2-Amaliy ish. To‘liq funksional Web-ilovalar loyihasi. Masofaviy aloqa usullarini
o‘rganish.
Reja:
1. To‘liq funksional Web-ilovalar bilan tanishish.
2. Masofaviy aloqa usullarini ko‘rib chiqish.
3. Web-texnologiya sinfsifikatsiyasi.
Web-ilova - bu shunday ilovaki, server bajarayotgan barcha ishlarini Internet orqali klient
qurilmasiga yuboradi. Ularni qo'llash uchun Web-browser zarurdir.
Web-texnologiyalar bilan bog'liq texnologiya bilan ishlashda
turli xil dasturlar mavjud
bo'lib, ular vaqt o'tgan sayin o'zgarib, murakkablashib bormoqda. Ya'ni texnika-
texnologiyalarining keskin suratda rivojlanishi yangidan yangi dasturlash tillarini o'rganishni va
bilishni talab etmoqa. Hozirgi kunda bu dasturlardan eng zamonaviysi Visual Studio 2013.ASP.NET
va berilganlar bazasi SQL Server 2012shular jumlasidandir. Visual Studio 2013-
bu dastur
yaratuvchi uchun Microsoft platformasida dastur (ilova) yaratish imkonini beruvchi instrumentlar
ya'ni uskunalar to'plamidir. ASP.NET bazasida dasturlash uchun VisualStudio.NET redaktoridan
foydalaniladi. ASP.NET ilovasi turli xil dasturlash tillarida yaratilishi mumkin. Odatda bu dasturlash
tillari Visual Basic va C# tillari hisoblanadi. Ushbu tizimni yaratish jarayonida nega endi aynan
Visual Studio 2013: ASP.NET dan foydalaniladi? degan savolni qo'yilishi tabiiy.
Chunki web-texnologiyalar bilan
ishlovchi, Web-formalarni yaratish imkoniyati mavjud
bo'lgan bir nechta dasturlash tillari mavjud. Aynan Visual Studio 2013: ASP.NET dan
foydalaninshning sababi Visual Studio 2013 tarkibiga kiruvchi ASP.NET Web sahifalarni bevosita
dasturlash jarayonida yaratish imkonini beradi. Unda web sahifaning HTML kod (Sourse) va C# da
dasturlash orqali amalga oshirsa bo'ladi.
ASP.NET boshqa web-ilovalarni yaratuvchi plotformalardan farqli bir qancha afzalliklarga
ega. Eng asosiy afzalliklaridan biri bu - dasturlash uskunakari
va Windows serveri bilan
integratsiyalashuvidir.
Web-loyihalar bilan ishlash jarayonida ko'pgina hollarda mavjud bo'lgan instrumentlar
to'plami kerakli talablarni qanoatlantirmasligi muammosiga duch kelamiz.
Web-ilova web-
serverni HTML-kodni kliyentga yuborishga majbur qiladi. Bunday kodlar Internet Explorer kabi
web-brouzerlarda aks etadi. Brouzerning Adreslar satriga foydalanuvchi URL-adresni kiritganda
Webserverga HTTP- so'rov yuboriladi. HTTP-so'rov tarkibiga so'ralgan
fayl nomi va quyidagi
qo'shimcha ma'lumotlar kiradi: identifikatsiyalanuvchi kliyent ilovasi, klient tomonidan qo'llab-
quvvatlanuvchi tillar, kerakli so'rov bo'yicha qo'shimcha ma'lumotlar. Web-server Web-brouzer
asosida foydalanuvchiga matnli darcha, tugmalar va ro'yxatlarni ko'rsatuvchi tarkibiga HTML-kod
kiruvchi HTTP- protokolini qaytaradi.
Web ilovalar arxitekturasi
1-rasm. Web ilovalar arxitekturasi.
ASP.NET - bu dinamik web-sahifani server tomonda kod yordamida yaratishga
mo'ljallangan texnologiya hisoblanadi. Bu web-sahifalar Windowsning
kliyent dasturlariga
o'xshash turli dasturlar orqali ham yaratilgan bo`lishi mumkin. Kliyent tizimlarda Web-ilovalar
uchun ASP.NET ni qo'llash uchun oddiygina
Web-brouzer zarur bo'ladi. Bunda Internet Explorer, Opera, Netscepe Navigator, Firefox
yoki ixtiyoriy HTML ni qo'llab-quvvatlovchi web-brouzer va bunda .NET platformasini o'rnatish
zaruriyati yo'q.
Server tizimlari ASP.NET muhitida bajariluvchi bo'lsa u o'rnatilgan bo'lishi zarur. Agar
sistemada Internet Information Services (IIS) xizmati o'rnatilgan bo'lsa,
Net Fremwork
platformasini installyatsiya qilayotgan vaqtda server bajariluvchi ASP.NET muhitni konfiguratsiya
qiladi. Ishlab chiqish jarayonida Visual Studio o'zining shaxsiy ASP.NET Web Development
Serveriga ega bo'lagani uchun IIS bilan ishlashga hech qanday hojat qolmaydi.
