|
2 – mavzu. Alyuminiy qotishmalari, markalari va ishlatilish joylariBog'liq 2 – mavzu. Alyuminiy qotishmalari, markalari va ishlatilish joylariQuyma alyuminiy qotishmalari. Quyma zagotovkalarni olish uchun Al-Si, Al-Ci,
Al-Mg turkumga, kiradigan qotishmalardan foydalaniladi. Qotishmaning mexanik
xossalarini yaxshilash uchun u qo'shimcha ravishda titan, sirkoniy, bor, vanadiy
elementlari bilan legirlanadi. Quyma alyuminiy qotishmalarining muhim xususiyati-
suyuq holda yaxshi oqishi, qotgandan keyin kam cho'kma hosil bo'lishligi hamda
yaxshi mexanik xossalarga ega bo'lishidir.
Quyma alyuminiy qotishmalariga beriladigan termik ishlov natijasida mexanik
xossalar ortadi, kesib ishlash osonlashadi. Alyuminiy qotishmalariga termik ishlov
berish texnologiyasini bir necha tur (turkum)larga bo'lish mumkin. Bu turkumlar
bajariladigan tartibga ko'ra shartli ravishda T
1
, T
2
,...T
8
deb belgilanadi.
Qotishma mexanik xossalarini oshirish hamda texnologik xossalarini yaxshilash
maqsadida 175
0
C haroratda 5...20 soat ushlab turiladi (T
1
) Kristallanish jarayonida
vujudga kelgan termik ichki kuchlanishlarni yo'qotish va qotishma plastikligini
oshirish maqsadida (300
0
C da 5...10 soat davomida) yumshatish o'tkaziladi (T
2
).
Mustahkamlikni oshirish maqsadida toblab, eskiritiriladi. Bunday termik ishlovi T
3
,
T
4
, T
5
, T
6
turkumdagi rejalarda o'tkazish mumkin. bu turkum rejalarining
hammasida ham toblash harorati 510. . .545° C ga teng, bu rejalar eskirtirish harorati
va vaqti bilan bir-biridan farq qiladi (150...200
0
C, 2...5 soat). Struktura va hajmni
barqarorlashtirish uchun qotishma toblanib, (230...250
0
C da 3...10 soat) bo'shatiladi
(T7). Plastiklikni oshirish hamda o'lchamlarni barqarorlashtirish uchun qotishma
birdaniga ham toblanadi (240...260
0
C haroratda 3...5 soat ushlab turiladi),ham
bo'shatiladi.
|
| |
