|
“Bio-Max-Ziyo” o’quv markaziBog'liq 11-savol-javob 093806“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
15
Barglar shaklining o‘zgarishi natijasida barg yuzasining kichrayishi
ham ortiqcha yorug‘lik nuridan himoya vositasidir.
Barglarni tikanlarga aylangan
o’simlik?
Kaktus
Qaysi o’simliklarni barglari mayda
qipiqsimon shaklda?
Saksovul, archa
Qaysi o’simlikni barglari qirqilgan?
Palma
Qaysi o’simlikni barglari buralgan?
Kovul
Qaysi o’simlikni barglari ignasimon
shaklda?
Qarag‘ay, qoraqarag‘ay
Sovuq iqlim sharoitida o‘sadigan
o’simliklarda qanday morfologik
moslanishlar mavjud?
Sovuq iqlim sharoitida o‘sadigan daraxtlarning bo‘yi past bo‘lishi
(qayin, tol), yer bag‘irlab yotib o‘sishi (Turkiston archasi), o‘t
o‘simliklar yostiqsimon shaklda (yaylov o‘simliklari) bo‘lishi ham
morfologik moslanishlar natijasidir. Bu o‘simliklarga shamolning
ta’siri kam, qishda esa ular qor bilan qoplanib, sovuq ta’siridan
ko‘proq himoyalangan bo‘ladi, yoz oylarida tuproqning issiqligidan
ko‘proq foydalanadi.
Hayvonlarda haroratga nisbatan
qanday moslanish belgilari paydo
bo’lgan?
1) biokimyoviy; 2) fiziologik; 3) morfologik; 4) etologik
Hayvonlarda qanday biokimyoviy
moslanish belgilari mavjud?
Muhitning past haroratida sovuqqonli hayvonlar organizmida ichki
muhitini hosil qiluvchi suyuqliklar tarkibida suvning muzlashiga
to‘sqinlik qiluvchi moddalar to‘planadi. Masalan, sovuq haroratli suv
muhitida yashovchi baliqlar tanasida muz kristallari hosil bo‘lishiga
yo‘l qo‘ymaydigan glikoproteinlar, hasharotlarda esa glitsirin
to‘planadi. Issiqqonli hayvonlarda moddalar almashinuvi jadalligi
ortadi
Hayvonlarda qanday fiziologik
moslanish belgilari mavjud?
Issiqlik ajralish darajasining o‘zgarishi bilan bog‘liq, organizmning
markaziy nerv sistemasi tomonidan reflektor tarzda boshqariladi.
Yuqori haroratda poykiloterm va gomoyoterm hayvonlarda tana
yuzasidan suv bug‘lanishi hisobiga issiqlikning ajralishi kuchayadi.
Sutemizuvchilarda termoregulatsiya teridagi qon tomirlarining
kengayishi va torayishi tufayli ta’minlanadi.
Sovuq haroratda hayvonlarda
muskullarning beixtiyor qisqarishi –
titrash orqali issiqlik hosil bo’lishi
kuchayadimi yoki aksinchami?
Sovuq haroratda hayvonlarda muskullarning beixtiyor qisqarishi –
titrash tufayli issiqlik hosil bo‘lishi kuchayadi.
Qaysi hayvonlar sovuq haroratda
qishda uyquga ketadi?
Yumronqoziq, sug‘ur, tipratikan, ko‘rshapalak
Tana harorati doimiyligini saqlashda
teri osti yog‘ qatlami katta
ahamiyatga ega bo’lgan hayvonlar
qaysilar?
Pingvin, kurakoyoqlilar, kitsimonlar
Tana haroratini bir xil saqlashda
qushlar va sutemizuvchilarda nima
muhim o’rinda turadi?
To‘rt kamerali yurakning bo‘lishi, nafas olish organlarining
takomillashuvi, organizmning yetarli darajada kislorod bilan
ta’minlanishi orqali moddalar almashinuvida organizmlarning hayotiy
jarayonlarga sarf bo‘ladigan energiyaning hosil bo‘lishi muhim o‘rin
tutadi.
Hayvonlarda qanday morfologik
moslanish belgilari mavjud?
Sudralib yuruvchilar tanasi – tangachalar, qushlarning tanasi pat,
sutemizuvchilarning tanasi qalin jun bilan qoplanganligi misol bo‘ladi.
Hayvonlarda qanday etologik
moslanish belgilari mavjud?
Hayvonlar faol harakatlanish orqali o‘zlari uchun qulay yashash
joylarini tanlaydilar. Hayvonlarda evolutsiya jarayonida paydo bo‘lgan
etologik moslanishlarga yashash uchun joy topish, uya qurish, qulay
yashash joylariga migratsiya qilish kabi fe’l-atvor, xatti- harakatlar
bilan bog‘liq moslanishlar misol bo‘ladi.
Cho‘l agamasi qizib yotgan qumdan
o‘zini qanday himoya qiladi?
Butalarning shoxiga chiqib oladi
Yil davomida migratsiyani amalga
oshiruvchi organizmlar qaysilar?
Hasharotlar, ba’zi baliq turlari, qushlar va kitlar
Tirik organizmlar tanasining qancha
2/3
|
| |
