|
-Mavzu: Ms Access 2010 da ma'lumotlar omborini tashkil etish. MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash
|
| bet | 10/10 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 163,73 Kb. | | #248451 |
Bog'liq 1-Mavzu Ilovalar yaratishning zamonaviy usullari. Delphi dastur14-Mavzu: Ms Access 2010 da ma'lumotlar omborini tashkil etish. MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash.
Reja:
1. Ms Access 2010 da ma'lumotlar omborini tashkil etish.
2. MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash.
3. MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash tartibi.
DTS:katakcha, katakchalar bloki,adres, ma’lumot turi, formula haqida tasavvurga ega bo`lish. Kompetensiya: 1. TK1-kommunikativ kompetensiya 2. TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
MS Access 2010 da ma'lumotlar omborini tashkil etish uchun Microsoft Office dasturlari orasidan Microsoft Access 2010 ni yuklaymiz: 1. Ma'lumotlarni to‘g'ridan-to‘g'ri kiritish. 2. Режим-Конструктор. 3. Создание-Конструктор таблиц. MS Access 2016 oynasida bitta jadval hosil qilish uchun Режим- Конструктор bo‘limidan foydalanish mumkin. Agar oynada bir iwcliln jadvallar hosil qilish va ular bilan o‘zaro bog'lanish hosil qilish uchiin Создание menyusining Конструктор таблиц bo‘limi orqali bajariladi. 1-mashq. MS Access 2016 da o‘quvchilar to‘g'risidagi ma'lumotlarini shakllantirish usuli. Bajarish:
MS Access 2010 da jadval hosil qilib, ularga ma'lumotlarni kiritish uoh xil usulda amalga oshirish mumkin: MS Access 2010 ning Режим-Конструктор ketftia-kfetligl bajariladi. Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
Имя таблицы qatoriga "O‘quvchilar ma'lumoti" nomi bilan O‘quvchining identifikatsion raqami Raqamli (числовой) O‘quvchining familiyasi Matnli (текстовой) O‘quvchining ismi Matnli (текстовой) O‘quvchining otasini ismi Matnli (текстовой)
O‘quvchining yashash manzili Matnli (текстовой) O‘quvchining tug'ilgan yili Vaqt (Дата/ время O‘quvchining telefoni Raqamli (числовой)
■ oynadan Да tugmasi tanlanadi ("O‘quvchilar ma'lumoti" nomli jadval hosil bo‘ladi).
■ ushbu oynadan chiqamiz (oyna chetidagi x belgisi tanlanadi). Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
■ o‘quvchi haqidagi ma'lumotlar omborini shakllantirish uchun, "O‘quvchilar ma'lumoti" nomli ybzuv ustiga sichqoncha tugmasi ikki marta bosiladi: YODDASAQLANG! MS Access 2010 da jadval hosil qilib, ularga ma'lumotlarni kiritish ikki xil usulda amalga oshirilishi mumkin: 1. Ma'lumotlarni to‘g'ridan- to‘g'ri kiritish. 2. РежимКонструктор. 3. Создание-Конструктор таблиц, 2. MS Access 2010 da MOBT jadvallami bir-biri bilan bog‘lash katta ahamiyatga ega hisoblanadi. Chunki, MOBT bir nechta jadvallar hosil qilish va ulardagi kerakli ma’lumotlami bir joyga jamlashda foydalaniladi. MS Access 2010 da jadvallami bog‘lash uchun Работа с базами данных menyusining Схема данных bo‘limidan amalga oshiriladi. Jadvallami bogiash va ushbu jadvallami so‘rovlar yordamida bitta jadvalga birlashtirish uchun Создание menyusining Конструктор запросов bo‘limidan amalga oshiriladi. 1-mashq. Turli ma’lumotlarga ega bo‘lgan uchta jadvallami bog‘lash masalasini ko‘rib o‘tamiz. Bajarish: ■ Создание menyusining Конструктор таблиц bandidan uchta jadval hosil qilamiz va jadvallami “1-jadval”, “2-jadval”, “3-jadval” nomi bilan saqlaymiz. So‘ngra Работа с базами данных menyusining Схема данных bo‘limini tanlab, Добавление таблицы oynasini hosil qilinib, undan har bir jadvalni belgilab, Добавить tugmasi tanlanadi; hosil bo‘lgan jadvallami o‘zaro bog‘lash uchun menyuda Изменить связи bo‘limi tanlanadi. Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi: oynadan Новое tugmasi tanlanib, Создание nomli yangi oyna hosil qilinadi. Oynaning Левая таблица qatoridan “l-jadval”ni, Правая таблица qatoriga “3jadval”ni tanlaymiz. Левый столбец va Правый столбец qatoriga “Kod” tanlanib, OK tugmasi tanlanadi; Изменение связей oynasidan “1-jadval’’ning birmchi qatoriga “Kod”, ikkinchi
