yuritma inersiya momenti J o„zgarmas kattaliklar xisoblangan, bu asosiy ko„pchilik ish mexanizmlar uchun to„ridir.
Yuritma harakat tenglamasiga ko„ra:
agar M > M
s
, d
/dt>0 bo„lsa, u xolda yuritmaning aylanish tezligi orta boshlaydi (yuritma
tezlashadi);
agar
M < M
c
, d
/dt <0 bo„lsa, dvigatel yuklamasi ko„paya boshlaganda yuritma tezligi kamaya
boshlaydi (yuritma sekinlashadi);
agar
M = M
s
, d
/dt = 0, u xolda yuritma tekis harakat bilan turun tezlikda aylanadi yoki qo„zalmas
xolatda bo„ladi (yuritmaning turun rejimi,
= const).
EYu dagi jarayonlarni o„rganishda qulaylik yaratish maqsadida, dvigatelni aylantiruvchi momenti yuritma
harakati tomon yo„nalgan bo„lsa, uni musbat (dvigatel rejimi), aks xolda esa manfiy (generator rejimi) deb qabul
qilinadi. Qarshilik momenti
M
s
oldidagi manfiy ishora, bu momentni yuritma harakatiga nisbatan teskari
yo„nalganligini ko„rsatadi, bu yuk ko„tarish, metall qirqish va shu kabi jarayonlarga taoluqlidir. Yuk tushirishda esa
qarshilik momenti yuritma harakati tomon yo„nalgani uchun, uning oldiga musbat ishora qo„yish kerak bo„ladi.
Tezlikning orta borishida
M
din
yuritma harakatiga teskari yo„nalgan bo„lib, uning kamayishida esa harakat
tomonga yo„nalgan bo„ladi. Dinamik momentning qiymati va ishorasi faqat dvigatel momenti bilan qarshilik
momentini algebraik ayrimasiga ko„ra aniqlanadi. Shunday kilib, yuritmaning harakat tenglamasini, umumiy xolda
quyidagicha ifodalash mumkin
M
M
s
= J d
/dt
Demak, ifodadagi
M va
M
s
oldiga (+) yoki(-) ishorasining qo„ yilishi dvigatelning ish rejimi va yuklama
xarakteriga boliq bo„ladi.
