|
Munosabatlarning berilish usullari
|
| bet | 9/12 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 347,02 Kb. | | #228091 |
Bog'liq 1-mavzu to‘plamlar va ular ustida amallar reja 66-MAKTAB SXEMASI, Tcp ip protokollar steki. otabek, Xristianlik dininiń bayramları, Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari, 4070-Текст статьи-9954-1-10-20211202, 8-Laboratoriya ishi, Document(1) entry 2, ingliz tili orqali boshlangich sinf oquvchilarda musiqa savodxodxonlik malakasini shakllantirish, Menejmentning asosiy funksiyalari 2-мустакил таълим, 71pVk2-n5igXquAB6hjkoGaaz46QITHk, 1655295125, 20.Xizmat doirasidagi kammunikastiya shakli, 21.davlat tili haqidagi qonunning hayotiy ahamiyati, Yoritish qurilmalarining turi va sonini aniqlash, Yuqori tatibli oshkormas va parametrli ko’rinishda berilgan funksiyalarning yuqori tartibli hosilalari2. Munosabatlarning berilish usullari.Xto‘plam elementlari orasidagi R munosabat Dekart ko‘paytmaning har qanday qism to‘plami, ya’ni elementlari tartiblangan juftliklar to‘plami bo‘lganligi uchun munosabatlarning berilish usullari to‘plamlarning berilish usullari bilan bir xil bo‘ladi.
1. X to‘plamdan olingan va shu munosabat bilan bog‘langan barcha elementlar juftliklarini sanab ko‘rsatish bilan berish mumkin. Masalan, X={4,5,6,8}to‘plamdagi biror munosabatni quyidagi juftliklar to‘plamini yechish bilan berish mumkin: {(5,4), (6,5)}. Shu munosabatning o‘zini yana graflar bilan berish mumkin.
2. Ko‘pincha X to‘plamdagi R munosabat shu R munosabatda bo‘lgan barcha elementlar juftliklarining xarakteristik xossasini ko‘rsatish bilan beriladi. Masalan, “x soni y sonidan katta”, “x soni y sonidan 10 marta kichik” va h.k. Sonlar uchun “katta” munosabati x>y, x soni y sonidan 10 marta kichik munosabati y=10x ko‘rinishda, parallellik va perpendikulyarlik munosabatlari x ∕ ∕y, x y ko‘rinishda yoziladi.
Boshlang‘ich matematikada katta e’tibor sonlar orasidagi munosabatlarga qaratiladi. Ular turlicha beriladi: qisqa shaklga ega (“katta”, “…marta katta”, “…ta kam”) bo‘lgan ikki o‘zgaruvchili jumlalar yordamida beriladi.
3. Munosabatlarning xossalari. 1. Refleksivlik.Agar X to‘plamdagi ixtiyoriy element haqida u o‘z-o‘zi bilan R munosabatda deyish mumkin bo‘lsa, X to‘plamdagi munosabat refleksiv munosabat deyiladi va xRx ko‘rinishda yoziladi. Masalan, parallellik va tenglik munosabatli refleksivlik xossasiga ega: a ∕∕b bo‘lsa, b ∕∕a bo‘ladi, a=b bo‘lsa, b=a bo‘ladi. Ularning graflarida sirtmoqlar bo‘ladi.
2. Simmetriklik. Agar X to‘plamdagi x element y element bilan R munosabatda bo‘lishidan y elementning ham x element bilan R munosabatda bo‘lishi kelib chiqsa, x to‘plamdagi R munosabat simmetrik munosabat deyiladi. Buni qisqacha ko‘rinishda yoziladi. Masalan, parallellik, perpendikulyarlik va tenglik munosabatlari simmetriklik xossasiga ega simmetriklik munosabatning grafida x dan y ga boruvchi har bir strelka bilan birga, graf y dan x ga boruvchi strelkaga ham ega bo‘ladi.
|
| |
