|
Ko‘pikli olovni o‘chirgichdan, suv purkagichga
|
| bet | 31/37 | | Sana | 20.09.2024 | | Hajmi | 3,15 Mb. | | #271814 |
Bog'liq ЭХ амалийKo‘pikli olovni o‘chirgichdan, suv purkagichga
Ko‘pikli yong‘inga qarshi qurilmalarni ishlatish samaradorligiga qaramay, ularning kabel inshootlarida ishlash tajribasi bir qator kamchiliklarni aniqladi.
Ko‘piklovchi moddalarning yaroqliligi cheklanganligi va ko‘piklovchi moddalarning faol qismining tez parchalanishi va ko‘piklanish xususiyatlarining yo‘qolishi sababli ularning suvli eritmalarini saqlashga yo‘l qo‘ymaslik; ishdagi beqarorlik; sozlashning murakkabligi va ko‘piklovchi vositani dozalash moslamasini maxsus parvarish qilish zarurati; olovda yuqori (taxminan 800 ° C) haroratda ko‘pikni tezda yo‘q qilish.
Bunday sharoitda eng samarali vosita purkalgan suvdan foydalanish hisoblanadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, purkalgan suv havo-mexanik ko‘pikka nisbatan olovni o‘chirish xususiyatiga ega, chunki u namlanadi va yonayotgan kabellarni va qurilish inshootlarini yaxshi sovutadi.
Avtomatik rejimning afzalliklkri
Hozirgi vaqtda barcha transformator va reaktorlar avtomatik yong‘inga qarshi qurilmalar bilan jihozlangan. Bundan tashqari, agar ushbu blokda odamlar bo‘lsa, u holda avtomatik rejimda o‘t o‘chirish moslamasi masofadan boshqarish pultiga o‘tkaziladi. Odamlar xonani tark etgandan so‘ng, jihoz avtomatik rejimga o‘tkaziladi. Bunday holda, energiya korxonalari ishining o‘ziga xos xususiyati navbatchilik qiladigan xodimlarga alohida mas’uliyat yuklaydi.
Sinov savollari:
1.Elektr uskunalaridagi yong‘inlarga nimalar sabab bo‘ladi?
2.Elektr qurilmalardagi yong‘inni o‘chirish uchun qanday o‘t o‘chirish vositalaridan foydalaniladi?
3.Elektr qurilmalarida yuz bergan yong‘inlarni o‘chirishga qanday talablar qo‘yiladi?
4.Elektr qurilmalaridagi yong‘inlarni o‘chirishda qaysi turdagi o‘t o‘chirish vositalaridan foydalaniladi.
5. Birlamchi o‘t o‘chirish vositasi kiygiz yong‘in paytida qanday qo‘llaniladi?
16-amaliy mashg‘ulot
ELEKTR XAVFSIZLIGINI TA’MINLOVChI ShAXSIY MUHOFAZA ASLAHALARI
Elektr tokidan himoyalanishda ishlatiladigan texnikaviy chora va himoya vositalari: tok o‘tkazuvchi qismlar(ishchi, qo‘shimcha, kuchaytirilgan, ikkilamchi va hok.); himoya uchun yerga ulash, nollash; potensiallarni to‘g‘rilash; kuchsiz kuchlanish; elektr manbaining taqsimlanishi; himoya o‘chirgichi; cheklovchi qurilma; ogohlantiruvchi signalizatsiya, blokirovka, xavfsizlik belgilari, himoya vositalari, saqlovchi moslamalar va hokazo.
Elektr xavfsizligi talablariga ko‘ra har bir korxonada elektr toki uchun alohida transformatordan foydalanish zarur. Agar transformator korxona binosi tashqarisida (hovlidan tashqarida) bo‘lsa, u balandiligi kamida 1200 mm bo‘lgan himoya panjaralari(to‘siqlari) bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Bu bilan inson hayoti, hamda transformatorning o‘zi turli shikastlanishlardan saqlanadi.
Transformator, taqsimlash va yurgizish qurilmalari tegishli yozuvlar bilan ta’minlangan bo‘lishi zarur.