qatoriga “Familiyasi”, uchinchi qatoriga “Ismi” tanlanib Создать tugmasi tanlanadi; Ushbu bajarilgan ketma-ketlikni “1 -jadval” va “3-jadval”lar uchun ham bajariladi. Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
DTS:katakcha, katakchalar bloki,adres, ma’lumot turi, formula haqida tasavvurga ega bo`lish. Kompetensiya: 1. TK1-kommunikativ kompetensiya 2. TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
MS Access 2010 da ma'lumotlarni berilgan shablon bo‘yicha izlash va qayta ishlash uchun Главная menyusidan Выделение bandidan yoki jadval ustiga sichqonchaning o‘ng tugmasi bosilib, Текстовые - фильтры - Ровнр... ketma- ketligi yordamida amalga oshirishi mumkin. Jadvaldagi ma'lumotlarni familiyasi, ismi, manzili kabi ma'lumotlari bo‘yicha izlashimiz mumkin. Izlab topilgan ma'lumotlarni bekor qilish uchun Главная menyusining Фильтр bo‘limi tanlanadi. 1-mashq. 10-sinf o‘quvchlarning {familiyasi,. ismi, yashash manzill, lelefon raqami, tug'ilgan yili) ma'lumotlar omborini yaratish va ular ustuin izlash va qayta ishlash. Bajarish: MS Access 2010 da o‘quvchilar haqidagi ma'lumotlarni aytilgan parametrlari bo‘yicha shakllantiramiz: Ushbu jadvaldagi ma'lumotlardan "Ali" ismli o‘quvchilarni izlash uchlin "All" ismli yozuvni belgilab, Главная menyusidan Выделение - Равно Ali ketmaketligi bajariladi. Natijada dastur jadvaldagi "Ali" ismli o‘quvchilar haqidagi ma'lumotlarni qidirib topib beradi. Agar bissgtt jadvaldan "Ali va Vali" ismli o‘quchilarni izlash so‘ralgan bo‘lsn, o‘quvchilar ismi yozilgan katakka sichqonchaning o‘ng tugmasi bosilib, Текстовый фильтры - Заканчивается на.ж ketma-ketligi tanlanadi va Пастраиваймый фильтр qatoriga "Ali or Vali" jumla kiritilib, OK tugmasi tanlanadi. Natijada quyidagi oynada Ali va Vali ismli o‘quvchilar haqidagil ma'lumotlar hosil bo‘ladi: Tartiblangan ma'lumotlarni bekor qilish uchun Главная menyusiningl Фильтр buyrag'i tanlanadi.
Shuningdek, MS Access 2010 da ma'lumotlarni so‘rovlar yordamida ham izlash imkoniyati mavjud. Mazkur jarayonni Создание menyusining ] Конструктор запрос bo‘limi orqali amalga oshirish mumkin.M Конструктор запрос yordamida bitta jadvaldan bir nechta har xil j so‘rovlar (jadvallar)ni tashkil qilish mumkin. Har bir so‘rovlar asosiy jadvaldan ma'lumotlarning qandaydir bir qismini ajratib oladi. So‘rovning ishlashi natijasida asosiy jadvaldan natijaviy jadval hosil bo‘ladi. Bu jadval umumiy ma'lumotdan so‘rovga taalluqli qismini o‘z ichiga oladi. So‘rovning ishlashi jarayonida berilganlar tartiblanishi, filtrlanishi, ' qo‘shilishi, bo‘linishi, o‘zgarishi mumkin va shu bilan bir qatorda I jadvallardagi ma'lumotlar o‘zgarmaydi. Bu so‘rovlarning asosiy xossalaridan biri hisoblanadi. So‘rovlarning yana bir xossalaridan biri bu j ularning natijaviy hisob-kitob ishlarini bajarishidir. MS Access 2010 da so‘rovlarning bir nechta turlari mavjud: tanlov asosidagi so‘rov, namuna asosidagi so‘rov;
■ parametrli so‘rov;
■ yuqorida ko‘rsatilgan so‘rovlardan keng tarqalgani - tanlov J asosidagi so‘rov. Bu so‘rovni qo‘llashdan maqsad so‘rov sharti bo‘yicha tasvirlanadigan natijaviy jadvalni hosil qilishdan iborat.
