Tasodifiy hodisalar, ularning klassifikatsiyasi




Download 0,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/7
Sana16.05.2024
Hajmi0,89 Mb.
#238786
1   2   3   4   5   6   7
2. Tasodifiy hodisalar, ularning klassifikatsiyasi 
Dastlab ehtimollar nazariyasining asosiy tushunchalaridan biri ―tasodifiy 
hodisa‖ tushunchasini keltiramiz. Natijasini oldindan aytib bo‗lmaydigan tajriba 
o‗tkazilayotgan bo‗lsin. Bunday tajribalar ehtimollar nazariyasida tasodifiy deb 
ataladi. 
Tasodifiy hodisa
(yoki hodisa) deb, tasodifiy tajriba natijasida ro‗y berishi oldindan 
aniq bo‗lmagan hodisaga aytiladi. 
Hodisalar, odatda, lotin alifbosining bosh harflari 
…lar bilan 
belgilanadi. 
Tajribaning har qanday natijasi 
elementar hodisa 
deyiladi va orqali belgilanadi. 
Tajribaning natijasida ro‗y berishi mumkin bo‗lgan barcha elementar
hodisalar to‗plami 
elementar hodisalar fazosi
deyiladi va 
orqali belgilanadi. 
1.1-misol. 
Tajriba nomerlangan kub(o‗yin soqqasi)ni tashlashdan iborat 
bo‗lsin. U holda tajriba 6 elementar hodisadan hodisalar 
lardan 
iborat bo‗ladi. 
hodisa tajriba natijasida 
ochko tushishini 
bildiradi. Bunda elementar hodisalar fazosi: 

1.2-Misol. 
Faraz qilaylik, biz telefon stansiуasining ishini bir soat ichida 
kuzatib, chaqirishlar (talablar) soni bilan qiziqaylik. Kuzatuv vaqtida bitta ham 
chaqirish kelmasligi, bitta chaqirish kelishi, ikkita chaqirish kelishi va hokazo 
hodisalar ro‗y berishi mumkin. Bu tajribada elementar hodisalar fazosi 


0,1, 2,...
 
ko‗rinishga ega. 
1.3-Misol. 
Navbatdagi misol sifatida shamolning yo‗nalishini aniqlashdan 
iborat bo‗lgan tajribani ko‗raylik. Agar biz natijani 

orqali belgilasak, u holda 
[0, 2 )


уarim intervaldan qiymatlar qabul qiladi. Shunday qilib tabiiy ravishda 

elementar hodisalar fazosi chekli уarim intervaldan (yoki aniqrogi aylananing 
nuqtalaridan iborat bo‗ladi). Bir vaqtning o‗zida shamolning yo‗nalishi

va uning 
v
tezligini kuzatish уana ham aniqroq tajriba bo‗lar edi. Bu holda elementar 
hodisalar fazosi 


( , ); 0
2 ;
0
v
v




 

 

,уa‘ni ikki o‗lchovli vektorlardan 
tashkil topgan cheksiz to‗plam orqali ifodalanar edi. 

Download 0,89 Mb.
1   2   3   4   5   6   7




Download 0,89 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tasodifiy hodisalar, ularning klassifikatsiyasi

Download 0,89 Mb.
Pdf ko'rish