|
“Bio-Max-Ziyo” o’quv markaziBog'liq 11-savol-javob 093806“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
8
kabi xususiyatlar bilan xarakterlanadi.
Tuproqlar qanday belgilariga ko’ra
bir-biridan farq qiladi?
Tuproqlar namlikning miqdori, havo bilan ta’minlanganligi, pH
ko‘rsatkichi va sho‘rlanish darajalari bilan o‘zaro farq qiladi.
Edafobiontlar deb nimaga aytiladi?
Tuproq muhitida yashovchi organizmlar edafobiontlar (yunoncha
«edaphos» – tuproq, «biontos» – yashovchi) deb ataladi.
Tuproq tarkibidagi organik moddalar,
kimyoviy jarayonlar yoki
parchalanish va gumusga hosil
bo’lish qaysi organizmlar
ishtirirokida sodir bo’ladi?
Detritofaglar, bakteriyalar, zamburug‘lar ishtirokida.
Gumus nima va uning ahamiyati
qanday?
Gumus organik moddalar parchalanishining oxirgi mahsuloti bo‘lib,
tuproq tarkibida qanchalik ko‘p bo‘lsa, tuproqning unumdorligi
shuncha yuqori bo‘ladi. Gumus tuproq tarkibi, strukturasini
yaxshilaydi, unumdorligini oshiradi.
Qaysi organizmlar yog‘ochlik
tarkibidagi sellulozani parchalaydi?
Zamburug’lar
Sho‘rlangan tuproq tarkibidagi suv
o’zlashtirish nima uchun qiyin?
Kuchli darajada sho‘rlangan tuproq tarkibidagi eritmaning osmotik
bosimi yuqori bo‘lgani tufayli osimliklar uchun bunday tuproqdan
suvni o‘zlashtirishi qiyin.
Tuproqda hayot kechiruvchi
hayvonlar qanday belgilari bilan
xarakterli?
Tuproqda hayot kechiruvchi hayvonlar tanasi birmuncha ixchamligi,
pishiq va nam yuqtirmaydigan yoki shilimshiq modda bilan qoplangan
teri qoplamiga egaligi, ko‘rish organlari rivojlanmaganligi bilan
xarakterlanadi.
Qaysi organizmlar tuproqni qazib,
o‘zlariga yo‘l ochib uya quradi?
Buzoqbosh va krotlar
Qaysi organizm tuproq zarralarini
surib o‘ziga yo‘l ochadi?
Yomg’ir chuvalchangi
Tuproqda yashovchi organizmlarda
qanday moslanish belgilari mavjud?
Yer qazuvchi hayvonlarning kuraksimon oyoqlari, yomg‘ir
chuvalchangining tayanch funksiyasini bajaruvchi gidrostatik skeleti
va tanasidagi tukchalari, hasharotlar va ko‘poyoqlilarning esa tirnoqlari
tuproq muhitida yashashiga imkon beradi.
Endobiontlar deb nimaga aytiladi?
Xo‘jayin organizmning ichki organlari va to‘qimalarida yashovchi
organizmlar endobiontlar (yunoncha «endon» – ichki, «biontos» –
yashovchi) deyiladi
Keng tasmasimon chuvalchangning hayot sikli: 1 – voyaga yetgan
chuvalchang; 2 – yetilgan tana bo‘g‘ini; 3 – tuxumi; 4 – birinchi tartib
lichinka; 4(a) – birinchi tartib oraliq xo‘jayin (siklop); 5 – ikkinchi
tartib lichinka; 5(a) – ikkinchi tartib oraliq xo‘jayin (mayda baliq); 6 –
uchinchi tartib lichinka; 6(a) – uchinchi tartib oraliq xo‘jayin (yirtqich
baliq); 7 – asosiy xo‘jayin (odam, yirtqich hayvonlar).
Parazit va simbiont organizmlar
qanday qiyinchiliklarga duch keladi?
Yashash maydonining torligi, tarqalish imkoniyatlarining
cheklanganligi va murakkabligi, xo‘jayin organizmning immun
sistemasi tomonidan himoya reaksiyalari ta’siri kabi qiyinchiliklarga
ham duch keladi.
Ektoparazitlar deb nimaga aytiladi va
misollar ayting.
Xo‘jayin organizm tanasining tashqi qismlarida yashaydi (bit, burga,
kana, to‘shak qandalasi)
Endoparazitlar deb nimaga aytiladi va
misollar ayting.
Xo‘jayin organizmning tana bo‘shlig‘ida, ichki organ va to‘qimalarida,
hujayralarida yashaydi (bezgak plazmodiysi, askarida, qilbosh
chuvalchang, tasmasimon chuvalchanglar)
Endoparazitlarda xo‘jayin
organizmda yashash uchun qanday
moslanishlar paydo bo’lgan?
Tana o‘lchamining kichikligi, tana tuzilishining soddalashuvi, himoya
vositasiga ega tana qoplami, naslining ko‘pligi, hayot siklida xo‘jayin
organizmning boshqasi bilan almashinishi.
Nima uchun parazitlar nerv sistemasi
va sezgi organlari soddalashgan?
Tashqi muhit omillarining bevosita ta’siri ostida erkin hayot
kechiruvchi organizmlardan farq qilib, parazitlar tashqi muhit bilan
bevosita munosabatda bo‘lmaydi.
Parazit o’simliklarda fotosintez
Parazit o‘simliklarning xo‘jayin o‘simlik shirasi bilan oziqlanishi
|
| |