2-mashq. Yuqorida, keltirilgan 1-mashqdagi olquvchilar ma’lumotlan oraboridan, biror o‘quvchining ismi bo‘yicha qidiring. Bajarish: quyidagi ko‘rinishdagi o‘quvchilar haqidagi ma’lumotlar ombori hosil qilingan bo‘lsin:
■ Создание menyusidan Конструктор запрос bo‘Iimi tanlanadi; ■ Добавление таблицы oynasidan Добавить tugmasi tanlanadi va Закрыть tugmasi orqali oyna yopiladi:
■ hosil bo‘lgan oynani quyidagi tartibda to‘ldiramiz:
■ ushbu oynadan qaysi parametr bo‘yicha qidirish kerak bo‘lsa o‘sha ustunning Условие отбора qatori belgilanib, “[ ]” qavs ichiga biror bir jumla kiritiladi. Masalan, o‘quvchilar ismi bo‘yich izlovchi so‘rov yaratish uchun “Ismi” ustuniga “[Qidirish]” jumlasi kiritiladi, menyudan Выполнить buyrug‘i tanlanadi. Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi: Bunda biz oynaga qidirmoqchi bo‘lgan o‘quvchining ismi kiritilib, OK tugmasini tanlaymiz. Natijada jadvaldagi “Ali” ismli o4quvchilar toVrisidagi ma’lumot hosil bo‘ladi: YODDA SAQLANG ! MS Access 2010 da ma’lumotlar omboridagi berilgan shablon bo‘yicha izlash va qayta ishlash uchun Главная mcnyusidan Вселение bo‘limi tanlanadi.
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 4. Ma’lumotlar omborida berilgan shablon bo‘yicha izlash qanday amalga oshiriladi? 5. Saralangan ma’lumotlar qanday bekor qilinadi? 6. Jadvaldagi uchta familiyani bir vaqtda qidirib saralang. 7. 0‘quvchilaming ma’lumotlar omborini yarating va bunda quyidagi ketmaketlikdan foydalanig: a) Familiyasi bo‘yicha qidiruvchi MO yarating; b) Telefon raqami bo‘yicha qidiruvchi MO yarating; c) Sinfi bo‘yicha qidiruvchi MO yarating;
V. Darsga yakun yasash: O‘quvchilarni olgan bilimlari hamda qilgan ishlarini nazorat qilib baholash, ularni yo‘l qo‘ygan kamchiliklarini to‘g’irlash. VI. Uyga vazifa berish: 1. 10-sinf darsliklarining ma’lumotlar omborini hosil qiling va ulaming mualliflar orqali qidiruvchi dastur yarating. 2. 10-sinf darsliklarinining ma’lumotlari jadvalini yuklang va menyudagi Найти buyrug‘i orqali (Darslik nomi, yaratilgan yili, mualliflarini) qidiring.
“MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash? Kichik guruhlarda ishlash qoidasi.
1. Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo‘lmogi lozim. 2. Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog’i lozim. 3. Kichik guruh oldiga qo‘yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqtajratiladi. 4. Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi xaqida ogohlantirilishi zarur. 5. Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, o‘qituvchi ularga yo‘riqnoma berishi lozim. 6. Nima bo‘lganda ham muloqotda bo‘ling, o‘z fikringizni erkin namoyon eting.
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 1. MS Access 2010 ning menyu bandlarini sanab bering? 2. MS Access 2010 ning Конструктор таблиц bo‘limi qaysi menyuda j oylashgan? 3. MS Access 2010 ning Режим-Конструктор bo‘limini tanlab, o‘quvchilarning familiyasi, ismi, yashash manzili to‘g'risidagi MO yarating. Uyga vazifa 1. MS Access 2010 ni uch xil usulda ishga tushiring. 2. Создание-Конструктор таблиц bo‘limini tanlab, o‘quvchilar
■ hosil bo‘lgan ma'lumotlar omborini o‘quvchilar haqidngl ma'lumotlar bilan to‘ldiriladi:
■ yaratilgan ma lumotiar ombormi kompyuter xotirasiga saqlaymi/ (Файл - Сохранить базу данных как). MS Access 2010 da yaratilgan jadvalning ustun yozuvini o‘zgartirisli imkoniyati mavjud. Buning uchun Главная - Режим - Конструкгор buyrug'i bajariladi. familiyasi, ismi, yashash manzili, telefon raqami to‘g'risidagi M() yarating.
Uyga vazifa: Turli ma’lumotlarga ega bo`lgan to`rtta jadvali Схема данных bo`limi orqali bog`lang.
