|
Dunyodagi eng uzun Gotard temir yo‘l tonneli
|
| bet | 7/10 | | Sana | 22.12.2022 | | Hajmi | 9.35 Mb. | | #36593 |
Bog'liq 15 mavzu 1-laboratoriya ishi, Mazvu Uzluksiz signallarni raqamli uzatish. Reja, Kompyuter xotirasini tashkil yetish usullari MI, GANDBOL TARIXI VA O, IQTISODIYOT NAZARIYASI, 1 ma\'ruza ”Tarmoq texnologiyalari” fani haqida tushuncha , 1- mavzu, Хожаеова, 2-ma\'ruza 3-kurs Mo\'M, LBxVFbQW42aNGaM3j1o99zIxoBBuRvNF9XA6nON7, Mámleketlik sa-WPS Office, bunyodbek Rele himoyasi, 11-sinf-sinf-soat-yillik-ish-reja, [Theory of IC Engines] week 11 - Thermal balance (1)Dunyodagi eng uzun Gotard temir yo‘l tonneli. Uni Sen-Gotard nomlanadigan tog‘ dovoni ostida yotqizishgan. Tonnelning uzunligi 57km, agar ikkita stvol (ustun, kolonnaning o‘rta qismi) e’tiborga olinsa, hamda yordamchi o‘tish yo‘llari va shaxtalar bilan hisoblansa, 153km dan ko‘p bo‘ladi. Tonnel bo‘yicha harakat 2017 yilda boshlanishi rejalashtirilgan. Mazkur yer osti tonneldan o‘tishda poezdlar tezligi soatiga 250km ni tashkil etishi taxmin qilinayapti, yuk tashuvchi tarkiblar esa soatiga 160km dan yuqori tezlikkacha oshiriladi.
Tonnel shunday qurilganki, poezdlar qarama-qarshi yo‘nalishda har xil stvollardan xarakatlanishi mumkin bo‘lsin. Avariya shaxtasi va avariya bekatlari bilan ta’minlangan bo‘ladi. Xozirda ekspluatatsiyadagi temir yo‘l tonnellaridan eng uzuni Yaponiyada joylashgan Seykan tonneli hisoblanadi, u Gotard tonnelidan bor-yo‘g‘i uch kilometrga qisqa.
Pusan shahrini Gadok oroli bilan bog‘laydigan suv osti tonneli. Tavsiya etiladigan suv osti tonneli global dunyo temir yo‘l va avtomobil yo‘llari tarmoqlarining eng oxirgi halqasi (zveno) bo‘lishi mumkin. Bu an’anaviy dengiz yo‘liga nisbatan yuklarni yetkazishni 10–15 kunga qisqartiradigan eng qisqa Rossiya–Osiyo–Shimoliy Amerika yer usti yo‘lini ta’minlaydi. Avtomobilda Londondan Nyu-Yorkka sayohat esa real bo‘lib qoladi.
Bering bo‘g‘ozi orqali o‘tgan suv osti tonneli
Magistralning prinsipial uchastkasi – bo‘g‘oz orqali tonnel. Trassa o‘tgan joydagi qirg‘oqlar orasidagi masofa – 84km, tonnelning uzunligi 98km dan 113km gacha o‘zgaradi. Birinchi qarashda qo‘rqituvchi raqamlar. Yevrotonnelning La-Mansh ostidagi uzunligi 50km. Ammo kelajak quruvchilarining “omadi” keldi: tonnel yo‘lida ikkita orol uchraydi – Katta Raxmanov va Kichik Kruzenshtern. Bunday marshrut tufayli tonnel, texnologik jihatdan, har biri 30km ga yaqin, uchta qisqa bo‘lakka bo‘lib ishlab chiqiladi.
Suzuvchi tonnel seksiya (kesson-tonnel) larini cho‘ktirish usuli yordamida qurilgan mazkur tonnel Pusan-Godje noyob kompleks transport magistralining bir qismiga aylandi. Umumiy uzunligi 8,2km li to‘rt polosali magistral shchitli usul bilan qurilgan “oddiy” tonnel, kesson-tonnel va 2 kilometrli osma ko‘priklardan tashkil topgan.
