• Muskullarning kuchli rivojlanganligi, tanasining suyri shaklda bo‘lishi, terining tangachalar bilan qoplanganligi va shilimshiq
  • “Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
  • 2,5 mlrd yil oldin
  • bo‘shliqichlilar, mayda qisqichbaqasimonlar, baliq tuxumlari va




    Download 2,21 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet12/106
    Sana20.02.2024
    Hajmi2,21 Mb.
    #159199
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   106
    Bog'liq
    11-savol-javob 093806

    bo‘shliqichlilar, mayda qisqichbaqasimonlar, baliq tuxumlari va 
    chavoqlari misol bo‘ladi. 
    Plankton organizmlarda qanday 
    moslanish mavjud? 
    Bu organizmlarda suv qa’rida sayyor harakatlanishni maxsus 
    moslamalar: uzun o‘simtalar, gazli va yog‘li kiritmalar ta’minlaydi. 
    Nekton organizmlar deb nimaga 
    aytiladi va unga misollar keltiring. 
    (yunoncha «nektos» – suzuvchi) – suvda faol harakatlanadigan, suv 
    oqimiga qarshilik ko‘rsata oladigan, katta masofalarni suzib o‘ta 
    oladigan organizmlardir. Ularga boshoyoqli molluskalar, baliqlar, 
    kitsimonlar, kurakoyoqlilar misol bo‘ladi. 
    Nekton organizmlarda qanday 
    moslanish mavjud? 
    Bu hayvonlarda evolutsiya jarayonida suvda faol harakatlanish va suv 
    qarshiligini yengish uchun bir qancha moslanishlar vujudga kelgan. 
    Muskullarning kuchli rivojlanganligi, tanasining suyri shaklda 
    bo‘lishi, terining tangachalar bilan qoplanganligi va shilimshiq 
    modda ajratishi, suzgich va kurakoyoqlarning mavjudligi shunday 
    moslanishlardan hisoblanadi. 
    Bentos organizmlar deb nimaga 
    aytiladi va unga misollar keltiring. 
    (yunoncha «benthos» – chuqurlik) – suv tubida yoki suv tubidagi qum 
    orasida yashovchi organizmlar. Ularga: molluskalar qisqichbaqa, 
    krab, omar, langustlar, zuluklar, skat, kambala baliqlari kiradi. 
    Bentos organizmlarda suzuvchanlikni 
    kamaytiruvchi qanday moslanishlar 
    mavjud? 
    Chig‘anoq (molluskalar), xitin qobiq (qisqichbaqa, krab, omar, 
    langustlar) 
    Bentos organizmlarda suv tubiga 
    Zuluklarda so‘rg‘ichlari mavjud 


    “Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 

    yopishuvchi qanday moslamalar 
    mavjud? 
    Qaysi bentos organizmlarda tanasi 
    yassilashgan bo‘ladi? 
    Skat, kambala baliqlarining tanasi yassilashgan bo‘ladi. 
    Qaysi bentos organizmlar qumga 
    ko‘milib oladi? 
    Lansetnik va o‘troq dengiz halqali chuvalchanglari qumga ko‘milib 
    oladi. 
    Havo tarkibida gazlar miqdori 
    qanday foizda uchraydi? 
    78,08% i azot, 20,9% i kislorod, 1% i inert gazlar, 0,03%i karbonat 
    angidrid gazlaridan tashkil topgan. 
    Atmosfera tarkibidagi kislorod 
    qachon paydo bo’lgan va qanday omil 
    sabab bo’lgan? 
    Atmosfera tarkibidagi kislorod taxminan bundan 2,5 mlrd yil oldin 
    hosil bo‘lgan. Bu jarayonda quruqlik va suv muhitidagi o‘simliklarda 
    sodir bo‘ladigan fotosintez jarayoni muhim rol o‘ynagan 
    Tuproq hayvonlar va
    o‘simliklar uchun qanday ahamiyatga 
    ega? 
    Tuproq hayvonlar harakatlanishi uchun substrat vazifasini o‘taydi, 
    o‘simliklar esa ildizlari yordamida tuproqqa birikadi, suv va unda 
    erigan mineral tuzlarni shimadi. 
    Havo muhiti suv muhitidan qanday 
    farq qiladi? 
    Havoning zichligi suvnikidan ancha past bo‘lgani sababli tirik 
    organizmlarning Yer yuzi bo‘ylab harakatlanishiga qarshiligi deyarli 
    sezilmaydi va suv muhitidan farq qilib, organizmlar uchun tayanch 
    vazifasini bajara olmaydi (havoda uchadigan hayvonlar bundan 
    mustasno). Havo zichligining past bo‘lishi quruqlikda atmosfera 
    bosimining nisbatan past bo‘lishini belgilaydi (760 mm simob ustuniga 
    teng). Undan tashqari, havoning shaffofligi suv muhitiga nisbatan 
    ancha yuqori. 
    Quruqlik-havo muhitiga xos belgilar 
    qaysilar? 
    Quruqlik-havo muhitida yorug‘lik kuchliroq ta’sir qiladi, harorat va 
    namlik geografik hudud, yil mavsumi va kunning turli vaqtlariga
    bog‘liq holda juda o‘zgaruvchan. 
    Shamol qanday paydo bo’ladi? 
    Havo massalari gorizontal va vertikal yo‘nalishlarda harakatlanishi 
    tufayli yana bir ekologik omil – shamolni keltirib chiqaradi 
    Havo tirik organizmlarga qanday 
    ta’sir ko’rsatadi va qanday ta’siri 
    ekologik jihatdan ahamiyatga ega 
    emas? 
    Bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatadi. Uning bevosita ta’siri ekologik 
    jihatdan ahamiyatga ega emas. 
    Havoning bilvosita ta’siri nima orqali 
    sodir bo’ladi? 

    Download 2,21 Mb.
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   106




    Download 2,21 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    bo‘shliqichlilar, mayda qisqichbaqasimonlar, baliq tuxumlari va

    Download 2,21 Mb.
    Pdf ko'rish