IV. Mustahkamlash. V. Darsga yakun yasash: O‘quvchilarni olgan bilimlari hamda qilgan ishlarini nazorat qilib baholash, ularni yo‘l qo‘ygan kamchiliklarini to‘g’irlash. VI. Uyga vazifa berish: 1. 4,6,8,9,10 sonlarning o‘rta geometrigini hisoblang. 2. Mustaqil ravishda СЧЁТЕСЛИ funksiyasi yordamida bironta mashq o‘ylang va uni bajaring.
“MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash? Kichik guruhlarda ishlash qoidasi.
1. Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo‘lmogi lozim. 2. Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog’i lozim. 3. Kichik guruh oldiga qo‘yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqtajratiladi. 4. Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi xaqida ogohlantirilishi zarur. 5. Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, o‘qituvchi ularga yo‘riqnoma berishi lozim. 6. Nima bo‘lganda ham muloqotda bo‘ling, o‘z fikringizni erkin namoyon eting.
1-o‘quv topshiriq «Blits-so‘rov» savollari Bilishi lozim bo‘lgan savollar Berilgan savollarning mazmuni Jadvalni bog’lash Ma’lumotlar ombori Kod nima? Kalit nima?
2-o‘quv topshiriq “MS Access 2010 da jadvallarni o‘zaro bog‘lash”
FSMU texnologiyasi
Ushbu texnologiya munozarali masalalarni hal etishda hamda o‘quv jarayonini baxs-munozarali o‘tkazishda qo‘llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni o‘z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash va o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq holda baxslashishga hamda shu bilan birga baxslashish madaniyatini o‘ratadi.Tinglovchilarga tarqatilgan oddiy qog’ozga o‘z fikrlarini aniq va qisqa xolatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi. F – fikringizni bayon eting S – fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating M – ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring U – fikringizni umumlashtiring
Tayanch bilimlarni faollashtirish: 1. Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda o‘tilgan mavzu bo‘yicha o‘quvchilarga savollar beradi, ularni baholaydi. Maqsad va vazifani belgilanishi: 2. Mashg‘ulotning nomi, rejasi, maqsad va o‘qitish natijalar bilan tanishtiradi. 3. Mustaqil ishlash uchui adabiyotlar bilan tanishtiradi; 4.O‘quv mashg‘ulotida o‘quv ishlarni baholash mezoni va ko‘rsatkichlari bilan tanishtiradi (1-ilova). Ta’lim oluvchilar bilimini faollashtirish: 2.1Tezkor - so‘rov, savol - javob, aqliy xujum, pinbord, “o‘ylang va juftlikda fikr almashing”, va boshka texnikalar orqali bilimlarni faollashtiradi. YAngi o‘quv material bayoni: Yangi o‘quv materiali bayoni. 2.2 Slaydlarlar va sharhlash bilan mavzu bo‘yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi. ( 2- ilova) 2.3 Jalb qiluvchi savollar beradi. 2.4 Mavzu har bir qismi bo‘yicha xulosalanadi, eng asosiylariga etibor qaratadi, berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi 2.5 MS Access 2010 da ma’lumotlarni berilgan shablon bo‘yicha izlash uning berilishi elementlari xususiyatlarini yoritadi. 2.6 MS Access 2010 da ma’lumotlarni qayta ishlash va ular orasidagi bog’lanish xaqida tushuntiradi. Yangi o‘quv matrialini mustahkamlash. 2.7 Jarayon kichik guruhlarda davom etishini ma’lum qiladi. 2.8 O‘quvchilarni 3 ta kichik guruhlarga bo‘ladi, kichik guruhda ishlash qoidasi bilan tanishtiradi va ishni bajarish uchun yo‘riqnoma beradi ( 4-ilova ). Har bir guruhga topshiriq beradi va baxolash mezoni bilan tanishtiradi (5-ilova). 2.9 Guruhlarda ishlarni boshlashga ruxsad beradi. Har bir kichik guruh ishtirokchisi vazifani bajarish tartibini tushun ganligini aniqlash maqsadida teskari aloqa taashkil etadi: bajarish tartibini gapirib berish vazifasini beradi. 2.10 Bajarish jarayonini kuzatadi maslaxatlar beradi. 2.11 Mashg’ulotga ajratilgan vaqt tugaganini ma’lum qiladi. Guruh a’zolariga diqqat bilan eshitishlarini va savollar berishlarini, shu bilan birga o‘zaro bir- birlarini baholashlarini eslatadi. Javoblarini to‘ldiradi va qisqacha xulosalar qiladi. 2.12 Guruhlar ishini o‘zaro baholashni o‘tkazadi.
Uy vazifasini takdim etadilar. Savollarga javob beradilar.
Mavzu nomi va rejasini yozib oladilar. Diqqat qiladilar.