Har bir dastgoh va qurilmalar ishlatilishidan oldin ularning izolyatsiyalari qarshiliklari 1000 va 2500 megommetr bilan tekshirib ko‘riladi. Agar 1000 V gacha kuchlanishda ishlaydigan elektr qurilmalaridagi ikkita saqlovchi qurilma orasidagi qarshilik 0,5 MOm bo‘lsa, qoniqarli bo‘lib hisoblanadi. Bu tekshiruv yuqori xavfli holat uchun yiliga bir marta, alohida xavfli holat uchun yiliga ikki marta o‘tkaziladi va natija tekshiruv varaqasida bayon etib qo‘yiladi.
Elektr dastgoh(stanok) va qurilmalarini ortiqcha tokdan va qisqa tutashuvdan himoya etish maqsadida eruvchi saqlagichdan, issiqlik relesidan, maksimal tok relesidan foydalaniladi. Kalibrlanmagan (tekshirib ko‘rilmagan) saqlagichlardan foydalanish mumkin emas.
Elektr tokini ulash, elektr ta’mirlash va elektr xavfsizligi maqsadlarida quyidagi himoya vositalaridan foydalaniladi (6-rasm):
6-rasm. Izolyatsiyalangan himoya vositalari elektr tokidan himoyalanish uchun
1-izolyatsiyali ombir, 2-dielektrik qo‘lqop, 3-izolyatsiyali kleshi, 4-dielektrik bota,
5-izolyatsiyali takli, 6-dielektrik gilam, 7-dielektrik kalish
|
Har qanday izolyatsiyalangan himoyalash qurilmalari (taglikdan tashqari) davriy ravishda 50 Gs chastotali o‘zgaruvchan elektr toki yordamida davriy ravishda tekshirib turiladi. 1000 V gacha bo‘lgan elektr qurilmalari uchun himoyalash qurilma va vositalarining sinov muddati hamda sinab ko‘rilgan kuchlanish kattaligi GOST 12.2.007-75 «Mehnat xavfsizligi standart tizimlari. Elektrotexnik mahsulotlar. Xavfsizlikning umumiy talablari» bo‘yicha belgilab boriladi.
Shunga binoan individual himoya vositalari, ya’ni dielektrik qo‘lqoplar 3,5 kV kuchlanishda har 6 oyda bir marta, rezinali dielektrik kalishlar yilda bir marta, rezinali dielektrik gilamcha har ikki yilda bir marta tekshirib, sinovdan o‘tkazib turiladi. Bu tekshiruvni kim tomonidan, qachon o‘tkazilganligi va tegishli himoya vositasi kaysi davrga qadar yaroqli hisoblanishi, shu bilan birga qaysi laboratoriya tekshirgan va sinov o‘tkazganligi bevosita shu himoya vositasining o‘ziga yozib qo‘yiladi.
Bu tadbirlar va qo‘llaniladigan himoya vositalarining o‘z vaqtida ishlatilishi elektrdan jarohatlanish va baxtsiz hodisalarning kelib chiqmasligiga asos bo‘la oladi.
Elektr tokidan noto‘g‘ri himoya qilish juda yoqimsiz oqibatlarga olib kelishi mumkin. Xavf darajasi ta’sir turiga, ta’sir qilish davomiyligiga, tokning kuchiga va kuchlanishiga, shuningdek bir qator tashqi omillarga (xonadagi namlik darajasi, odamning yoshi va jismoniy holati) bog‘liq. Ish joyidagi xavfsizlik "Elektr o‘rnatish qoidalari" (PUE) me’yoriy hujjati bilan tartibga solinadigan bir qator tashkiliy va texnik tadbirlarni qo‘llash orqali ta’minlanadi.
Elektr xavfsizligi uchun asosiy texnik choralar quyidagilardan iborat:
Elektr toki o‘tkazuvchi elementlarning izolatsiyasi (ishlaydigan, qo‘shaloq, mustahkamlangn); Himoya o‘chirilishi;
Tashkiliy choralar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
Ish joyi va vaqti, mas’ul shaxslar, xavfsizlik choralari ko‘rsatilgan buyruq yoki buyruqlarni ro‘yxatdan o‘tkazish;
Xodimlarni o‘qitish va qabulni ro‘yxatdan o‘tkazish;
· Ish ustidan nazorat.
Elektr toki urishidan himoya qilish uchun ishlatiladigan barcha texnik vositalar quyidagilarga bo‘linadi.
Izolyatsiya qiluvchi, Saqlovchi, Cheklovchi. Ularni ishlatish xarakteriga ko‘ra u shaxsiy himoya vositalari (ShXH) va jamoaviy himoya vositalariga bo‘lish mumkin.
|
| |
