|
Tilni boshqa fanlar bilan bog'lab o'qitish va til sathlari
integratsiyasini ta’minlashda АКТ imkoniyatlari
|
| bet | 66/133 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 0,66 Mb. | | #134002 |
Bog'liq Ўзбек тили ва адабиети таълимида ахборот технологиялари Word varianti11.2. Tilni boshqa fanlar bilan bog'lab o'qitish va til sathlari
integratsiyasini ta’minlashda АКТ imkoniyatlari
Ma’lumki, bir qator fanlaming dasturlarida «chorrahalar» bor, yii’ni boshqa-boshqa nuqtalardan bir obyekt o'rganiladi. Bularning liiuchasi inlegratsiyaga talabnoma. Jumladan, til hodisalari yuzasidan ain.diy ko'nikma va malakalar hosil qildirish maqsadida o quvchilarga ularning yosh xususiyatlari, qiziqishlari, tegishli tayyorgarlik darajalari hisobga olingan holda ikki xil yo'ldan foydalaniladi:
Badiiy asarlardan (Alisher Navoiy, Bobur, Ogahiy, Abdulla Qodiriy, Cho'lpon, Abdulla Oripov, Erkin Vohidov, T.Adashboev. A.Obidjon ...) parchalar tanlanadi.
Shu sinfga tegishli bo'lgan boshqa o‘quv predmetlariga oid darsliklar (matematika, botanika, geografiya, kimyo ...)dan foydalaniladi.
Buning real natijasi:
o’quvchilar turli nutq uslublari bilan amalda tanishadilar;
so'zlaming qo'llanish imkoniyatini amaliy jihatdan kuzatishadi;
fanlararo aloqa ta’minlanadi, ya’ni integrativ darslar tashkil qilinadi.
Fikrimiz dalili sifatida pedagogika fanlari doktori Sh.Yusupovaning bir vaqtning o'zida ona tili, adabiyot, tasviny san’at, biologiya fanlanni bog‘lab o'qitishga doir tahlillarini keltiramiz. Olima rahbarljgida o'tkazilgan sinov darslaridan birida o'qituvchi o'quvchilardan behi guli haqida ma’lumotlar berishni so'raydi, javob olingandan keyin behi gulining tasvirini chizish ularga topshiriq sifatida beriladi. T.Yusupovaning “Behi guli” shc’ri o'quvchilarga ifodali o'qitilib, she’rda berilgan ot va fe’l so'z turkumidagi so'zlami sinonimlari bilan almashtirib yozish topshiriladi.
Shuningdek, olima botanika va ona tili fanlarini bog'lashda maqollardan foydalanish maqsadga muvofiq deb hisoblaydi. Bu usul o'quvchilami mantiqiy fikrlashga, qissadan hissa chiqarishga. o'z maqsadlarini bayon etishga undashi, maqollarda keltirilgan o'simlik yoki daraxtlami ta’riflab berish esa ularning nutqiy malakalarini yanada ri vojlantirishi ta'kidlanadi1.
Mutaxassislar integratsiyalangan darslar o'quvchilaming charchog'ini oladi, faoliyatning bir turidan ikkinchisiga o‘tishi hisobidan ziyraklik va hozirjavoblikka o'rgatadi, deb hisoblaydilar. Agar integratsiyali darslar jarayoniga zamonaviy vositalarni foydalanish yo‘lga qo‘yilsa, samaradorlik yanada ortadi. Bu borada iiilliiyynn tajribaiar ham to’plangan. Jumladan, “Ona tili. 5-sinf iirlmn clcktron o’quv-metodik majmua”siga’ jamlangan mashq va itipsliii iqlarning aksariyati 5-sinfda o‘rganiladigan fanlar bilan uzviy hog’limgan. koydalanuvchilar “Botanika”, “Tarixdan hikoyalar”, '(icogialrya”. “Musiqa”, “Jismoniy tarbiya”, “Rus tili”, “Ingiiz tili”, lasviriy san’at”, “Adabiyot” fanlari bilan intcgratsiyalashgan 10 dim urtiq turdagi mashq va topshinqlar; esse, krossvord, test savollari oiqali bilimlarini oshiradilar, asosiy materiallami imislahkamlaydilar Elektron majmua yordamida esse topshiriqlari udiun botanika fani materiallari video va rasmlar yordamida taqdim qilingan.
|
| |