Savol Statistik funksiyalarning avzalliklari..... (F) Fikringizni bayon
eting
(S) Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
(M) Ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
(U) Fikringizni umumlashtiring
UYGA VAZIFA
Turli ma’lumotlarga ega bo`lgan to`rtta jadvali Схема данных bo`limi orqali bog`lang.
FOYDALAILGAN ADABIYOTLAR.
1. SHavkat Mirziyoev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga ko‘taramiz” Toshkent - “O‘zbekiston”-2018. 2. SHavkat Mirziyoev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent - “O‘zbekiston”-2016. 3. SHavkat Mirziyoev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent - “O‘zbekiston”-2017. 4. SHavkat Mirziyoev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent - “O‘zbekiston”-2017. 5. SHavkat Mirziyoev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz” Toshkent - “O‘zbekiston”-2018. 6. SHavkat Mirziyoev “Niyati ulug’ xalqning ishi ham ulug’, hayoti yorug’ va kelajagi farovon bo‘ladi” Toshkent - “O‘zbekiston”-2019. 7. Boltayev B, Mahkamov M, Azamatov A, Rahmonqulova S. “Informatika”. Umumiy o‘rta ta’limning 6-sinfi uchun darslik. T. “O‘zbekiston”, 2013 y. 8. Boltayev B, Mahkamov M, Azamatov A, Rahmonqulova S. “Informatika”. Umumiy o‘rta ta’limning 7-sinfi uchun darslik. T., 9. Boltayev B, Azamatov A, Pardayeva M va b. Sanoq sistemalari. Kompyuter tuzilishining nazariy asoslari seriyasidan 1-kitob. T. 2016 y. 10. Boltayev B, Mahkamov M, Azamatov A. “Informatika”. Umumiy o‘rta ta’limning 8-sinfi uchun masalalar to‘plami va ularni yechish usullari. T., “Asr- Matbuot”, 2005 y. 11. Azamatov A.R, Ishanxodjayeva G.A. Informatika fanida axborot texnologiyasi imkoniyatlaridan foydalanishga oid. Fizika, matematika va informatika jurnali, 2016 yil, № 5. 12. Boltayev B, Ishanxodjayeva G.A. Sonlarni sanoq sistemalariga o‘tkazishga oid. Ta’lim taraqqiyoti jurnali. 2016-yil. 13. Bogomolova O.B. Informatika. Novыy polnыy spravochnik dlya podgotovki k YEGE. Moskva, AST: Astrel, 2016 god. 14. Boltayev B, Azamatov A, Xundibayev A, Xurramov B, Xidirov SH, Ishanxodjayeva G, Mingboyev U. MS Word 2007, 2010, 2013. Ofsh dasturlari seriyasidan Kitob-I. Metodik qo‘llanma. Toshkent: “O‘quv-ta’lim metodika” DUK, 2014. 15. Boltayev B, Xurramov B. MS Excel dasturi yordamida masalalar yechishga oid. Fizika, matematika va informatika jurnali, 2013 yil, № 4. 16. Rahmonqulova S. “Kompyuter olamiga sayoxat”, T., “O‘zbekiston milliy entsiklopediyasi”, 2002 y. 17. Boltayev B, Azamatov A, Xundibayev A, Xurramov B va b. MS Excel 2007, 2010, 2013. Ofis dasturlari seriyasidan Kitob-II. Metodik qo‘llanma. Toshkent: “O‘quv- ta’lim metodika” DUK, 2015 y. 18. Madrahimov SH. va b. “C++ dasturlash tili” DUK, 2014 y. 19. Azamatov A. “Algoritm asoslari” CHo‘lpon 2016 y. 20. P.P.Boqiyev “Informatika” Toshkent 2012. 21. SH.A.Nazirov, R.V.Qobulov “Delphi tilda dasturlash” Toshkent, 2007 y. 22. A. Sattorov “Informatika va AT” Toshkent 2015 y. 23. D.F.Mironov “Kompyuternaya grafika v dizayne” Peterburg, 2008 24. M.I.Karimov “Axborot xavfsizligi asoslari” 2013 y.
Internet saytlari:
1. http:// ziyonet.uz Ta’lim portali 2. http:// txt.uz Kompyuter texnologiyalariga oid kitoblar.Eletron kutubxona. 3. http://www.takprosto.cc - Internet jurnal. 4. http://coursera.org - Ochiq kurslar. 5. http://groups.ziyonet.uz/uz/group/96 - Informatika bilimdonlari. http://library.ziyonet.uz/uz/book/16058 - Informatika va AT, U.A.SHodmon
|
| |
