|
1-modul: ta’limda axborot texnologiyaiarining oʻRNl
|
| bet | 64/133 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 0,66 Mb. | | #134002 |
Bog'liq Ўзбек тили ва адабиети таълимида ахборот технологиялари Word variantiInternet saytiari:
www.Lex.uz
. www.ziyonet.uz
1. www yazikoznanie.ru.
MODEL: TIL TA’LIMIDA INTEGRATIV
YONDASHEVNI TA’MINLASHDA AKTNING O‘RNI
Til ta’Iimida integrativ yondashuv
Respublikamizda ta’lim tizimini takomillashtirishga qaratilgan islohotlarda ta’lim-fan-ishlab chiqarish integratsiyasi tez-tez tilga olinmoqda. Ta’limning hozirgi zamon fan-texnika taraqqiyoti, bozoi iqtisodiyoti va ishlab chiqarish bilan uzviy hamkorlikda rivojlanishi zarurligi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da ham ahamiyatli g'oyalardan biridir. Shuning uchun ham ta’limni rivojlantirishda integratsiyadan unumli foydalanish dolzarb vazifaga aylanmoqda.
Ta’lim-fan-ishlab chiqarish integratsiyasini tashkil etish bo’yicha tajribalarni to‘plash, ularni amalda qo‘llash borasida o‘qituvchilar faoliyatini tahlil qilish, АКТ imkoniyatlaridan foydalangan holda integratsiyali darslami tashkil qilish va ta’lim samaradorligini oshirishga qaratilgan tavsiyalar ishlab chiqish bugunning dolzarb vazifalaridandir. Integratsiyali darslar tashkil qilish tushunchasi fanlararo aloqa tushunchasi bilan yaqin ma’noga ega. Fanlararo aloqa masalalari pedag|>gika tarixida barcha davrlarda ham dolzarb bo'lib kelgan. XX asr oxirida bu masala doirasi kengaydi va muqobil ravishda intcgratsiya atamasi faollashdi'.
Integratsiya - ayrim bo‘laklarning yoki elementlarning bir-biriga qo‘shilishi, bir butunga aylanishi, yaxlitlanishidir2. Integratsiya Farididdin Attorning quyidagi fikrlariga hamohangdir: bu ro'yi zaminda mayda narsaning o‘zi yo'q, hamma narsa bir-biriga bog‘liq va bir-birini toTdiradi3. “Integratsiya’ tushunchasi XVIII asrdayoq Spenser tomonidan izohlangan edi. Biz ham integratsiyani tafakkur o‘stirish oraili sifatida qarab, uni fanlararo aloqa hamda ta’lim
Hiflilnnm sintezlash tarzida talqin etishga harakat qildik. Bu borada l< Jo’raycv, A.ZunnunovIaming ta’Iim jarayonida o‘quv fanlari inicgnitsiyalanishiga bag‘ishlangan qo‘llanmasi barcha fanlar uchun dn.'.iurukinial bo‘la oladi . P.f.d. Sh.Yusupova: “Integratsiya lniilfif ning mexanik birlashishi emas, bu sintez, yangi narsaning kelib । liiqishi, kashfiyotdir. Alohida sistemalarning yaqinlashishi, hug'lanishi va yagona bir yangi narsaning yaratilishidir” deb hi'rillaydi. Olima integratsiyani differentsiatsiyaning aksi ekanligini iii’kidhiydi hamda uni quyidagi yo’nalishlarda tatbiq etish maqsadgu finivollq deb hisoblaydi:
o‘quv predmetlari va fanlar doirasidagi mazmunni iiiirgralsiyalab o‘rganish;
Iurii o'quv predmetlaridan tahsil beruvchi shaxslarning Imiliyadarini integratsiyalash;
v) ta’lini-larbiya ishini tashkil etish shakllari yoki o‘quv kunini lnlrgnilsiyalash.
olinia nazarda tutgan birinchi yo‘nalish o‘quv predmetlari va hinlai doirasidagi mazmunni integratsiyalab o‘rganish masalasi uii'iodikada an’anaviy “Fanlararo aloqa”ni ta’minlash deb qaralishi iiiiimkin.
"Ona tili o'qitish metodikasi”da fanlararo aloqa masalasiga 11lol।id.i c’tibor qaratilgan. Biroq bu atamani nisbatan tor doira uchun qn'llasli inumkin, ya’ni ona tili fanining faqatgina boshqa fanlar IhIiiii bogdiqligi, fanlarning bir-birini toUdirishi.... kabilar. Iiii'7-j'utsiya tushunchasi esa nisbatan kengboJib, u fanlarning o‘/aro filoipisini ham, shuningdek fanlarning bodimlari, sathlari bokyiclui bn hiiiunlik lushunchasini ham anglatmoqda.
A.G’uloniov hamda H.Ne’matovlar ta’kidlashicha, boshqa Ifiiilaidafi olingan ma’lumotlardan foydalanib, o‘quvchilarni nutq inJubliin bilan tanishtirish imkoniyatiga ega bo‘lmoq lozim. < I'quvchilar badiiy usltibm adabiyot, ilmiy uslubni biologiya, kimyo, li/ik.i, matemalika.. ish qog'ozlari uslubini huquq asoslari fanlariduii nlnigiiii mntenallar asosida o‘rganishlari zarur.
Integratsiya go'yoki bilim berishda zarur emasga o'xshaydi, biroq u insonning dunyoni kengroq tushunishi uchun bir yo‘l bo‘lib, u orqali o'quvchilar dunyoqarashi kengayadi: til, san’at, tarix, musiqa, adabiyotning qonuniyatlarini chuqur anglaydi, aloqadorlikm bilib oladi. O‘quvchilami ijod qilishga o‘rgatish, izlanishga yo‘naltirish, tasawur, fantaziyani hosil qilish o’qitishning zamonaviy usullariga kiradi.
|
| |
