• Zichlik organizmlar soni (miqdor)ga bog‘liq bo‘lib, ma’lum optimumga ega.
  • Yosh tarkibi
  • 11-sinf Biologiya




    Download 2,21 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet36/106
    Sana20.02.2024
    Hajmi2,21 Mb.
    #159199
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   106
    Bog'liq
    11-savol-javob 093806

    Populatsiya zichligi - maydon yoki hudud birligidagi organizmlar soni 
    yoki biomassa bilan o‘lchanadi. Masalan, 1 ga da 100 ta daraxt, 1 ga 
    basseyn hududida 10 000 bosh yoki 1000 kg baliq, 1 m3 suvda 5 
    million xlorella yashashi mumkin. Zichlik organizmlar soni 
    (miqdor)ga bog‘liq bo‘lib, ma’lum optimumga ega. 
    Arealning kengayishi 
    organizmlarning miqdori oshishiga 
    sabab bo’ladi, bunda populatsiya 
    zichligi qanday o’zgaradi? 
    Miqdor oshgan sari populatsiya zichligi ortmaydi. 
    Populatsiya zichligining ortishi 
    nimalarga bog’liq? 
    1) Nasl qoldirishning pasayishi; 2) O‘limning ko‘payishi; 3) 
    Rivojlanish tezligining o‘zgarishi bilan kechadi 
    Emigratsiya nima? 
    Emigratsiya – populatsiya bir qismi arealning boshqa joylariga ko‘chib 
    o‘tishi sanaladi. 
    Jinslar nisbati: A populatsiyada 75% 
    urg‘ochilar, 25% erkaklar bo’lsa 
    organizmlar soni qanday bo’ladi? 
    Kelajakda organizmlar soni ortadi 
    B populatsiyada 50% 
    urg‘ochilar, 50% erkaklar bo’lsa 
    organizmlar soni qanday bo’ladi? 
    Populatsiyada barqarorlik bo’ladi 
    C populatsiyada 25% urg‘ochilar, 
    75% erkaklar bo‘lsa organizmlar soni 
    qanday bo’ladi? 
    Organizmlar soni kamayishi kuzatiladi 
    Populatsiyaning yosh tarkibi 
    deyilganda nima tushuniladi? 
    Yosh tarkibi – turli yoshdagi organizmlar guruhlarining nisbati 
    sanaladi. 
    Hayvonlarning tabiiy 
    3 xil:


    “Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
    24 
    populatsiyalarida necha xil yoshdagi 
    guruhlar farqlanadi va ular qaysilar? 
    1) Jinsiy jihatdan yetilmagan va hali nasl qoldira olmaydigan yosh 
    organizmlar (predreproduktiv);
    2) Jinsiy voyaga yetgan (reproduktiv) organizmlar;
    3) Ko‘payish xususiyatini yo‘qotgan, nasl bermaydigan qari 
    organizmlar (postreproduktiv). 
    Populatsiyaning tug‘iluvchanligi 
    deyilganda nima tushuniladi? 
    Tug‘iluvchanlik – organizmlarning ko‘payishi hisobiga populatsiyada 
    vaqt birligida paydo bo‘lgan organizmlar soni. Tug‘iluvchanlik 
    individlar soni o‘zgarishining muhim demografik xususiyatidir. 
    “Tug‘iluvchanlik oshgan sari 
    populatsiyada organizmlar soni har 
    qanday holatda ortadi” – deyilgan fikr 
    to’g’rimi yoki noto’g’ri, izohlang. 
    Har doim ham to’g’ri emas, ba’zan populatsiyada tug‘iluvchanlik yuqori 
    bo‘lsa-da, organizmlar soni o‘zgarmasdan qoladi yoki kamayib boradi. Bu 

    Download 2,21 Mb.
    1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   106




    Download 2,21 Mb.
    Pdf ko'rish