Suv osti tonnel qurilishining juda katta (ulug‘vor) dunyoviy tajribasini e’tiborga olib, hozirda bu masalani yechish mumkin. Uni qurishning umumiy narhi 1,8 mldr ga yaqin AQSh dollarini tashkil etdi (davlat 25% harajatini yopdi). Loyihani amalga oshirish qatnashchilari taxmin qilishicha, harajatlar tezlikda o‘rnini to‘ldiradi –
Pusan – Godje magistralidagi ko‘prikning ko‘rinishi
|
faqat marshrut optimizatsiyasi va qisqarishi hisobida tejash har yili 300 mln dollarni tashkil etadi. Kesson tonnelining o‘zi uzunligi 3,7km, eni 26,5m va balandligi 10m ga yaqin, 18 ta 180metrli
|
50 ming tonnali temirbetonli seksiyalardan tashkil topgan. U osma ko‘priklardan biri (transport magistralining qismi) ni Gadok oroli bilan birlashtiradi.
Bu inshoot dunyoda shunga o‘xshash Daniya va Shvesiya, Shimol va Baltika dengizlari qirg‘oqlarini birlashtiruvchi Eresunn kesson tonnelidan keyin uzunligi bo‘yicha ikkinchi bo‘lib qoldi. Ammo uni qurish ancha ko‘p harajat va kuch talab etdi – tonnel o‘tish joyida potensial seysmik faollik, doimiy dengiz to‘lqini va kuchli suv osti oqimi, dengiz chuqurligi 48m va uning tubidagi yopishqoq yarimsuyuq loy koreyalik hamda chet el muhandis va quruvchilari uchun haqiqiy da’vat bo‘ldi.
Daniya va Shvesiya orasidagi Eresunn ko‘prigi dunyoda o‘xshashi yo‘q noyob inshoot. Uni qurishda 3 mlrd ga yaqin yevro va 5 yil sabr-toqat talab qiladigan ish sarflangan.
Boshida ko‘prikni butun bo‘g‘oz orqali qurish rejalashtirilgan edi. Ammo Daniya tomonida xalqaro aeroport joylashgani uchun, xaddan tashqari baland ko‘prik qurilsa, uning tayanchlari bilan samolyotlarni to‘qnashish xavfi bo‘lishi mumkin. Xaddan tashqari past inshoot esa bo‘g‘ozda kema qatnovini yopishi mumkin.
Kechuvning butun uzunligi bo‘ylab suv osti tonnelini qurish loyihaning narhi xaddan tashqari katta bo‘lgani uchun ham aqlga sig‘masdi. Natijada murosali yechim topilgan edi. Endi bor-yo‘g‘i 20 minutda bitta shahardan ikkinchisiga yetib borish mumkin.
Shveysariyada uzunligi 56,97km li temir yo‘l tonneli qurishdi. Hozirgi paytda – bu dunyoda eng uzun tonnel hisoblanadi. Uni qurishda 10 yil talab qilindi. Tonnelni ekspluatatsiyaga topshirish 2017 yilda rejalashtirilgan.
Tonnelning ko‘rinishi va ulkan Sissi burg‘ilovchi ustanovka
Odamlarda Alp tog‘lari orqali o‘tmasdan, yuqori tezlikdagi poezdlar bilan Germaniya va Italiya orasida sayoxat qilish imkoni bo‘ladi. Yangi tonnel poezdlarga tog‘ massivi ostida Sen-Gitard dovonini yuqori tezlikda bartarf etish imkonini beradi. Xozir mazkur marshrut tog‘lar bo‘ylab o‘tadi, tarkiblar 1150 metrli balandlikka ko‘tarilishga majbur. Tonnel temir yo‘l liniyasini tez yurarga aylantiradi.
Umuman loyihani amalga oshirishda 15 mlrd yevro sarflandi. 27 mln tonna jinsni burg‘ilab olish uchun 2500 ga yaqin ishchilar kechayu-kunduz ishladilar.
|
| |
