:
d
P
x
)
07
,
0
...
05
,
0
(
bu erda
d
parmani eng katta diametri, mm. Hisobiy quvvat miqdori bo`yicha katalogdan
quyidagi shartni bajargan holda elektrodvigatel tanlanadi.
x
dv
n
P
P
.
O`zgaruvchan yuklama uchun elektrodvigatel quvvatini aniqlashda yuklama diogrammasidan
foydalanib, moment yoki tokni o`rtacha kvadrat miqdori topiladi. Masalan,
ekvivalent quvvati
)
(
kVt
P
ekv
bu shunday quvvatki, u haqiqiy yuklama kabi elektrodvigatelda qizish hosil qiladi.
n
n
n
ekv
t
t
t
t
P
t
P
t
P
P
...
...
2
1
2
2
2
2
1
2
1
bu erda
n
P
P
P
,...,
,
2
1
- yuklama diogrammasidan olingan quvvatlar miqdori:
n
t
t
t
,...,
,
2
1
n
P
P
P
,...,
,
2
1
- quvvatlarga mos keladigan vaqt oraliqlari.
Shartdan kelib chiqib
ekv
dv
n
P
P
.
.
Qisqa vaqtli rejimda ishlaydigan mashinalar uchun maxsus elektrodvigatellar ishlab
chiqariladi. Ularni pasportlarida qisqa vaqtli qurish va ishlay olish davomiyligi ko`rsatiladi.
Bunday elektrodvigatellarni qisqa vaqtli ortiqcha yuklamada ishlashi ko`zda
tutilganligi uchun
71
ularni o`qi va podshipniklari baquvvat bo`ladi. Amalda qisqa vaqtli rejim uchun davomli rejimda
ishlaydigan elektrodvigatellarni tavsiya etish mumkin, lekin uning teskarisi mumkin emas.
Qisqa takrorlanuvchi rejim uchun ham maxsusu elektrodvigatellar ishlab chiqariladi. Ular
yuqori yurg`azish va maksimal momentlarga ega bo`lib, o`qlari, podshipniklari kuchaytirilgan
bo`ladi. Bunday elektrodvigatellarni pasportida standart Pv%15,25,40,va 60% lardagi quvvatlar
miqdori ko`rsatilgan bo`ladi.
