|
“Bio-Max-Ziyo” o’quv markaziBog'liq 11-savol-javob 093806“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
21
Hamxo‘raklik munosabat qanday?
Kommensalizmning yana bir shakli hamxo‘raklik bo‘lib, bu munosabat
oziq orqali bog‘lanishlarga asoslangan. Bir tur boshqa turning oziq
qoldiqlari bilan oziqlanishi hamxo‘raklik deyiladi
Hamxo‘raklik munosabat turiga
misollar ayting.
1. Ayrim qushlar timsoh va sirtlonning, tasqara esa sherning ovqat
qoldiqlari bilan oziqlanadi; 2. Odamning yo‘g‘on ichagida yashovchi
bakteriyalar odamga ziyon yoki foyda yetkazmagan holda hazm
bo‘lmagan ovqat qoldiqlari bilan oziqlanadi; 3. Yopishqoq baliq esa
orqa suzgichi so‘rg‘ichlarga aylangan bo‘lib bilan akulalar terisiga
yopishib olib akula bilan birgalikda harakat qiladi va uning ovqatlari
qoldiqlari bilan oziqlanadi.
Kommensalizm tabiatda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir hududda
ko‘plab turlarning yashashi va yashash muhitidan hamda resurslardan
to‘liqroq foydalanishga imkon beradi.
Antibioz munosabatlar qanday turlari
mavjud?
1. O‘zaro raqobat; 2. Parazitizm; 3. Yirtqichlik; 4. Amensalizm
Raqobatning qanday turlari mavjud?
3 ta: 1) turlararo; 2) tur ichida; 3) anorganik tabiat va tirik organizm
O‘zaro raqobatga misollar ayting.
1. Yorug‘lik, suv va tuproqdagi mineral moddalar uchun o‘simliklar
o‘rtasida; 2. Bitta oziq manbayi bo‘lgan o‘simliklar uchun o‘simlikxo‘r
hayvonlar, kemiruvchilar, chigirtkalar o‘rtasida; 3. Mayda baliqlar
bilan oziqlanuvchi bir suv havzasida yashaydigan yirtqich baliqlar
o‘rtasida; 4. Tovushqon va quyonlar bilan oziqlanadigan bo‘ri va
tulkilar o‘rtasida; 5. Kemiruvchilar bilan oziqlanuvchi yirtqich qushlar
o‘rtasida raqobat kuzatiladi.
Tur ichidagi o‘zaro raqobat nima
uchun keskin, shiddatli kechadi?
Bir turga mansub individlarning oziq, yashash joyi va boshqa ekologik
sharoitlarga ehtiyoji bir xil bo‘lgani sababli.
Turlararo raqobat kim tomonidan
tajriba orqali o’rgangan?
|
| |
