“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
5
iborat?
moddalarning va energiyaning davriy aylanishi amalga oshadi.
Yashash muhiti deb nimaga aytiladi?
Organizm, populatsiya yoki tur yashaydigan, ularga bevosita yoki
bilvosita ta’sir etadigan, muhitning biotik va abiotik sharoitlarining
majmuasi
yashash muhiti deb ataladi.
Organizmning yashash muhiti qanday
komponentidan tarkib topadi?
Har bir tirik organizmning yashash muhiti tabiatning
biotik va abiotik
tarkibiy qismlari – komponentidan tarkib topadi
Ekologik omillar deb aytiladi?
Tabiatning tirik organizmlarga ta’sir ko‘rsatadigan va ularda moslanish
reaksiyalari – adaptatsiyalarning hosil bo‘lishiga sabab bo‘ladigan har
qanday tarkibiy qismi yoki komponenti ekologik omillar deb ataladi.
Evolutsiya jarayonida barcha tirik
organizmlarda yashash muhitiga
nisbatan qanday moslanishlar paydo
bo’lgan?
Morfologik, fiziologik, etologik va boshqa moslanishlar –
adaptatsiyalar paydo bo‘lgan.
Adaptatsiya deb nimaga aytiladi va
unga misol ayting.
Adaptatsiya (lotincha «adaptatio» – moslanish) – tirik organizmlarning
muayyan yashash muhitida yashashi va ko‘payishni ta’minlovchi belgi
yoki belgilar yig‘indisi hisoblanadi. Masalan, baliq tanasining suyri
shakli ularning suv muhitida harakatlanishini yengillashtirsa, suvsiz
muhitda o‘suvchi o‘simliklar
barglarida (aloy) yoki
poyasida (kaktus)
suv to‘plashga moslashgan.
Ekologik omillar qanday guruhlarga
bo’linadi?
3 ga bo’linadi: abiotik, biotik va antropogen
«Organizm – muhit» tizimidagi
asosiy qonuniyatlar kim tomonidan
kashf etilgan va qanday qonun deb
ataladi?
«Organizm – muhit» tizimidagi
asosiy qonuniyatlar V.I.Vernadskiy
tomo- nidan kashf etilgan bo‘lib,
organizm va uning yashash muhiti
